الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ حالىقپەن جەتىنشى كەزدەسۋى المالى اۋدانىندا ءوتتى. ءىس-شاراعا 500-دەن استام قالا تۇرعىندارى كەلدى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
اكىمنىڭ مالىمەتىنشە، المالى اۋدانى سەرۆيس پەن جايلى تۇرۋدىڭ جوعارى ستاندارتتارىن بەلگىلەيدى جانە الماتىنىڭ ەڭ تىعىز قونىستانعان اۋدانى بولىپ تابىلادى.
حالىقپەن كەزدەسۋ بارىسىندا الماتى اكىمى اۋداننىڭ نەگىزگى پروبلەمالىق ماسەلەلەرىن، سونىڭ ىشىندە ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋى، الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ شامادان تىس جۇكتەلۋى، قاۋىپسىزدىك، سونداي-اق اباتتاندىرۋ جانە تاريحي ورتالىقتى ساقتاۋ ماسەلەلەرىن اتاپ ءوتتى.
بۇگىندە اۋداندا نەگىزگى پروبلەما وتكەن عاسىردىڭ 60-جىلدارى سالىنعان ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ توزۋى بولىپ تابىلادى. ەلەكتر ەنەرگەتيكاسىندا توزۋ 70%-دى قۇرايدى. ەربولات دوسايەۆ قازىرگى ۋاقىتتا جەلىلەردى جاڭارتۋ بويىنشا جوسپارلى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
بيىل 81 شاقىرىم كابەل جەلىسى جاڭعىرتىلادى. بۇل اۋداننىڭ 91 مىڭ تۇرعىنىن ۇزدىكسىز ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتىپ، جەلىلەردىڭ توزۋىن 60%-عا دەيىن تومەندەتەدى. سۋمەن جابدىقتاۋ بويىنشا توزۋ 72،6%-دى قۇرايدى، بۇل قالا بويىنشا ورتاشا كورسەتكىشتەن 17،6%-عا جوعارى. بيىل تۇرعىت وزال كوشەسىندەگى ابايدان ەسەنجانوۆ پەن بايتۇرسىنوۆقا دەيىنگى تولە بيدەن ايتەكە بيگە دەيىنگى سۋ قۇبىرى قايتا جاڭعىرتىلادى.
الەۋمەتتىك سالادا نىساندارمەن قامتاماسىز ەتۋ باسقا اۋداندارعا قاراعاندا جوعارى، دەپ اتاپ ءوتتى ەربولات دوسايەۆ. ونىڭ ايتۋىنشا، المالى اۋدانىنىڭ مەكتەپتەرى مەن بالاباقشالارىنداعى وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعى 4،1 مىڭ ورىندى قۇرايدى. بيىل 850 ورىندىق ەكى قوسىمشا قۇرىلىس (№34 جانە 144 گيمنازيالارعا) ەنگىزىلدى. № 15 گيمنازيانى سەيسميكالىق كۇشەيتۋ بويىنشا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى باستالدى. №16 مەكتەپكە قوسىمشا نىسان سالۋعا جوبالىق قۇجاتتامانى ازىرلەۋ جوسپاردا بار.
مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ وبەكتىلەرى بويىنشا № 43 بالاباقشا عيماراتىنىڭ بۇرىن جەكەشەلەندىرىلگەن بولىگى ساتىپ الىندى. وقۋ جىلىنىڭ باسىنا دەيىن № 7 بالاباقشانىڭ سەيسموتۇراقتىلىعىن كۇشەيتۋ اياقتالادى. مۇراتبايەۆ-جىبەك جولى كوشەلەرىنىڭ بويىنا ورنالاسقان بالاباقشانىڭ بۇرىنعى عيماراتىن جەكە مەنشىكتەن قايتارۋ جانە تىلەندييەۆ كوشەسىندەگى بۇرىنعى بالاباقشانى قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەسى قاراستىرىلۋدا.
المالى اۋدانى دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ ساپالى جۇيەسىنىڭ ورتالىعى بولىپ تابىلادى، بۇل ەمحانالارعا تىركەلگەن حالىقتىڭ سانىنا اسەر ەتتى. مۇندا قالانىڭ جانە وبلىستىڭ باسقا اۋداندارىنىڭ تۇرعىندارى تىركەلۋگە ۇمتىلادى، دەپ اتاپ ءوتتى قالا اكىمى ەربولات دوسايەۆ.
مىسالى، اۋدان حالقىنىڭ سانى 224،5 مىڭ ادام بولسا، اۋداننىڭ 18 ەمحاناسىندا جاقىن ماڭداعى اۋدانداردىڭ تۇرعىندارىن تىركەۋ ەسەبىنەن 2 ەسە كوپ پاسيەنتتەرگە نەمەسە 443 مىڭ ادامعا قىزمەت كورسەتىلەدى.
500 كەلۋشىگە ارنالعان جاڭا ەمحانا قۇرىلىسى بويىنشا جسق ازىرلەنۋدە. سونداي-اق، رايىمبەك داڭعىلى بويىندا پسيحيكالىق دامۋى تەجەلگەن بالالارعا ارنالعان باسسەينى بار سپورت ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسىنا جسق ازىرلەۋ جوسپارلانۋدا.
المالى اۋدانىندا 45 مادەني-دەمالىس نىساندارى مەن 53 تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشى ورنالاسقان. اعىمداعى جىلى ماۋلەنوۆ كوشەسىندە كوۆوركينگ ايماعى مەن بالالاردى دامىتۋ ورتالىعى بار جاڭا كىتاپحانا اشىلىپ، اۋدان كىتاپحانالارىنىڭ جالپى سانى 8-گە جەتتى. اۋدان كىتاپحانالارى 10 ساياباق پەن سكۆەرلەردە بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان ويىن-ساۋىق باعدارلامالارى بار «جارقىن جاز» ماۋسىمدىق جوباسىن ىسكە اسىرادى. سونىمەن قاتار، بيىلعى جىلى رايىمبەك باتىر كەسەنەسىن قايتا جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا.
المالى اۋدانى قالانىڭ «جاسىل» اۋداندارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. اۋدان اۋماعىندا 1 ساياباق، 22 سكۆەر، 24 بۋلۆار جانە جاسىل ايماقتار بار. بيىل اۋدان قۇرمانعازى-ابىلاي حان-شيەۆچەنكو-پانفيلوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى الاڭى 3،5 گا بولاتىن تاعى ءبىر ساياباق اۋماعىمەن تولىعادى. 2 سكۆەر قايتا جوندەلۋدە، «قبتۋ»-دا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە، «ءاليا مەن مانشۇك» سكۆەرىن اباتتاندىرۋ وسى جىلدىڭ كۇزىندە باستالادى.
اۋداندا 2 مىڭ اعاش پەن بۇتا وتىرعىزىلدى، جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 10 مىڭنان استام كوشەت وتىرعىزىلادى. اۋداندا 220 مىڭ اعاش پەن بۇتا جانە كوپتەگەن اپاتتى جانە ەسكى اعاشتار بار. جاسىل قوردى جاڭارتۋ باعدارلاماسى اياسىندا بيىل 700 اپاتتى اعاشتى بۇزۋ جانە وتەمدىك وتىرعىزۋ بويىنشا 7 مىڭ اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانعان.
قالا اكىمىنىڭ باستاماسىمەن العاش رەت اۋلالارداعى اپاتتى اعاشتاردى كەسۋ جۇرگىزىلەدى. قالا بويىنشا 5 مىڭ اپاتتى اعاش، ونىڭ ىشىندە المالى اۋدانىنداعى 800 اپاتتى اعاش مولشەرىندە كۆوتا بەلگىلەنگەن. وسىعان بايلانىستى تۇرعىندار اۋداندىق اكىمدىكتەرگە ءوتىنىش بەرە الادى.
«حالىقتىڭ بيۋدجەتكە قاتىسۋى» جوباسى اياسىندا المالى اۋدانى بويىنشا 800 ملن تەڭگە ءبولىندى. تۇرعىندار تاراپىنان 153 جوبا ۇسىنىلدى. داۋىس بەرۋ جانە قاراۋ قورىتىندىلارى بويىنشا 2022 جىلى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 39 جوبا ىرىكتەلدى.
الماتى اكىمىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا تۇرعىندار جولداردى، كارىز جانە ەلەكتر جەلىلەرىن جوندەۋ، اباتتاندىرۋ جانە ت.ب. ماسەلەلەردى كوتەردى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن حالىقپەن كەزدەسۋلەردىڭ جاڭا فورماتىنا سايكەس جىل سوڭىنا دەيىن ەربولات دوسايەۆ حالىقپەن 24 كەزدەسۋ وتكىزەدى – توقسان سايىن 8 اۋداننىڭ تۇرعىندارىمەن ءبىر-بىر كەزدەسۋ.
ەسكە سالساق، الماتى اكىمىنىڭ حالىقپەن العاشقى كەزدەسۋى بوستاندىق اۋدانىندا 14 ساۋىردە، ەكىنشىسى – الاتاۋ اۋدانىنىڭ تۇرعىندارىمەن 28 ساۋىردە، ءۇشىنشىسى – اۋەزوۆ اۋدانىندا 12 مامىردا، ءتورتىنشىسى – ناۋرىزباي اۋدانىندا 19 مامىردا، بەسىنشىسى – جەتىسۋ اۋدانىندا 26 مامىردا، التىنشىسى – مەدەۋ اۋدانىندا 17 ماۋسىمدا ءوتتى.