كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋ – قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتىندەگى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى.
بۇل تۋرالى الماتىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ يۋۆەنالدى پوليسيا ءبولىمىنىڭ باستىعى جاننا شونجانوۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
الماتى قالاسىنىڭ پوليسيا دەپارتامەنتى كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ، قاراۋسىزدىقتىڭ، پاناسىزدىقتىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار كەشەندى شارالار قابىلداۋدا.
"اعىمداعى جىل ىشىندە كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋعا، قاراۋسىزدىققا، پاناسىزدىققا جول بەرمەۋگە باعىتتالعان جالپى رەسپۋبليكالىق، جالپىقالالىق جانە جەرگىلىكتى رەيدتىك ءىس – شارالار جۇيەلى نەگىزدە جۇرگىزىلدى"، - دەدى ج.شونجانوۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا، پروفيلاكتيكالىق ەسەپكە قويىلعان 290-نان استام كامەلەتكە تولماعان قۇقىق بۇزۋشى جاسوسپىرىمدەر، كامەلەتكە تولماعان بالالاردى تاربيەلەۋمەن، وقىتۋمەن، كۇتىپ-باعۋمەن اينالىسپايتىن 315 اتا-انا انىقتالدى. ومىرلىك قيىن جاعدايعا تاپ بولعان بالالاردى قولداۋ ورتالىعىنا 500-دەن استام كامەلەتكە تولماعاندار ورنالاستىرىلدى.
يۋۆەنالدى پوليسەيلەردىڭ جالپى مىندەتى – بالالارداعى بولۋى مۇمكىن قيىندىقتاردىڭ الدىن الۋ جانە قورعاۋ. اتا-انالار تاراپىنان كامەلەتكە تولماعانداردىڭ مىنەز-قۇلقى مەن ىس-ارەكەتتەرىنە تاربيەلىك ىقپالدىڭ جانە باقىلاۋدىڭ بولماۋى ولاردىڭ قۇقىققا قايشى ارەكەتتەر جاساۋىنا سەبەپ بولۋى مۇمكىن.
قىلمىستىڭ سەبەپتەرى كوبىنەسە وتباسىلىق پروبلەمالار، تۇرمىستىق تۇراقسىزدىق جانە اتا-انالاردىڭ الەۋمەتتىك ەمەس ءومىر سالتى بولىپ تابىلادى.
مۇنداي قىلمىستاردى كامەلەتكە تولماعاندار ىستەرى جونىندەگى ينسپەكتورلار مەن ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلار پروفيلاكتيكالىق ساباقتار، بالالارمەن اڭگىمەلەسۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ ورگاندارىمەن ءوزارا ءىس-قيمىل بارىسىندا انىقتايدى. بۇعان حالىق اراسىندا كەڭ اۋقىمدى اقپاراتتىق جۇمىس، سونداي-اق قوعامدا زورلىق-زومبىلىققا توزبەۋشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرۋ ىقپال ەتەدى.
كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى جەدەل جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ ماقساتىندا 2024 جىلى 15-17 شىلدە ارالىعىندا قالا اۋماعىندا "تۇنگى قالاداعى بالالار" جەدەل-پروفيلاكتيكالىق ءىس-شاراسى وتكىزىلدى.
"ماقساتى – كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار مەن قاداعالاۋسىز قالۋدىڭ الدىن الۋ، ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ ەرىپ ءجۇرۋىنسىز تۇنگى ۋاقىتتا ويىن-ساۋىق ورىندارىندا جانە ۇيدەن تىس جەردە بولۋى، كامەلەتكە تولماعاندارعا الكوگول جانە تەمەكى ونىمدەرىن ساتۋ، سونداي-اق كامەلەتكە تولماعانداردى قۇقىققا قارسى ارەكەتكە تارتاتىن ەرەسەك ادامدار فاكتىلەرىن انىقتاۋ"، - دەپ حابارلادى جاننا شونجانوۆا.
سونىمەن قاتار، ءىىو-دا ەسەپتە تۇرعان 48 كامەلەتكە تولماعان جانە 37 قولايسىز وتباسى تەكسەرىلدى.
كامەلەتكە تولماعان بالالاردى تاربيەلەۋمەن اينالىسپايتىن 9 اتا-انا انىقتالدى.
تاعى 13 اتا-انا بالا تاربيەسى بويىنشا مىندەتتەرىن ورىنداماعانى ءۇشىن اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى.
ءۇش كۇن ىشىندە كامەلەتكە تولماعاندار اراسىندا 330-دان استام قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالدى (نەگىزىنەن زاڭدى وكىلدەردىڭ ەرىپ ءجۇرۋىنسىز تۇنگى ۋاقىتتا ساعات 23.00-دەن كەيىن ۇيدەن بولماعانى ءۇشىن).
بۇل باعىتتاعى جۇمىس جالعاسۋدا.
اعىمداعى جىلدىڭ 16 ماۋسىمىندا "قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنە ايەلدەر قۇقىقتارى مەن بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى" زاڭ كۇشىنە ەندى.
"وسى زاڭعا سايكەس كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالاردى ورىنداماعانى ءۇشىن اتا-انالاردىڭ نەمەسە باسقا دا زاڭدى وكىلدەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ەنگىزىلدى (تەرەزەدەن قۇلاۋ بولىگى بويىنشا). ەگەر بىزدە اكىمشىلىك كودەكستىڭ 127-بابىندا بۇرىن بالالاردى تاربيەلەۋ، وقىتۋ، ولاردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋ جونىندەگى مىندەتتەردىڭ ورىندالماعانى كورسەتىلسە، وندا ديسپوزيسيا كامەلەتكە تولماعاننىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالاردىڭ ورىندالماۋىمەن تولىقتىرىلدى. 10 اەك مولشەرىندە اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك كوزدەلەدى. وسى الاڭدى پايدالانىپ، مەن اتا-انالارعا مۇقيات بولۋدى، بالالاردى قاراۋسىز قالدىرماۋدى ەسكەرتكىم كەلەدى. ەگەر ولار كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇرسا، وندا تەرەزەلەرگە ارنايى تور ورناتۋ قاجەت. بالالار تەرەزە تورىنىڭ ولاردىڭ سالماعىنا توتەپ بەرە المايتىنىن تۇسىنبەيدى، سوندىقتان بالالاردىڭ تەرەزەلەرىنەن قۇلاۋ فاكتىلەرى بار. سوندىقتان جاڭا زاڭنامادا وسىنداي شارالار قاراستىرىلعان"، - دەپ ءتۇسىندىردى جاننا شونجانوۆا.
سونداي-اق، ول بىرلەسكەن كۇش-جىگەرمەن عانا بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنىڭ ءتيىستى دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتۋگە بولاتىنىن ايتتى.