العاشقى كومەك كورسەتۋ توتەنشە جاعدايلار اياسىندا ادامعا وتە قاجەت
ۇلتتىق شۇعىل مەديسينانى ۇيلەستىرۋ ورتالىعى وقىتۋ-ترەنينگتىك ورتالىعىنىڭ باسشىسى بولات تايبەكوۆ الماتى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە دارمەنسىز باقىلاۋشى بولىپ قالماۋ جانە قيىن جاعدايدا ساۋاتتى ءىس-قيمىلدارعا كوشۋ تۋرالى ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
بولات تايبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، ۋاقىتىلى العاشقى كومەك كورسەتۋ زارداپ شەگۋشىنىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن ساقتاۋدا شەشۋشى ءرول اتقارۋى مۇمكىن.
«كەنەتتەن قايتىس بولۋ جاعدايلارىنىڭ كوپشىلىگى، ادەتتە، مەديسينالىق مەكەمەلەردەن تىس جەرلەردە بولادى. وقيعا بولعان جەردە شۇعىل مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ، ستاتيستيكاعا سايكەس، ءارتۇرلى جاراقاتتاردىڭ، ءتىپتى ءولىم جاعدايلارىنىڭ 70%-نىڭ الدىن الادى»، - دەدى ۇلتتىق شۇعىل مەديسينانى ۇيلەستىرۋ ورتالىعى وقىتۋ-ترەنينگتىك ورتالىعىنىڭ باسشىسى.
نورماتيۆتەر بويىنشا "جەدەل جاردەم" شاقىرۋدىڭ شۇعىل ساناتىنا بايلانىستى شاقىرىلعان جەرگە 10-30 مينۋت ىشىندە كەلۋى ءتيىس.
«بۇل مينۋتتار زارداپ شەككەن ادام ءۇشىن وتە ءقاۋىپتى بولۋى جانە ونىڭ دەنەسىندە قايتالانبايتىن وزگەرىستەردىڭ پايدا بولۋىنا اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان "جەدەل جاردەم" كەلگەنگە دەيىن زارداپ شەگۋشىنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساۋ كەرەك»، - دەدى بولات تايبەكوۆ.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، الەمدە كەنەتتەن بولاتىن ءولىمنىڭ جارتىسىنان كوبى جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى مەن ينسۋلتتان بولادى. ەگەر زارداپ شەككەندەرگە العاشقى كومەك ۋاقتىلى نەمەسە دۇرىس كورسەتىلمەسە، وندا العاشقى مينۋتتاردا اۋىر زارداپ شەككەندەردىڭ 20-25%-ى، ال ءبىر ساعات ىشىندە تاعى 30%-ى قايتىس بولادى. زاماناۋي جابدىقتالعان مەديسينالىق ۇيىمنىڭ بارلىق كۇشى، ەگەر ۋاقىت جوعالسا، پايداسىز بولۋى مۇمكىن.
ايتا كەتەرلىگى، زاڭناماعا سايكەس، العاشقى كومەك مەديسينالىق كومەتى زارداپ شەگۋشىنىڭ قاسىنداعى كەز كەلگەن ادام كورسەتە الادى. ازاماتتاردىڭ كەيبىر ساناتتارى ءۇشىن العاشقى كومەك-قىزمەتتىك مىندەت. ولار – پوليسەيلەر، اسكەري قىزمەتشىلەر، ءورت سوندىرۋشىلەر مەن دارىگەرلەر.
«ادام العاشقى كومەك كورسەتە الماعان جاعدايدا، ونىڭ مىندەتىنە جەدەل مەديسينالىق كومەكتى، قىزمەتكەرلەرى العاشقى كومەك كورسەتۋگە مىندەتتى باسقا دا قۇتقارۋ قىزمەتتەرىن شاقىرۋ كىرەدى – مۇنداي حابارلاما دا العاشقى كومەك شارالارىنا قاتىستى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ب. تايبەكوۆ.
ول الماتىلىقتاردى 2017 جىلدان بەرى وقۋ-ترەنينگتىك ورتالىق (وتو) تابىستى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان ۇلتتىق شۇعىل مەديسينانى ۇيلەستىرۋ ورتالىعى بازاسىندا العاشقى كومەك كورسەتۋ بويىنشا وقۋعا شاقىردى.
«وتو – بۇل شۇعىل كومەك كورسەتۋدىڭ حالىقارالىق ستاندارتتارى سالاسىندا مەديسينالىق جانە مەديسينالىق ەمەس قىزمەتكەرلەردى وقىتۋ مەن بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ وزىق ادىستەرىن پايدالاناتىن جوعارى تەحنولوگيالىق سيمۋلياسيالىق ورتالىق. وقۋ ۇدەرىسىن ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن قاجەتتى يميتاسيالىق جانە ترەناجەرلىق جابدىقتارمەن جابدىقتالعان دارىستىك اۋديتوريالار مەن وقۋ سىنىپتارى قاراستىرىلعان»، - دەپ حابارلادى ب. تايبەكوۆ.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، العاشقى كومەك كورسەتە ءبىلۋ - قاراپايىم، ءبىراق وتە ماڭىزدى. توتەنشە جاعدايدا ول بىرەۋدىڭ ءومىرىن قۇتقارا الادى. سوندىقتان ول بىرنەشە نەگىزگى ادىستەرمەن ءبولىستى.
العاشقى كومەكتى ساپالى جانە دۇرىس كورسەتۋ ءۇشىن كەلەسى ارەكەتتەر تىزبەگىن ساقتاۋ ماڭىزدى:
1. وقيعا ورنىن باعالاۋ جانە قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ.
2. زارداپ شەگۋشىنىڭ جاعدايىن تەز جانە دۇرىس باعالاۋ.
3. شۇعىل قىزمەتتەردى (103، 112) وقيعا ورنىنا شاقىرۋ جانە ءبىر مەزگىلدە العاشقى كومەك كورسەتۋ.
4. قۇتقارۋشىلار كەلگەنگە دەيىن زارداپ شەگۋشىنىڭ جاعدايىن باقىلاۋ.
5. ەگەر شۇعىل قىزمەتتەردى شاقىرۋ مۇمكىن بولماسا، زارداپ شەگۋشىنى تاسىمالداۋعا دايىنداپ، ەمدەۋ مەكەمەسىنە ءوز بەتىنشە جەتكىزۋ قاجەت.
زارداپ شەككەن ادامدى ەس-تۇسسىز، ءبىراق قالىپتى تىنىس الۋمەن شۇعىل قىزمەتتەردى شاقىرعاننان كەيىن ءبۇيىر قالىپقا اۋىستىرۋ قاجەت. بۇل ارەكەت اسپيراسياعا بايلانىستى تىنىس الۋ جولدارىنا كەرى اسەر ەتپەيدى. مويىن ومىرتقاسىنىڭ جانە اياق-قولداردىڭ سىنۋىنا كۇدىكتەنگەن كەزدە زارداپ شەگۋشى ءبۇيىر قالىپقا اۋىستىرىلمايدى.