الماتى - مادەنيەت قالاسىنا اينالعان مەگاپوليس. جۇرت ونى تاڭداي قاقتىراتىن تابيعاتى ءۇشىن، سان عاسىرلىق تاريحى ءۇشىن، كۇيبەڭ تىرشىلىگى مەن قاربالاس ءومىرى ءۇشىن دە جاقسى كورەدى. بۇل قالاعا ارناپ تالاي اقىن ولەڭ، سازگەرلەر اۋەن دە ارناعان. كوپتىڭ "ەڭ العاشقى ماحابباتىنا" اينالعان الماتىنىڭ "ەڭ-ەڭ" دەگەن نىساندارى جايلى قىزىقتى دەرەكتەرىن اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىنان وقىپ، ءبىلىڭىز.
ەڭ بيىك نۇكتە
الماتىنىڭ اينالاسىنداعى ەڭ بيىك تاۋ شىڭى - تالعار شىڭى. ونىڭ بيىكتىگى - 5017 مەترگە جەتەدى. بۇل شىڭ الماتىدان شامامەن 40 كم قاشىقتىقتا ورنالاسقان جانە الپينيستەر مەن بەلسەندى دەمالىستى سۇيەتىن قاۋىم ءۇشىن سۇرانىسى كوپ نۇكتە.
سۋرەت: دوسجان بالابەك ۇلى
ەڭ بيىك عيمارات
Esentai Tower – الماتىداعى ەڭ بيىك عيمارات. ءال-فارابي داڭعىلىندا ورنالاسقان نىساننىڭ بيىكتىگى - 168 مەتر. بۇل ارحيتەكتۋرالىق جوبانى Skidmore، Owings and Merrill كومپانياسى جاساعان. 2008 جىلعا دەيىن قازاقستانداعى ەڭ بيىك عيمارات بولاتىن، ءبىراق كەيىن استاناداعى "سيەۆەرنوە سيانيە" كەشەنى كوش باسىنا شىقتى. عيماراتتىڭ العاشقى 14 قاباتىندا كەڭسەلەر، ودان جوعارى Ritz-Carlton قوناق ءۇيى، ال ەڭ جوعارعى 8 قاباتىندا قىزمەت كورسەتىلەتىن اپارتامەنتتەر ورنالاسقان.
سۋرەت: all-towers.ru
ەڭ ەسكى عيمارات
قىزىل-تان دۇكەنى - قالاداعى ەڭ ەسكى عيمارات. ول 1912 جىلى ارحيتەكتور ا. پ. زەنكوۆتىڭ جوباسىمەن سالىنعان، ءبىراق كەيبىر مالىمەتتەر بويىنشا ول 1896 جىلى ارحيتەكتور پ. ۆ. گۋردەنىڭ جوباسى بويىنشا يسحاك گابدۋلۆالييەۆتىڭ ساۋدا ءۇيى رەتىندە بوي كوتەرگەن. عيماراتتىڭ جالپى الاڭى - 1450 م².
سۋرەت: cathedral.kz جانە visitalmaty.kz
ەڭ العاشقى جوعارعى وقۋ ورنى
الماتىداعى عانا ەمەس ەلىمىزدەگى تۇڭعىش جوو - اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى (قازۇپۋ). ول 1928 جىلى اشىلدى. العاشىندا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اتى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى بولعان. ۋنيۆەرسيتەت پەداگوگيكالىق ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ ماقساتىندا قۇرىلىپ، ۋاقىت وتە كەلە ەلىمىزدەگى جەتەكشى وقۋ ورىندارىنىڭ بىرىنە اينالدى.
سۋرەت: wikipedia
ەڭ ەسكى ساياباق
ورتالىق ساياباق - الماتىنىڭ ەڭ ەسكى ساياباعى. 1856 جىلى "كازوننىي ساد" اتاۋىمەن سالىنعان بۇل ساياباق العاشىندا ۆەرنەنسكيي گارنيزونىنىڭ وفيسەرلەرىنە ارنالعان دەمالىس ورنى بولدى. 1934 جىلى ول قايتا جاڭارتىلىپ، كەيىن ءبىر جىلدان كەيىن ا.م. گوركيي اتىنداعى ساياباققا اينالدى.
سۋرەت: visitalmaty.kz
ەڭ ەسكى اۋدان
الماتىنىڭ ەڭ ەسكى اۋداندارى - تاتاركا جانە مالايا ستانيسا دەپ اتالادى. بۇل اۋدانداردى تەك بۇرىننان تۇرىپ كەلە جاتقان الماتىلىقتار عانا ءبىلۋى مۇمكىن. مالايا ستانيسا 1870 جىلى قۇرىلىپ، 1962 جىلعا دەيىن قالا شەكاراسىنا كىرمەگەن. اۋدان رىسقۇلوۆ داڭعىلىنان جاربۇلاق وزەنىنە دەيىنگى اۋماقتى قامتيدى. ال تاتاركا اۋدانى شامامەن قالاداعى حايۋاناتتار باعى مەن دوبروليۋبوۆ كوشەسىنەن باستالىپ كوكتوبەگە دەيىن سوزىلادى.
سۋرەت: ن پانوۆ
ەڭ ۇزىن كوشە
الماتىداعى ەڭ ۇزىن كوشە – رىسقۇلوۆ داڭعىلى. ول تۇركىسىب، جەتىسۋ، المالى جانە بوستاندىق اۋداندارىنا دەيىن سوزىلىپ جاتىر. داڭعىلعا قازاقتىڭ اردا ۇلى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ ەسىمى (الماتى قالاسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ 02.08.1974 №332 شەشىمى) بەرىلگەن. داڭعىلدىڭ ۇزىندىعى - 5600 مەتر.
سۋرەت: الماتى اكىمدىگى
تەڭىز دەڭگەيىنەن الەمدەگى ەڭ بيىك تەلەمۇنارا
الماتىنىڭ سيمۆولىنا اينالعان كوكتوبە تەلەمۇناراسى - تاۋىمەن قوسا العاندا الەمدەگى ەڭ بيىك تەلەمۇنارا. ونىڭ بيىكتىگى - تەڭىز دەڭگەيىنەن جوعارى 1452 مەتر. 1975-1983 جىلدارى سالىنعان بۇل مۇنارانىڭ ءوز بيىكتىگى 371،5 مەتر. قازاقستانداعى ەڭ بيىك تەلەمۇنارا الەم بويىنشا 14-ورىندا تۇر.
سۋرەت: koktobe.com
ەڭ ۇزاققا سوزىلعان قۇرىلىس
الماتىداعى مەترو قۇرىلىسى شىن مانىندە ەڭ ۇزاققا سوزىلعان قۇرىلىس. ونىڭ جۇمىستارى 1988 جىلى باستالعانىمەن، كەڭەس وداعىنىڭ 1991 جىلى ىدىراۋى ناتيجەسىندە جۇمىستار توقتاپ قالعان بولاتىن. مەترو قۇرىلىسى 2001 جىلى قايتا جالعاسىپ، 2011 جىلى 1 جەلتوقساندا اشىلدى.
سۋرەت: metroalmaty.kz
