بۇۇ باس حاتشىسى: سەمەي پوليگونىنىڭ جابىلۋى توقتاۋسىز يادرولىق سىناقتار ءداۋىرىنىڭ اياقتالۋىن بەلگىلەدى

بۇۇ باس حاتشىسى يادرولىق سىناقتار ادامزاتقا قايعى-قاسىرەت اكەلگەنىن جانە تابيعاتقا زيان كەلتىرگەنىن اتاپ ءوتتى.

بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش حالىقارالىق يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىل كۇنىنە وراي مالىمدەمە جاسادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz  ق ر ءسىم سىلتەمە جاساپ.
 
بۇۇ باسشىسى بۇگىن قازاقستانداعى سەمەي سىناق پوليگونىنىڭ، بۇرىنعى كەڭەس وداعىنداعى ەڭ ءىرى يادرولىق پوليگونىنىڭ جابىلعانىنا 30 جىل تولاتىنىن اتاپ ءوتتى. بۇل جابىلۋى توقتاۋسىز يادرولىق سىناقتار ءداۋىرىنىڭ اياقتالۋىن بەلگىلەدى. بۇۇ باس حاتشىسى يادرولىق سىناقتار ادامزاتقا قايعى-قاسىرەت اكەلگەنىن جانە تابيعاتقا زيان كەلتىرگەنىن اتاپ ءوتتى.

«ولار زارداپ شەككەن اۋدانداردا تۇراتىن ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا اۋىر زارداپتار اكەلدى. كوبىسى اتا-بابالارىنىڭ جەرلەرىنەن قونىس اۋداردى، بۇل ولاردىڭ ءومىر سالتىن بۇزىپ، ءومىر ءسۇرۋ قۇقىعىنان ايىردى. تازا قورشاعان ورتا مەن ەكوجۇيەلەر جويىلدى، ولاردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ونداعان جىلدار، مۇمكىن عاسىرلار قاجەت بولادى»، – دەدى انتونيۋ گۋتەرريش.

بۇۇ باسشىسى سونداي-اق سەمەي پوليگونى جابىلعاننان كەيىن ءۇش ونجىلدىقتا يادرولىق سىناقتارعا قارسى نورما بىرتىندەپ قالىپتاسقانىن، يادرولىق سىناقتارعا جان-جاقتى تىيىم سالۋ تۋرالى شارت، ياسجتش قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى. 

«ياسجتش يادرولىق قارۋ جارىسىنىڭ جارىسىن توقتاتىپ، جاڭا يادرولىق قارۋدى ازىرلەۋگە كۇشتى كەدەرگى جاساي وتىرىپ، كەز كەلگەن ەلدىڭ بارلىق يادرولىق قارۋ سىناقتارىنا تىيىم سالادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى بۇۇ باس حاتشىسى ءوز مالىمدەمەسىندە.

ول شارتتىڭ الەۋەتى ونىڭ جالپىعا بىردەي مويىندالۋىنا قاراماستان ءالى تولىق كولەمدە ىسكە اسىرىلماعانىنا نازار اۋداردى جانە ياسجتش-نى ءالى راتيفيكاسيالاماعان مەملەكەتتەردى مۇنى كىدىرىسسىز جاساۋعا تاعى دا شاقىردى. 2021 جىلعى 8 قىركۇيەكتە نيۋ-يوركتە يادرولىق سىناقتارعا قارسى حالىقارالىق ءىس-قيمىل كۇنىنىڭ ماقساتتارىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى پلەنارلىق وتىرىسى وتەدى. سونىمەن قاتار، 7-10 قىركۇيەك ارالىعىندا بۇۇ شتاب-پاتەرىندە قازاقستاننىڭ تۇراقتى وكىلدىگى سەمەي يادرولىق پوليگونىنىڭ تاريحى مەن قايعىلى مۇراسى تۋرالى سيرەك فوتوسۋرەتتەر مەن دەرەكتى بەينەكادرلار كورسەتۋدى ۇيىمداستىرادى. 2009 جىلى بۇۇ باس اسسامبلەياسى قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن يادرولىق سىناقتارعا قارسى حالىقارالىق ءىس-قيمىل كۇنىن جاريالادى. بۇل كۇننىڭ ماقساتى – يادرولىق سىناقتاردىڭ قۇرباندارىن ەسكە سالۋ جانە مۇنداي سىناقتاردىڭ قورشاعان ورتا مەن حالىقارالىق قاۋىپسىزدىككە تونەتىن ءقاۋپى تۋرالى حاباردارلىقتى ارتتىرۋ. 
ەسكە سالساق، 29 تامىز يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىلدىڭ حالىقارالىق كۇنى رەتىندە اتاپ وتىلەدى. 
ەلباسىنىڭ 1991 جىلعى 29 تامىزداعى جارلىعىمەن سەمەي يادرولىق پوليگونى جابىلدى.