الماتىدا 2025 جىلدان باستاپ ۆەلوسيپەدتەردى جالعا الۋ قىزمەتى جاڭارتىلىپ، زاماناۋي تەحنولوگيالارمەن جابدىقتالادى.
بۇرىن بۇل جوبانى «Velocity.kz» قوعامدىق قورى جۇزەگە اسىرسا، 2020 جىلى بۇل قۇقىق «ارمان ايماعى» قوعامدىق قورىنا بەرىلگەن بولاتىن. 2018-2020 جىلدار ارالىعىندا جوبا الماتى قالاسىنىڭ سپورت باسقارماسىنىڭ قارجىلاندىرۋىمەن ىسكە اسىرىلدى. كەيىننەن ۆەلوكولىكتى جالعا بەرۋ جوباسى قالالىق موبيلدىلىك باسقارماسىنىڭ قاراۋىنا ءوتتى.
2025 جىلى الماتى اكىمدىگى ۆەلوسيپەدتەردى جالعا الۋ جوباسىن قايتا ىسكە قوسۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل جۇمىستى «الماتى پاركينگ» كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى جۇزەگە اسىرادى. اتالعان مەكەمە مەگاپوليستە تۇراقتاردى ۇيىمداستىرۋ باعدارلاماسىمەن دە اينالىسادى.
ۇيىمنىڭ ديرەكتورى ۆلاديمير ءنيدىڭ ايتۋىنشا، قالالىق اكىمدىك ۆەلوسيپەد جالعا الۋدى بارىنشا ىڭعايلى ەتۋگە باسا ءمان بەرۋدە.
– قالا ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەي وتىرىپ، ءبىز بۇرىنعى قاتەلىكتەردى ەسكەردىك. 2016 جىلدان بەرى ۆەلوكولىكتەر جاڭارتىلعان جوق. ال ءقازىر زامان وزگەردى. بۇرىن تەك مەحانيكالىق ۆەلوسيپەدتەر بولسا، ءقازىر ولار ەلەكتر قوزعالتقىشتارمەن جابدىقتالادى، – دەدى ۆلاديمير ني.
جوبا اياسىندا ەۋروپا، رەسەي، جاپونيا، كورەيا جانە جۇڭگو ەلدەرىنىڭ تاجىريبەلەرى زەرتتەلدى.
– ەۋروپالىق ۆەلوسيپەدتەر ساپالى بولعانىمەن، ولاردىڭ قوسالقى بولشەكتەرى وتە قىمبات، كوبىسى قىتايدا شىعارىلادى. قازىرگى ۆەلوكولىكتەر انتيۆاندالدىق قورعانىستارمەن جابدىقتالعان، بۇل ولاردىڭ پايدالانۋ مەرزىمىن ارتتىرادى. ولاردىڭ رامالارى بەرىك، تەجەگىش مەحانيزمدەرى مەن پلاستيك باتارەيالارى جوعارى توزىمدىلىككە يە. بۇل ۆەلوبايكتاردى ءارتۇرلى كليماتتىق جاعدايلاردا پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، – دەپ اتاپ ءوتتى مامان.
جوبا جەتەكشىسى سامات اعابەك قازىرگى ۋاقىتتا ەكى ءتۇرلى ۆەلوبايك تەستىلەۋدەن ءوتىپ جاتقانىن ايتتى. ونىڭ ءبىرى – ازيالىق دەنە بىتىمىنە، ال ەكىنشىسى – ەۋروپالىق دەنە بىتىمىنە ارنالعان.
– التى اي بويى ءبىز ۆەلوبايكتاردى سىناقتان وتكىزىپ، قالا تۇرعىندارىنا پايدالانۋعا بەردىك. ءبىز ولاردى سەرۆيستىك ورتالىقتارعا تەحنيكالىق تەكسەرىس ءۇشىن اپارىپ، قانشالىقتى ىڭعايلى جانە وڭاي جوندەلەتىنىن، بولشەكتەرىن تابۋ مۇمكىندىگىن باعالادىق. ءقازىر كونكۋرسقا ارنالعان تەحنيكالىق سيپاتتاما دايىنداپ جاتىرمىز، – دەدى سامات اگابەك.
العاشقى كەزەڭدە 2000 ۆەلوسيپەد ساتىپ الۋ جوسپارلانۋدا. ەگەر بۇل كولىكتەر الماتىلىقتار اراسىندا سۇرانىسقا يە بولسا، ولاردىڭ سانى ارتتىرىلادى.
– ۆەلوبايكتار قالا ءومىرىنىڭ ءبىر بولىگىنە اينالىپ، ميكروموبيلدى كولىك جۇيەسىن تولىقتىرادى دەپ سەنەمىز. بۇل ەكولوگياعا دا ءوز ۇلەسىن قوسادى، – دەدى ۆلاديمير ني.
سونىمەن قاتار باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى جەتىلدىرۋ كوزدەلگەن.
– قالا بالانسىندا بولاتىن ارنايى قوسىمشا ازىرلەنۋدە. ۆەلوبايكتار GPS قۇرىلعىلارىمەن جابدىقتالادى. بۇل ولاردىڭ ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە قوزعالىسىن باقىلاۋعا جانە ۇرلىقتان قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قالا اكىمدىگى ميكروموبيلدى كولىك قۇرالدارىنا ارنالعان تۇراق ەرەجەلەرىن ازىرلەۋدە. سول ەرەجەلەر بەكىتىلگەننەن كەيىن تۇراقتار كارتاسىن جوسپارلايمىز، – دەدى جوبا جەتەكشىسى.
ۆەلوبايكتار نەگىزىنەن قالا ورتالىعىندا ورنالاستىرىلادى. تاۋلى ايماقتارعا شىعۋ مۇمكىندىگى بولمايدى. بۇل شەكتەۋ بارلىق جالعا الۋ جۇيەلەرى ءۇشىن قولدانىلادى.
– الماتىدا كۇن سايىن 1500-گە جۋىق ادام ۆەلوسيپەدتى پايدالانادى. ەلەكترلى ۆەلوسيپەدتەر قولدانىسقا ەنگىزىلگەن سوڭ، ولاردىڭ تانىمالدىلىعى ارتادى دەپ ويلايمىز. سەبەبى ولار ءقاۋىپسىز ءارى ىڭعايلى، – دەپ قورىتىندىلادى سامات اگابەك.
كەرەك دەرەك
2016 جىلدان بەرى مەگاپوليستە ۆەلوينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. سول جىلى پيلوتتىق رەجيمدە 270 ۆەلوسيپەد پەن 50 ستانسيا پايدالانۋعا بەرىلدى. ال 2017 جىلى تاعى 1460 ۆەلوسيپەد پەن 150 ستانسيا قوسىلدى.