مىقتى وقىتۋشى بولعىڭ كەلسە، بەرەتىن ءپانىڭ مەن وقىتاتىن شاكىرتىڭدى جاقسى كورۋىڭ كەرەك» دەپتى ەكى عاسىر بۇرىن ورىس تاريحشىسى، پروفەسسور ۆاسيليي كليۋچيەۆسكيي. ال ءپانىن دە، شاكىرتىن دە جاقسى كورەتىن ەكى ۇستاز بولسا، سونىڭ ءبىرى ەسىمى «قازاق ادەبيەتتانۋشىلارى» ەنسيكلوپەدياسىنا ەنگەن ءبىلىم يەسى، ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ پروفەسسورى ايگۇل رامازان دەسەك، قاتەلەسپەسپىز.
بۇلاي دەيتىن سەبەبىمىز، شاكىرتتەرىنىڭ ول كىسى تۋرالى «اپاي قاتاڭ بولىپ كورىنەدى، ءبىراق سول قاتاڭدىقتىڭ ارتىندا بىزگە مۇمكىندىگىنشە كوپ نارسەنى ۇيرەتۋگە دەگەن ەرەكشە ىقىلاس، اياۋلى قامقورلىق جاتادى» دەگەنىن ءوز قۇلاعىمىزبەن ەستىدىك.
راسىندا دا، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى ايگۇل ءامىرعالي قىزى – زاماناۋي، تالانتتى ۇستازدىڭ جارقىن مىسالى. بەكزات بولمىستىڭ يەسى. جۇمساق، مادەنيەتتى جان. ءبىراق ۇلتتىق مۇددەگە بايلانىستى ماسەلەگە كەلگەندە تاستاي قاتتى. ۇلتتىق پوزيسيانى قولدان بەرمەيتىن ۇستاز. «تالاپشىل جانە ءپرينسيپتى، ءبىراق تاقىرىپتى تەرەڭىرەك زەرت-تەۋگە شابىتتاندىرادى. دارىستەرىندە ديسكۋسسياعا دا جول اشىپ وتىرادى» دەيدى شاكىرتتەرىنىڭ ءبىرى، PhD دوكتورى ا.اقىنبەكوۆا.
ايگۇل رامازان – عىلىمدا جەتىستىككە جەتە بىلگەن تۇلعا. باستاعان كەز كەلگەن دۇنيەسىن تولىق اياقتاۋدى، تولىق مەڭگەرۋدى ماقسات ەتەتىن، مۇراتىنا جەتپەي تىنبايتىن جان. ەڭبەكقور.
قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن 1987 جىلى ۇزدىك ديپلوممەن ءتامامداعان سوڭ «ونەر» باسپاسىندا رەداكتور بولىپ قىزمەت اتقارعان. 1989–1993 جىلدار ارالىعىندا اباي اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاق ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ اسپيرانتى بولىپ، 1993 جىلى كانديداتتىق ديسسەرتا-سياسىن قورعاعان.
«عالىم قىزدار اراسىنان بىلىكتىلىگىمەن دارالانىپ تۇراتىن ايگۇل – سەرىك ماقپىروۆتىڭ ەڭ العاشقى اسپيرانتى. ول ادەبيەتشى امانتاي وسپانوۆ ەكەۋى ءبىر كۇندە كانديداتتىق ديسسەرتاسيا قورعادى. ءبىز بۇل قورعاۋعا باستان-اياق قاتىستىق. سەبەبى، ايگۇلمەن قاتار وقىعانبىز، ال امانتايمەن سول تۇستا «جاس الاشتا» بىرگە قىزمەت ىستەيتىن ەدىك. ەكەۋىنىڭ تاقىرىبى دا بىرىنەن- ءبىرى وتەدى. ايگۇل قازاق پوۆەستەرىندەگى ەكولوگيا تاقىرىبىن تاماشا جىكتەپ-جىلىكتەگەن ەدى» دەپ جازدى كەزىندە بەلگىلى قالامگەر، اكادەميك باۋىرجان وماروۆ.
«10.01.10» جۋرناليستيكا شيفرى بويىنشا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعاعان عالىمنىڭ سانى ون ساۋساققا دا جەتپەيدى، سولاردىڭ ءبىرى ءارى بىرەگەيى – ايگۇل ءامىرعالي قىزى رامازان. «قازاق ءباسپاسوزى جانە قازاقستانداعى ءتىل ساياساتىنىڭ قالىپتاسۋ، دامۋ جولدارى» دەگەن تاقىرىپتا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعاپ، سوۆەت داۋىرىندە، توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قىلىشىنان قان تامىپ تۇرعان كەزدە قازاق ءتىلىن جويماق بولعان ارەكەتتەردى تولىق اشكەرەلەگەن، تولىمدى ەڭبەك جازىپ شىعادى.
– وتارلىق كەزەڭدەگى ءتىل ساياساتىن زەرتتەي وتىرىپ ءبىراز جايتقا قانىقتىم. ءالىپبي اۋىستىرۋداعى، ۇلت مەكتەپتەرىن جويۋداعى، ۇلت ءتىلىن تۇقىرتۋداعى، جەرگىلىكتى ءباسپاسوزدى جويۋداعى باستى ماقسات – ۇلتسىزداندىرۋ بولاتىن. «ءبىر ءتىلدى، ءبىر ۇلتتى ەل» بولۋداعى ساياسي جوسپار «ءبىرتۇتاس سوۆەت حالقى» كونسەپسياسىمەن بۇركەمەلەنە وتىرىپ، بىرتىندەپ جۇزەگە اسقان. بىر-ەكى جىلدا 700-دەن اسا قازاق مەكتەبىنىڭ جابىلۋى دا وسى جوسپارعا ساي كەلەدى. قازاق ءتىلى جايىندا ماسەلە كوتەرگەن جۋرناليست راحمانقۇل بەردىبايدىڭ باسى پالەگە قالىپ، پارتيادان شىعارىلىپ، جۇمىستان قۋىلاتىنى دا وسى كەز. «كوممۋنيزمگە جەتۋدە قازاق ءتىلى تورموز بولدى» دەپ دەلق ۇلى ماقالا جازىلاتىن دا وسى كەز، – دەيدى ايگۇل ءامىرعالي قىزىنىڭ ءوزى.
ا.رامازاننىڭ «الەم ءباسپاسوزى تاريحىنان» (اۆتورلىق بىرلەستىكتە)، «شەت ەل جۋرناليستيكاسىنىڭ تاريحى» اتتى وقۋ قۇرالدارى مەن مونوگرافيالارى جارىق كورگەن. 100 شاقتى عىلىمي ماقالانىڭ، بىرنەشە تيپتىك باعدارلامانىڭ يەسى.
ايگۇل ءامىرعالي قىزى ءوزىنىڭ ناعىز عالىم عانا ەمەس، ىسكەر باسشى ەكەنىن دە دالەلدەدى. 2018 جىلى باسپاگەرلىك-رەداكتورلىق جانە ديزاينەرلىك ونەر كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىلىگىنە كەلە سالىپ، بەس جىلدىڭ ىشىندە «مەدياديزاين» (2020 ج.)، «باسپا مەنەدجمەنتى جانە تيپوگرافيكا» (2021 ج.)، «سيفرلى مەديا دراماتۋرگياسى» (2023 ج.) سياقتى ماماندىقتار اشتى. كافەدرادا بانگلادەش، جۇڭگو، رەسەيدەن شەتەلدىك ستۋدەنتتەر وقيدى. تۇركيانىڭ مارمارا ۋنيۆەرسيتەتىمەن كەلىسىم-شارت جاساسىپ، ماگيسترانتتاردى تاجىريبەدەن وتكىزىپ ءجۇر.
بۇل كىسى كەلگەندە كافەدرا ستۋدەنتتەرىنىڭ سانى 100-گە جەتپەسە، ءقازىر 400-دەن اسادى ەكەن. مىنە، كورسەتكىش!
ايگۇل رامازان ءقازىر 1917 جىلى جارىق كورگەن «سارىارقا» گازەتىن تەرەڭ زەرتتەپ ءجۇر. پروفەسسوردىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن شاكىرتى التىن اقىنبەكوۆا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعادى. بىلتىر «ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-نە سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن» كۇمىس مەدالىمەن ماراپاتتالدى. جۇزدەگەن شاكىرت تاربيەلەگەن ۇلاعاتتى ۇستازدىڭ قاز-ۇۋ-گە ەڭبەگى سىڭگەنى راس، استاناداعى، سەمەيدەگى ۋنيۆەرسيتەتتەردە بىرنەشە جىل ءدارىس وقىعان ءۇزىلىسى بولماسا، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ساباق بەرىپ جۇرگەنىنە وتىز جىل تولىپتى.
ءۇش بالانىڭ اناسى، ازىرگە ەكى نەمەرەنىڭ اجەسى بولىپ وتىرعان، الپىس جاسقا ۇلكەن ابىرويمەن كەلىپ جاتقان بىلىكتى ۇستازدىڭ جۋرناليستىك، سىنشىلىق، زەرتتەۋشىلىك، پەداگوگتىك قاسيەتتەرى تۋراسىندا تۇستاستارى، شاكىرتتەرى، ءالى دە بولسا، كەڭىنەن تارقاتىپ جازارى انىق، ءبىز بولساق، وسى ءبىر شاعىن دۇنيەدە ول كىسىنىڭ ناعىز عالىم ەكەنىن كور-سەتكىمىز كەلدى.