بالانىڭ شاشىن كىم الۋ كەرەك نەمەسە بەكبولاتتىڭ تاعى ءبىر «قىرى».
بوبەكتىڭ تىرناق-شاشىن العان بەكبولات تىلەۋحاننىڭ ارەكەتىن الەۋمەتتىك جەلىدەگىلەر قىزۋ تالقىلاپ جاتىر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
پسيحولوگ، كوپ بالالى انا نۇرگۇل داۋبايەۆا كەنجە ۇلىنىڭ قىرقىنان شىعارۋ ءراسىمىن ەكس-دەپۋتات بەكبولات تىلەۋحان مەن ونىڭ ايەلىنە جاساتقانىن كورسەتىپ، ينستاگرام پاراقشاسىندا ۆيدەو جاريالادى.
وقىرماننىڭ كوبى بالانى قىرقىنان شىعارۋ ەر ادام ارالاساتىن ءىس ەمەس ەكەنىن جازىپتى.
«و زامان دا، بۇ زامان، ەركەك قىرقىنان شىعارعاندى ءبىرىنشى رەت كورىپ تۇرمىن. ەركەك، ەر ادام قىرقىنان شىعارمايدى عوي. كۇننەن-كۇنگە نەشە ءتۇرلىنى شىعارادى. بەكبولات جۇمىس اۋىستىرعان با، ءبىر كۇنى ايەلدەردى بوساندىرىپ جۇرسە، تاڭعالمايمىن. سالتتى بەكەر بۇرمالادىڭ. كىندىك اتاسى دەگەنى نەسى، نەشە ءتۇرلىنى شىعارادى. قوشەمەتكە لايىقتى ادام تاپقان ەكەنسىڭدەر»، - دەپ جازعان ولار.
بۇل جاعدايدان بۇرىن دا جەلىدە ءتۇرلى سوزدەرىمەن تالقىعا ءتۇسىپ جۇرگەن ءانشىنىڭ ادرەسىنە جازىلعان تەرىس پىكىر جەتكىلىكتى. ال ەكس-دەپۋتاتقا بالاسىنىن قىرقىنان شىعارۋدى تاپسىرعان پيسحولوگ انانىڭ ءوزى: «اللانىڭ بۇيىرتقانى، الماتىدا ءاسانالىنىڭ قىرىق كۇنگە تولعان ماڭىزدى كۇنىندە كىندىك اكە-كىندىك اناسى بەكبولات اعامىز بەن كەنجە اپكەم قارىن شاشىن، تىرناعىن الىپ، ءبىر ۇلكەن ءىس اتقاردى»، - دەپ جازىپتى.
سونىمەن، جەلىدەگى جاماعات نەگە شۋلادى؟ بالانى قىرقىنان كىم شىعارۋ كەرەك؟ شىلدەحاناعا ايەلدەر عانا جينالا ما؟
«شاقالاقتىڭ شاشىن، تىرناعىن الىپ، قىرقىنان شىعارۋ ايەلدەردىڭ ءىسى ەمەس پە ەدى؟ الدە ەركەكتەر دە نارەستەنىڭ شاشىن،تىرناعىن الا ما؟ بۇرىن-سوڭدى ەستىمەپپىن دە، كورمەپپىن دە... ءبىرتۇرلى ەكەن...
قازاقتا قۇرساق توي، بەسىك توي، شىلدەحانا، قىرقىنان شىعارۋ، باستاڭعى سياقتى ءبىراز تويلار تەك قاتىن-قالاشقا تيەسىلى ەدى...» دەپ جازىپتى فب بەتىندە ساۋلە ءابىلداحان قىزى.
وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن ەتنوگراف بولات بوپايدان سۇراپ كوردىك.
«قازاق حالقىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان بالانى قىرقىنان شىعارۋ ءداستۇرى كوبىنەسە ايەلدەردىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى، ويتكەنى بۇل ءراسىم انالار مەن اجەلەردىڭ جەتەكشىلىگىندە جاسالادى. ءداستۇر بويىنشا ەر ادامدار بۇل راسىمگە قاتىسپايدى، ويتكەنى بۇل ايەلدەر اراسىنداعى مىندەت دەپ سانالادى. ەر ادامنىڭ قاتىسۋى جامان ىرىم دەپ سانالمايدى، ءبىراق ول داستۇرگە ساي ەمەس دەپ ەسەپتەلەدى. الايدا قازىرگى زاماندا كەيبىر وتباسىلار بۇل ءداستۇردى جاڭاشىلدىقپەن وتكىزىپ، ەر ادامداردى دا قاتىستىرادى.
ال ءداستۇر بويىنشا، بالانىڭ تىرناق پەن شاشىن الۋ ءراسىمىن ايەل ادامدار اتقارادى. بەكبولاتتىڭ بالانىڭ تىرناعىن نەمەسە شاشىن الۋى داستۇرگە ساي كەلمەگەنىمەن، قازىرگى زاماندا بۇل وزگەرىپ، وتباسىلار ءوز قالاۋىنشا وتكىزە الادى. دەگەنمەن، كەيبىرەۋلەر ءۇشىن بۇل ءالى دە ەرسى كورىنۋى مۇمكىن، سەبەبى داستۇرگە ساي ەمەس.
قىسقاشا ايتقاندا، ءداستۇر بويىنشا ەرسى دەپ سانالعانىمەن، قازىرگى زامانعى كوزقاراستار بۇل ەرەجەنى جەڭىلدەتۋى مۇمكىن.
ءيا، ءداستۇر بويىنشا ازان شاقىرىپ، ات قويۋدى ادەتتە ەر ادامدار، اسىرەسە اكەسى نەمەسە اتا-باباسى اتقارادى. بۇل جونىندە ەشقانداي ەرسىلىك جوق، سەبەبى بۇل داستۇرگە ساي ارەكەت. ءبىراق بالانى قىرقىنان شىعارۋ راسىمىندە تىرناق پەن شاش الۋ ادەتتە ايەلدەردىڭ ءىسى دەپ سانالادى، سوندىقتان بەكبولاتتىڭ مۇنداي ارەكەتى داستۇرگە ساي كەلمەۋى مۇمكىن. الايدا ءار وتباسىنىڭ ءوز داستۇرلەرى مەن كوزقاراستارى بولۋى مۇمكىن، سوندىقتان كەيدە مۇنداي جاعدايلار قابىلدانۋى دا مۇمكىن»، دەدى ءبىزدىڭ تىلشىمىزگە پىكىرىن جەتكىزگەن ەتنوگراف بولات بوپاي.