قازاق مادەنيەتى مەن تاريحى: الماتى مۋزەيلەرى ەۋروپا ەلدەرىن باعىندىرۋدا
ماجارستان تۇرعىندارى مەن تۋريستەرى «قازاقستان كوشپەندىلەرى: وتكەنى مەن بۇگىنى» اتتى كورمەگە ەرەكشە ىقىلاسپەن بارۋدا. كورمەنى الماتى قالاسى مۋزەيلەر بىرلەستىگى ماجار قىپشاقتارىنىڭ استاناسى – كارساگ قالاسىندا ۇيىمداستىردى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
ەۋروپالىقتار نازارىنا 200-دەن استام ەكسپونات ۇسىنىلدى، ولاردىڭ اراسىندا ۇلى اباي قۇنانبايۇلىنا تيەسىلى دومبىرا، XIII عاسىردا الماتى اۋماعىندا سوعىلعان كۇمىس تيىندار (ديرحەمدەر)، XIII-XX عاسىرلارداعى شەكەلىك، القا، بىلەزىك، سىرعا جانە جۇزىكتەر سىندى ديزاينى ويۋلارمەن اسەمدەلگەن ءارى كۇمىستەن جاسالعان زەرگەرلىك بۇيىمدار، جۇننەن توقىلعان كىلەمدەر، ات ابزەلدەرى، مۋزىكالىق اسپاپتار جانە قازاق حالقىنىڭ تاريحى، مادەنيەتى مەن داستۇرلەرى جايىندا سىر شەرتەتىن تۇرمىستىق زاتتار بار.
ايتا كەتەرلىگى، قازىرگى ۋاقىتتا ماجارستان اۋماعىندا تورعاي دالاسىنان ەۋروپاعا قونىس اۋدارعان قىپشاق تايپالارىنىڭ ۇرپاقتارى تۇرادى، سوندىقتان بۇل مادەني ءىس-شارا جەرگىلىكتى حالىق اراسىندا ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىردى. كورمەگە كەلگەن كارساگ قالاسىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ ءبىرى – شاندور بەنە ءوز اسەرىمەن ءبولىستى.
«بۇگىن ءبىز كوپتەگەن ەكسپوناتتى كوردىك، ولار ەكى ەل اراسىنداعى تەرەڭ بايلانىستى ايقىندايدى. بۇل كورمەنى اكەلگەندەرىڭىزگە وتە قۋانىشتىمىن، ويتكەنى ول ورتاق داستۇرلەرىمىزدى، قۇندىلىقتارىمىزدى جانە مادەنيەتىمىزدى كورسەتەدى. اسىرەسە جاستار قازاقتار مەن ماجارلاردىڭ باۋىرلاس حالىقتار ەكەنىن بىلەتىن بولادى. بىزدە كارساگ قالاسىندا ات سپورتى ۇيىرمەلەرى بار. بالالاردى ارنايى سول داستۇرلەردى قايتا جاڭعىرتۋ ءۇشىن بەرەمىز. ەندى وسى كورمەنىڭ ارقاسىندا ءبىز جاستارعا تاريحىمىزدى ايتىپ قانا قويماي، اتا-بابالارىمىزدى بايلانىستىرعان ءومىر سالتىن كورسەتە الامىز»، – دەدى كارساگ قالاسىنىڭ تۇرعىنى شاندور بەنە.
كورمە 20 قاراشاعا دەيىن جالعاسادى. ول ەكى بولىمنەن تۇرادى: ءبىرىنشى بولىگىندە قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرى، سالتى، ادەت-عۇرىپتارى، ساندىك-قولدانبالى ونەرى مەن ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپتارى كورسەتىلگەن ەكسپوناتتار ۇسىنىلسا، ەكىنشى بولىمدە الماتى قالاسىنىڭ سۇلۋ تابيعاتى مەن زاماناۋي كەلبەتىن بەينەلەيتىن فوتوسۋرەتتەر قويىلعان. كورمەنى جەرگىلىكتى حالىقپەن قوسا قازاقستاننىڭ ماجارستانداعى ەلشىسى ابزال ساپاربەك ۇلى، كارساگ قالاسىنىڭ مەرى تيبور سەپەشي جانە ەلگە رەسمي ساپارمەن كەلگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ءتوراعاسى ەرلان قوشانوۆ تاماشالادى.
ايتا كەتسەك، بۇعان دەيىن الماتى قالاسى مۋزەيلەر بىرلەستىگى حالىقارالىق مادەني ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ اياسىندا الماتى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن اۋستريادا، يتاليادا، تۇركيادا، وڭتۇستىك كورەيادا كورمە وتكىزىپ، فرانسياداعى لۋۆردا كاسىبي بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا وقۋ وقىعان بولاتىن.