9 مامىر قارساڭىندا الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆ ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىنە بارىپ، سىيلىقتار تابىستاپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ اتىنان قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ارداگەرلەرگە «ۇلى وتان سوعىسىنداعى جەڭىسكە 80 جىل» مەرەيتويلىق مەدالىن تابىس ەتتى.
ولگا اندرەيەۆنا ساۆەنكوعا 9 مامىر كۇنى 102 جاسقا تولادى. الماتىدا 7 سىنىپ ءتامامداعان سوڭ لەنينگرادتاعى اسكەري بايلانىس ۋچيليششەسىنە وقۋعا تۇسكەن. مايدانعا 1941 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە 18 جاسىندا اتتانىپ، جەڭىس كۇنىنە دەيىن بورىشىن ادال وتەگەن. ول 1ء-شى جانە 2ء-شى بەلارۋس مايداندارىنىڭ بايلانىس پولكىندە قىزمەت ەتىپ، پولشانى، گەرمانيانى ازات ەتۋگە جانە بەرلين ءۇشىن شايقاستارعا قاتىسقان. كورسەتكەن ەرلىگى مەن جانقيارلىعى ءۇشىن وتان سوعىسى وردەنىمەن، «كەنيگسبەرگتى العانى ءۇشىن»، «ۆارشاۆانى ازات ەتكەنى ءۇشىن»، «بەرليندى العانى ءۇشىن» مەدالدارىمەن جانە باسقا دا مەرەيتويلىق ناگرادالارمەن ماراپاتتالعان.
سوعىستان كەيىن تۋعان قالاسىنا ورالعان ول ءومىرىنىڭ 57 جىلىن الماتى تەلەگرافىندا جۇمىس ىستەۋگە ارنادى. جولداسىمەن بىرگە ەكى قىز تاربيەلەپ ءوسىردى. جىلى ءارى جايلى اتموسفەرادا ءوتكەن كەزدەسۋگە ارداگەردىڭ نەمەرەسى دە قاتىستى. اڭگىمە بارىسىندا ەربولات دوسايەۆ ولگا اندرەيەۆناعا بەيبىتشىلىك ءۇشىن العىس ءبىلدىرىپ، ونىڭ ءومىر جولى بارشامىزعا ەرلىك پەن وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ۇلگىسى ەكەنىن اتادى. قالا اكىمى شىن جۇرەكتەن ارداگەردى الداعى تۋعان كۇنىمەن قۇتتىقتاپ، ۇلى جەڭىسكە قوسقان باعا جەتپەس ۇلەسى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
«سىزگە قاراپ، كوڭىلگە قۋانىش ۇيالايدى. ءسىزدىڭ كوركەم مىنەزىڭىز بەن ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىڭىز بىزگە شابىت بەرەدى – بۇل وتە ماڭىزدى. ولگا اندرەيەۆنا، ءوزىڭىزبەن قاتار وتىرىپ، كۇلكىڭىزدى كورۋ – ۇلكەن قۋانىش. قازىرگى جاستاردىڭ بويىندا سىزدەگى بار قۋات پەن سەرگەكتىك دارىسىن. سىزگە شىن جۇرەكتەن زور دەنساۋلىق تىلەيمىن»، – دەدى ەربولات دوسايەۆ.
ەكاتەرينا الەكساندروۆنا بارانوۆاعا كەزدەسۋ دە سونداي جىلى ءارى جايلى جاعدايدا ءوتتى. اكىمدى ول پاتەرىندە جيەنىمەن بىرگە قارسى الدى.
ارداگەر كۋرسك وبلىسىندا تۋىپ-وسكەن. جەتى سىنىپ بىتىرگەننەن كەيىن فەلدشەر ماماندىعى بويىنشا مەدتەحنيكۋمعا تۇسكەن. تۋعان جەرى جاۋدان ازات ەتىلگەن سوڭ ەكاتەرينا الەكساندروۆنا اسكەرگە شاقىرىلىپ، 1ء-شى ۋكراينا مايدانىنا جىبەرىلگەن. ول لازارەتتە جارالانعان ساربازدارعا قامقورلىق كورسەتتى. جەڭىستى چەحوسلوۆاكيانىڭ كارلوۆى ۆارى قالاسىندا قارسى العان.
ەرلىگى مەن جانقيار ەڭبەگى ءۇشىن ءىى دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنىمەن، «جاۋىنگەرلىك ەڭبەگى ءۇشىن»، «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن»، «پراگانى ازات ەتكەنى ءۇشىن» مەدالدارىمەن جانە باسقا دا مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
سوعىستان كەيىن جۇبايىمەن بىرگە ونىڭ تۋعان جەرى قازاقستانعا قونىس اۋدارىپ، ۇل ءوسىرىپ، ۇزاق جىل مينيسترلەر كەڭەسى جانىنداعى اۋرۋحانادا قىزمەت ەتكەن. ءقازىردىڭ وزىندە دەنساۋلىعىنا قاراماستان، رۋحى مىقتى، ساناسى سەرگەك.
ەربولات دوسايەۆ ەكاتەرينا الەكساندروۆناعا وتتى جىلدارداعى جانقيارلىق ەڭبەگىنە شەكسىز قۇرمەت پەن العىس ءبىلدىردى.
«ءسىز 1943 جىلدان باستاپ مايداندا مەدبيكە بولىپ جۇمىس ىستەپ، تالايدى اجالدان اراشالاپ قالدىڭىز. سىزگە مىڭ العىس. شىن جۇرەكتەن زور دەنساۋلىق پەن كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇي تىلەيمىن»، – دەدى اكىم.
قالا باسشىسىن 101 جاستاعى قامبار ءامىر ۇلى سارسەنوۆ پەن ونىڭ نەمەرەسى، كەلىنى مەن شوبەرەسى شاڭىراعىندا قۋانا قارسى الدى. اكىم ارداگەرگە سوعىس جىلدارىنداعى ەرلىگى، ەڭبەككە ادالدىعى مەن قاھارماندىعى ءۇشىن العىس ايتىپ، زور دەنساۋلىق، اماندىق پەن ۇزاق عۇمىر تىلەدى.
قامبار ءامىر ۇلى 1942 جىلى تامىزدا اسكەرگە شاقىرىلىپ، ءۇش رەت جارالانعان. بەلارۋستى، لاتۆيانى، ليتۆانى جانە پولشانى ازات ەتۋگە قاتىسقان. ونىڭ كيتەلى ءى جانە ءىى دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنى، ءىى جانە ءىىى دارەجەلى داڭق وردەنى، «قىزىل جۇلدىز» وردەنى، سونداي-اق، «جاۋىنگەرلىك ەڭبەگى ءۇشىن»، «كەنيگسبەرگتى العانى ءۇشىن»، «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن» مەدالى سىندى سان ءتۇرلى ماراپاتقا تولى. قامبار سارسەنوۆ – ءىىم-نىڭ قۇرمەتتى ارداگەرى. ىشكى ىستەر ورگاندارىنداعى قىزمەتىن اياقتاعان سوڭ الماتى ەلەكتر جەلىلەرى مەكەمەسىندە جۇمىس ىستەپ، قالانىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان.
قالا باسشىسى تاعى ءبىر ارداگەر – ۆاسيليي يۆانوۆيچ دولبنيانىڭ ۇيىنە دە ات باسىن بۇردى. ول 1927 جىلى الماتى وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1944 جىلى اسكەرگە شاقىرىلىپ، قيىر شىعىستا بارلاۋشى رەتىندە قىزمەت ەتكەن. 1951 جىلى مامىرىندا التى جارىم جىل اسكەري قىزمەتتەن كەيىن ۇيىنە ورالعان.
ۆاسيليي ءيۆانوۆيچتىڭ جاۋىنگەرلىك جانە ەڭبەكتەگى ەرلىگى كوپتەگەن وردەن جانە مەدالمەن ماراپاتتالعان. ونىڭ ءۇش بالاسى، ءتورت نەمەرەسى جانە ءتورت شوبەرەسى بار. ءقازىر ارداگەر ۇل-قىزىمەن بىرگە تۇرادى. مەرەكە كۇندەرىن ارداگەر ۇلكەن وتباسىمەن بىرگە قارسى الىپ وتىر.
الماتى اكىمى بارلىق مايدانگەردى 28 گۆاردياشى-پانفيلوۆشىلار ساياباعىنداعى ارداگەرلەر اللەياسىنىڭ اشىلۋىنا شاقىرىپ، ولاردىڭ ءومىر جولى ەرلىكتىڭ، باتىرلىق پەن وتان الدىنداعى ادالدىقتىڭ جارقىن ۇلگىسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
جەڭىس كۇنى قارساڭىندا ارداگەرلەرگە قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارلارى مەن اۋدان اكىمدەرى دە بارىپ، مەرەكەمەن قۇتتىقتاپ، مىقتى دەنساۋلىق پەن باقىت تىلەپ، 9 مامىر كۇنى 28 گۆاردياشى-پانفيلوۆشىلار ساياباعىندا وتەتىن جەڭىس كۇنىن مەرەكەلەۋگە شاقىردى.
بۇگىندە الماتىدا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 21 ارداگەرى تۇرادى. ەربولات دوسايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن بيىل ءبىر رەتتىك جاردەماقى كولەمى 5 ميلليون تەڭگەگە دەيىن كوبەيدى. ارداگەرلەر مەديسينالىق قىزمەتپەن قامتىلعان، الەۋمەتتىك كومەك الادى.