بىرەۋگە كومەك بەرمەستەن الدىن مىنا نارسەلەردى ءبىلىپ العانىڭىز ءجون، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz Ernur.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
تاتۋلىق، جاقسىلىق جاساۋ، كومەك بەرۋ تۋرالى ءجيى ايتىلىپ جاتادى. وتە دۇرىس. ايتسە دە، «پالەنشەنىڭ سول جاقسىلىعىن ۇمىتپايمىن»، «مىڭ العىس»، «تۇگەنشەگە اللا رازى بولسىن!»، «راحمەت!» دەگەننەن گورى، «جاقسىلىعىمدى ۇمىتتى»، «بەكەر كومەك بەرىپپىن»، «جاقسىلىقتى تۇسىنبەيتىن ادام ەكەن»، «مەن ودان كومەك سۇراعان جوقپىن، ەندى نەگە مىندەتسىنەدى؟» دەيتىندەردى كوپ كەزدەستىرەمىز. «سوندا ەشكىمگە جاقسىلىق جاساماۋ كەرەك پە؟» دەگەن سۇراق تۋىندايدى. بۇل سۇراق كوپتى ويلاندىراتىنى انىق. ارينە، جاقسىلىق جاساۋدى شەكتەۋگە بولمايدى، جاقسىلىق جاساۋدان جارىسايىق. ويتكەنى، بۇل قايىرىمدىلىق، قايىر-ساداقانىڭ ءبىر ءتۇرى.
جاساعان كەز كەلگەن جاقسىلىعىڭىز ايتەۋىر ءبىر كۇنى ءوزىڭىزدى ىزدەپ تابارى انىق. بۇعان كۇمانىڭىز بولماسىن. مەيلى، وسىلاي دەگەن ادامداردىڭ سوزىنە سەنبەگەنىڭىزبەن، اللا-تاعالانىڭ سوزىنە سەنەسىز، سولاي عوي؟ اللا-تاعالا قۇرانداعى ءزىلزالا سۇرەسىنىڭ 7-8 اياتتارىندا «كىمدە كىم توزاڭنىڭ سالماعىنداي جاقسىلىق ىستەسە، ساۋابىن كورەدى. كىمدە كىم توزاڭنىڭ سالماعىنداي جاماندىق ىستەسە، سونىڭ زاردابىن تارتادى» دەيدى. اباي اتامىز ايتپاقشى، اللانىڭ ءوزى دە راس، ءسوزى دە راس. ارينە، ەشكىم ءسىزدى جاقسىلىق جاساۋعا ماجبۇرلەمەيدى. وعان قۇقىعى دا جوق.
دەگەنمەن، مىناداي قاراپايىم ەرەجەلەردى ءبىلىپ ءجۇرىڭىز:
جاقسىلىقتى الدىمەن وزىڭە جاسا كەيبىر ادامدار وزىنە جەتپەي جاتسا دا، باسقالاردىڭ قولىن قايتارعىسى كەلمەيدى. مىسالى، ءوزىنىڭ اناسى ءبىر جەرگە اپارىپ كەلشى دەپ ءوتىنىش ايتسا، جۇمىسىنىڭ كوپتىگىن سىلتاۋراتىپ، دوسىنىڭ نەمەسە ايەلىنىڭ اناسى ءوتىنىش ايتسا، جوق دەي الماي، الدىندا زىر جۇگىرەدى. ءدال سولاي، ءوز ايەلىنە نەمەسە كۇيەۋىنە جەكىرىپ، باسقانىڭ ايەلىنە نەمەسە كۇيەۋىنە بار جىلى سوزدەرىن ارنايتىندار دا بار. بالالارعا دا سولاي. بۇل ءوز ۇيىڭدەگى شىراقتى باسقا بىرەۋدىڭ ۇيىنە اپارىپ جاعىپ قويعانمەن تەڭ. ءوزىڭ قاراڭعىدا وتىرىپ، وزگەنىڭ ءۇيىنىڭ جارىق بولعانىنان ساعان قانداي پايدا بار؟ ءوز ايەلىڭ جىلاپ وتىرسا، وزگە ايەلدىڭ كۇلگەنىنەن نە پايدا؟ ءسىز اي ەمەسسىز، بۇكىل جەر شارىنا جارىعىڭىز جەتەتىن، ءسىز كۇن ەمەسسىز، بۇكىل الەمگە جىلۋ سىيلايتىن. مەيلى ءسىز بىلدەي ءبىر مەكەمەنىڭ باسشىسى شىعارسىز، ءبىراق ءسىز ەڭ الدىمەن، بىرەۋدىڭ بالاسى، بىرەۋدىڭ جارى، ءاعا-ىنىسى، اتا-اناسى، باۋىرى ەكەنىڭىزدى ەستەن شىعارماڭىز. ولاي بولسا، ەڭ ءبىرىنشى جاقسىلىقتى وزىڭىزگە، سوسىن اتا-اناڭىزعا، ايەلىڭىز بەن بالا-شاعاڭىزعا جاساڭىز. جىلۋىڭىز بەن جارىعىڭىز ارتىلىپ جاتسا، باۋىرلارىڭىزعا، سوسىن اعايىن-تۋىسقانعا، ودان سوڭ قالعان مۇقتاج ادامدارعا جاساڭىز. سوندا دا جاقسىلىقتى الدىمەن وزىڭىزگە جاساڭىز. بىرەۋگە جاقسىلىق جاساعىڭىز كەلسە، اللا رازىلىعى ءۇشىن جاساڭىز دا، ول تۋرالى ۇمىتىڭىز. ويتكەنى، ەسكە العان سايىن مىندەتسىنۋىڭىز ابدەن مۇمكىن. بىرەۋگە جاساعان جاقسىلىعىڭىز وزىڭىزگە جاساعان جاقسىلىعىڭىز دەپ ۇعىڭىز. ال اعايىنعا «بالىق بەرمە، قارماق بەر» دەگەن قاعيدانى ۇستانساڭىز بولادى. ماماندىق تاڭداپ بەرمەڭىز، جار تاڭداپ بەرمەڭىز، ەگەر سىزدەن كەڭەس سۇراسا «جۇرەگىڭدى تىڭدا» دەپ جاۋاپ بەرىڭىز. ويتكەنى، ءوزى قالاماعان ماماندىعىمەن ءومىر سۇرسە، ءومىر بويى ءسىزدى كىنالاۋى مۇمكىن.
ال، جار تاڭداۋ ماسەلەسى تىم نازىك تاقىرىپ. وتباسى بولعان سوڭ، ىدىس-اياق سىلدىرلاماي تۇرمايدى. سونداي كەزدە تاڭداۋ جاساعان ءسىز تاعى دا كىنالى بولىپ شىعاسىز. سودان كەيىن كولىك ساتىپ اپەرمەڭىز. كولىك باعالى سىيلىق، ءبىراق ول قانشا جەردەن جاقسى بولسا دا، ونىمەن ادام ءومىرى بايلانىستى. كولىك ەمەس، ونىڭ جۇرگىزۋىشىسى وسال بولىپ، ءبىر جاعدايعا ۇشىراپ قالسا، ورنى تولماس وكىنىشتە قالىپ، بارلىق ادام كولىك ساتىپ اپەرگەن ءسىزدى كىنالايدى. سوندىقتان، جاقسىلىقتىڭ تەك ماتەريالدىق ولشەممەن عانا شەكتەمەڭىز، اقشالاي كومەك قانا جاقسىلىق دەگەن ۇعىم قاتە. جاقسى سوزبەن قولداۋ دا، جاقسى كىتاپتى وقۋعا كەڭەس بەرۋ دە، ءتىپتى بىرەۋدىڭ ءومىر سۇرۋىنە كەدەرگى بولماۋ دا ۇلكەن كومەك قازىرگى كەزدە. جاس مامانعا، جاس كەلىنگە كومەكتەسكىڭىز كەلسە، ونىمەن بىرگە ىستەڭىز. شەبەرگە كومەكتەسكىڭىز كەلسە، كەدەرگى بولماڭىز. ال، اقىماققا كومەكتەسكىڭىز كەلسە، وندا ءوزىڭىز دە اقىماقسىز. تىڭداعىسى كەلمەگەنگە اقىل ايتپاڭىز.
جاردەمدى دە اقىلمەن جاساڭىز. ويتكەنى، ءسىزدىڭ كومەگىڭىز بىرەۋدىڭ ءومىرىن وزگەرتەر، ال تاعى بىرەۋدىڭ ءومىرىن ءبۇلدىرۋى دە مۇمكىن. ال ءوزىڭىز بىرەۋدەن كومەك سۇرايتىن بولساڭىز، سۇراڭىز. ءبىراق، كومەكتەسپەسە رەنجىمەڭىز. ويتكەنى، اتا-انا پەرزەنتىنەن، مۇگەدەك جان وزگەدەن كومەك كۇتۋىنە رۇقسات. قالعاندارى ەڭبەك ەتىپ، تەك وزىنە سەنگەنى ءجون. وزىنە عانا سەنىپ، وزگەدەن كومەك كۇتۋدى دوعارعاندا عانا ول ەشكىمگە رەنجىمەيتىن بولادى.