2023 جىلدىڭ باسىنان الماتى قالاسىنىڭ ساۋدا جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ دەپارتامەنتىنە 3 مىڭنان استام ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر مەن زاڭگەرلىك كەڭەس بەرۋ ناتيجەلەرى بويىنشا تۇتىنۋشىلارعا 66 775 325 تەڭگە قايتارىلدى. مۇنداي دەرەكتەردى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى نۇرلىبەك بيمۇرزايەۆ كەلتىردى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
كەلىپ تۇسكەن بارلىق وتىنىشتەردىڭ 1087 - ءى قاناعاتتاندىرىلدى، 924 - ءى بويىنشا تۇسىنىكتەمەلەر بەرىلدى ، 235ء-ى قايتا جىبەرىلدى.
«2023 جىلدىڭ التى ايىندا كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەردىڭ نەگىزىندە دەپارتامەنت تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ باعىتى بويىنشا مەملەكەتتىك باقىلاۋ جۇرگىزۋ بارىسىندا 59 اكىمشىلىك حاتتاما جاسادى، ونىڭ ىشىندە جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر جۇرگىزۋمەن 20، ناتيجەسىندە ەسكەرتۋ تۇرىندە 53 قاۋلى جانە جالپى سوماسى 414 000 تەڭگە سالۋمەن 6 ايىپپۇل سالىندى»، - دەدى ن. بيمۇرزايەۆ.
سپيكەر قازاقستاندا 2020 جىلدان باستاپ تۇتىنۋشىلاردىڭ شاعىمدارىن قاراۋدىڭ كوپ ساتىلى جۇيەسى (ساتۋشى – مەملەكەتتىك ورگاندار – سوت) جۇمىس ىستەيتىنىن، ونىڭ شەڭبەرىندە «مەملەكەتتىك» جانە «قوعامدىق» باقىلاۋ ەنگىزىلگەنىن، كاسىپقويلار اراسىنان قۇقىق قورعاۋشىلاردىڭ تىزبەسى قالىپتاستىرىلعانىن ەسكە سالدى. بۇل مەحانيزم ساتۋشى الدىنداعى تۇتىنۋشىلاردىڭ شاعىمىنا جاۋاپ بەرۋ مىندەتتەمەسىن، تۇتىنۋشىنىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ الگوريتمىن سول جەردە جانە سول ساتتە قاراستىرادى.
«ءبىرىنشى كەزەڭدە ساتۋشى ساتىپ الۋشىنىڭ تالابىن ءوز بەتىنشە نەمەسە تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۇيىمداردى تارتا وتىرىپ قاراۋعا مىندەتتى. بۇل شاعىمداردى سول جەردە جانە سول ساتتە بەيبىت جولمەن شەشۋگە بولاتىن العاشقى كەزەڭ. بۇل جاعدايدا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار داۋدى سوتقا دەيىنگى رەتتەۋ سۋبەكتىلەرى رەتىندە ارەكەت ەتەدى. ەكىنشى كەزەڭ مەملەكەتتىڭ قوسىلۋىن قامتيدى. ياعني، ەگەر ساتۋشى كەلىسىمگە كەلۋ نيەتى بولماسا، شاعىم تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتىنە نەمەسە باسقا مامانداندىرىلعان ورگانعا جىبەرىلەدى. مىسالى، ەگەر ساتۋشى تارازىنى بۇراپ قويسا نەمەسە ونلاين-دۇكەن تاۋار جىبەرمەسە، وندا ول الاياقتىققا «بولۋى مۇمكىن» جانە ءىىم ورگاندارىنىڭ جۇمىس سالاسى بولىپ تابىلادى. سوتقا جۇگىنۋ، شىن مانىندە، شاعىمدى قاراۋدىڭ سوڭعى ساتىسى»، - دەپ تولىقتىردى سپيكەر.
سونىمەن قاتار، تۇتىنۋشىلارعا، بيزنەسكە جانە مەملەكەتتىك ورگاندارعا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ e-tutynushy.kz شاعىمداردى قابىلداۋ مەن قاراۋدىڭ ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەسى جۇمىس ىستەي باستادى.
جۇيەنىڭ ماقساتى تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋدىڭ بارلىق شارالارىن ءبىر جەردە شوعىرلاندىرۋ، شاعىمداردى دايىنداۋ جانە ونى قۇزىرەتتى ورگاندارعا جىبەرۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ جانە ارزانداتۋ، سونداي-اق بارلىق وتىنىشتەر مەن ولاردى قاراۋ ناتيجەلەرىن سيفرلاندىرۋ بولىپ تابىلادى.
«بۇل جۇيەدە تۇتىنۋشى شاعىمدى ءارتۇرلى تاسىلدەرمەن، سونىڭ ىشىندە ءموبيلدى قوسىمشا ارقىلى بەرۋگە مۇمكىندىگى بار. تۇتىنۋشىنىڭ ىڭعايلىلىعى ءۇشىن جۇيەدە داۋدىڭ نىساناسىنا بايلانىستى شاعىمداردىڭ ءبىرقاتار ۇلگىلىك نىساندارىن ورنالاستىرۋ كوزدەلەدى. سونداي-اق، تۇتىنۋشى قاجەت بولعان جاعدايدا جۇيەدە قوسا بەرىلگەن ءوز وكىلىنىڭ تىزبەسىن تاڭداي الادى، سوتقا دەيىنگى رەتتەۋدىڭ قولدانىستاعى ينستيتۋتتارىنىڭ ءبىرىن تاڭداي الادى نەمەسە شاعىمدى تىكەلەي مەملەكەتتىك ورگانعا جىبەرە الادى»، - دەپ ءبولىستى ن. بيمۇرزايەۆ.
سونداي-اق، جۇيەدە بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءتىزىمى جانە ولاردى رەتتەۋ سالاسى كورسەتىلگەن، سونىڭ ارقاسىندا تۇتىنۋشى شاعىمدى قايدا جىبەرۋ كەرەكتىگىن بىردەن بىلەدى.
قورىتىندىلاي كەلە، سپيكەر بۇگىنگى كۇنى ق ر ساۋدا جانە ينتەگراسيا مينيسترلىگى شاعىمداردى قاراۋ جوباسىن كوپ ساتىدان ەكى ساتىلى تەتىككە ق ر ۇكىمەتىنە كەلىسۋگە باعىتتاعانىن، وندا تۇتىنۋشى ساتۋشىعا سوتقا دەيىنگى تالاپ-ارىزدى ەكىنشى كەزەڭمەن جىبەرگەننەن كەيىن تالاپ-ارىزبەن سوتتارعا جۇگىنە الاتىنىن اتاپ ءوتتى.