2025 جىلعى 12 ناۋرىزدا قازاقستاندىق دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورى (كدكق) جانە Elim ماركەتينگ جانە سوسيولوگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى بىرلەسىپ جۇرگىزگەن ساۋالنامانىڭ ناتيجەلەرىن جاريالادى. ساۋالناما قازاقستاندىقتاردىڭ جيناقتارى مەن دەپوزيتتەرگە قاتىستى كوزقاراستارىن، سونداي-اق دەپوزيتتەردى قورعاۋ تۋرالى اقپارات دەڭگەيىن انىقتاۋدى ماقسات ەتكەن، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
دەپوزيتتەر كولەمى
قور مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، 2024 جىلى بانك جۇيەسىندە حالىقتىڭ دەپوزيتتەر كولەمى — كەپىلدەندىرىلگەن دەپوزيتتەر جۇيەسىنە قاتىسۋشى بانكتەردە 24،5 تريلليون تەڭگەگە جەتتى. ساۋالناما بۇكىل ەل بويىنشا 4 000 رەسپوندەنت اراسىندا جۇرگىزىلدى. ناتيجەسىندە رەسپوندەنتتەردىڭ 33%-ى ءوز جيناقتارىن بانكتىك دەپوزيتتەردە ساقتايدى. بۇل كورسەتكىش ءىرى قالالاردا ايتارلىقتاي جوعارى: الماتىدا — 42،1%، قاراعاندىدا — 41،9%، استانادا — 37،4%.
قانداي ۆاليۋتالاردا جيناقتار ساقتالادى؟
ساۋالناما ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، رەسپوندەنتتەردىڭ 85%-ى ءوز جيناقتارىن تەڭگەدە ساقتايدى. ال 12%-ى دوللاردا جيناقتاعاندى ءجون كورەدى. ال 2،5%-ى باسقا شەتەل ۆاليۋتالارىن تاڭدايدى. بۇل كورسەتكىشتەر قازاقستاندىقتاردىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاعا دەگەن سەنىمىن جانە تۇراقتىلىعىن كورسەتەدى.
جيناقتاۋ ماقساتتارى
جيناقتاردىڭ نەگىزگى ماقساتتارى تۋرالى سۇراۋ جۇرگىزىلدى. رەسپوندەنتتەردىڭ 18،4%-ى جيناقتاردى كۇتپەگەن جاعدايلار ءۇشىن قارجىلىق قور رەتىندە ساقتاۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. ال 17،7%-ى جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋ ماقساتىندا دەپوزيت اشقان. قالعان 30% رەسپوندەنت دەپوزيت اشقان كەزدە ناقتى ماقسات قويماعان نەمەسە وزدەرىنىڭ اينالاسىنداعىلاردىڭ مىسالىنان اسەرلەنگەن.
دەپوزيت تاڭداۋ كريتەرييلەرى
دەپوزيت تاڭداۋ كەزىندە رەسپوندەنتتەردىڭ كوپشىلىگى ەڭ الدىمەن پايىزدىق مولشەرلەمەگە (46،5%) كوڭىل بولەدى. سونىمەن قاتار، اقشا قاراجاتىن ەركىن الۋ مۇمكىندىگى (35،3%)، بانكتىڭ بەدەلى (32%)، ءموبيلدى قوسىمشانىڭ ىڭعايلىلىعى (23%) جانە قوسىمشا ارتىقشىلىقتار، مىسالى، كەشبەك نەمەسە جەڭىلدىكتى كرەديت شارتتارى (13%) ماڭىزدى دەپ سانالادى.
جاس ازاماتتار مەن جاس توپتارى اراسىندا دەپوزيتتەر
30 جاسقا دەيىنگى جاستاردىڭ اراسىندا دەپوزيتتەرى بارلاردىڭ 80،2%-ى جيناقتارىن تەڭگەدە ساقتايدى. اۋىل جاستارىندا بۇل كورسەتكىش ودان دا جوعارى — 85،5%. جاستار اراسىندا ەڭ تانىمال دەپوزيت ءتۇرى — اقشا قاراجاتىن وڭاي الۋعا جانە تولىقتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن دەپوزيتتەر (28%)، ال پايىزدىق مولشەرلەمەگە ءمان بەرەتىندەر — 35%.
30 بەن 65 جاس ارالىعىنداعى توپتا قالا تۇرعىندارىنىڭ 34%-ى دەپوزيتتەردە اقشا ساقتايدى، ال اۋىلدىق جەرلەردە بۇل كورسەتكىش 30%-دى قۇرايدى.
دەپوزيتتەردى قورعاۋ تۋرالى اقپارات
قازاقستاندىقتاردىڭ 42%-ى بانكتەردەگى دەپوزيتتەر كەپىلدەندىرىلگەنىن بىلەدى. بۇل اقپارات اسىرەسە قالا تۇرعىندارى، 30-59 جاس ارالىعىنداعى ازاماتتار جانە قازاق ءتىلىن سويلەيتىندەر اراسىندا تارالعان. دەپوزيتتەردى كەپىلدەندىرۋ تۋرالى اقپاراتتىڭ نەگىزگى كوزى — بانك مەنەدجەرلەرى (35%)، سونداي-اق تەليەۆيدەنيە، ونلاين ب ا ق، رەسمي سايتتار مەن بانكتەردىڭ ءموبيلدى قوسىمشالارى ءجيى قولدانىلادى.
دەپوزيتتەردى كەپىلدەندىرۋ
قازاقستاندىق دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورى ازاماتتاردىڭ زاڭدى قۇقىقتارىن قورعاۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى. ەگەر بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلسا، زاڭ بويىنشا فيزيكالىق تۇلعالار دەپوزيتتەرى كەپىلدەندىرىلگەن سومالارعا دەيىن قورعالادى. كەپىلدەندىرىلگەن سومالار كەلەسىدەي:
- 20 ميلليون تەڭگە — تەڭگەدەگى جيناق دەپوزيتتەرى ءۇشىن،
- 10 ميلليون تەڭگە — تەڭگەدەگى باسقا دەپوزيتتەر مەن بانكتىك كارتالارداعى قاراجاتتار ءۇشىن،
- 5 ميلليون تەڭگە — شەتەل ۆاليۋتاسىنداعى دەپوزيتتەر مەن بانكتىك كارتالارداعى قاراجاتتار ءۇشىن.
بۇل كەپىلدىك حالىقتىڭ قارجىلىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
قورىتىندى
زەرتتەۋ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، قازاقستاندىقتار ءوز جيناقتارىن كوبىنەسە تەڭگەدە ساقتايدى جانە دەپوزيتتەردى قورعاۋ جۇيەسىنە سەنىم بىلدىرەدى. بۇل ءۇردىس جاستار اراسىندا دا، قالالار مەن اۋىلدار تۇرعىندارى اراسىندا دا كورىنىس تابادى. قازاقستاندىقتار قارجىلىق "قورعانىس" رەتىندە دەپوزيتتەردى تاڭداي وتىرىپ، قارجىلىق تۇراقتىلىققا ۇمتىلادى.
قوسىمشا اقپارات الۋ ءۇشىن قازاقستاندىق دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنىڭ رەسمي سايتىنا كىرىڭىز www.kdif.kz نەمەسە 1460 نومىرىنە قوڭىراۋ شالىڭىز.