وسىمدىكتىڭ بيىكتىگى سيرەك جاعدايدا 30 سم-دەن اسادى
الماتىدا بوتانيكالىق باقتىڭ الپيناريي جابىق كوللەكسيالىق ۋچاسكەسىندە ءسىبىر قاندىعى وسىمدىگى گۇلدەدى. بۇل تۋرالى بوتانيكالىق باقتىڭ ۇجىمى جەلىدەگى پاراقشالارىندا ءمالىم ەتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
باقتىڭ مالىمەتىنشە، ءسىبىر قاندىعى - ەرتە كوكتەمدە، قار كەتكەن سوڭ گۇلدەيتىن وتە اسەم وسىمدىك. قاندىقتىڭ بىرەگەيلىگى ونىڭ رەليكتىك شىعۋ تەگىمەن سيپاتتالادى. ول شامامەن 65 ملن جىل بۇرىن دينوزاۆرلاردىڭ جويىلۋى كەزىندە ءومىر سۇرگەن.
«ءسىبىر قاندىعى (لات. Erythrōnium sibīricum) – لالاگۇلدىلەر تۇقىمداسىنىڭ قاندىق (Erythronium) تۇقىمداسىنىڭ ءبىر ءتۇرى، كوپ جىلدىق شوپتەسىن وسىمدىك. وسىمدىكتىڭ بيىكتىگى سيرەك جاعدايدا 30 سم-دەن اسادى. تامىرى - بىركەلكى سيليندرلىك شامعا ۇقساس. ەكى جاپىراعى ورتاسىندا نەمەسە تۇبىنە جاقىن جەردە ورنالاسقان، ولار جاسىل داقتارى بار ءبىر ءتۇستى سۇر-جاسىل نەمەسە قىزىل-قوڭىر ءتۇستى. گۇلدەرى ۇلكەن قىزعىلت-سيرەن نەمەسە كۇلگىن، سيرەك جاعدايدا اق ءتۇستى بولادى. گۇلسەرىك سىرتقا قاتتى يىلگەن 6 جاپىراقشادان تۇرادى. 6 اتالىعى بار، ولار جاپىراقشالاردان ەكى ەسە قىسقا بولادى. كوكتەمگى سۋىق كەزىندە وسىمدىك جاپىراقشالارىن جيناپ، گۇلدى جاۋىپ تاستايدى. گۇلدەگەن سوڭ، ۇزىندىعى 15-20 مم شاعىن ءۇشبۇرىشتى قوراپ سەكىلدى بولادى. ءسىبىر قاندىعى وڭتۇستىك ءسىبىر اۋماعىندا كەزدەسەدى، موڭعوليا، ورتا ازيا جانە قىتايدىڭ تاۋلى ايماقتارىنا تارالعان. بۇل قازاقستاننىڭ «قىزىل كىتابىنا» ەنگەن، وتە سيرەك كەزدەسەتىن وسىمدىك»، - دەلىنەدى ب ا ق تاراتقان حابارلامادا.
ءسىبىر قاندىعى بوتانيكالىق باقتىڭ الپيناريي كوللەكسيالىق ۋچاسكەسىندە 1998 جىلدان بەرى ءوسىپ كەلەدى.
«بۇل ۋچاسكەنىڭ كۋراتورلارى - اعا عىلىمي قىزمەتكەرلەر يرينا اناتوليەۆنا سەدينا جانە يرينا گەنناديەۆنا وترادنىح. جاقىن ۋاقىتتا ءبىز الپينارييعا ەكسكليۋزيۆتى ەكسكۋرسيالاردى باستاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، ءبىزدىڭ جاڭالىقتاردى قاداعالاپ وتىرىڭىزدار»، - دەپ حابارلادى ب ا ق ۇجىمى جەلىدە.