Respýblıka kúni tarıhy – elimiz úshin mańyzdy ári kúrdeli oqıǵalarǵa toly. Táýelsiz respýblıka ataný joly ońaı bolǵan joq. 1986 jylǵy jeltoqsan oqıǵasynda talaı bozdaqtarymyz egemendik úshin janyn pıda etti.
El táýelsizdigin qorǵaýda zıaly qaýymnyń erligi árdaıym jadymyzda jańǵyryp, olardyń batyrlyǵy bizge jiger beredi. Eldiń erkindigin qorǵaý – árbir azamattyń qasıetti paryzy. Búgingi kúni keń baıtaq jerdi ıemdenip otyrǵanymyz – sol batyrlardyń janqıar erliginiń nátıjesi.
Tarıh – ótkenniń sabaǵy. Ata-babalarymyz bizge birlik pen tutastyqtyń úlgisin qaldyrdy, olar týǵan jerdi jaýǵa bermeı, amanat etti. Biz sol ótken tarıhymyzdy umytpaı, urpaqqa jetkizip, óskeleń jastarǵa táýelsizdik úshin kúres pen onyń mańyzdylyǵyn túsindirýimiz kerek. Jastar táýelsizdik pen azattyqtyń qalaı kelgenin bilip, ony saqtaýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin túsinýi tıis.
XX ǵasyr – elimizdiń tarıhynda úlken ózgerister men silkinisterge toly kezeń. «Bostandyq» pen «teńdik» urandary qazaq dalasyna da jetip, qoǵam jańa baǵytqa bet burdy. Osy tarıhı kezeńde elimiz egemendikke qol jetkizip, jańa ǵasyr men myńjyldyqqa táýelsiz respýblıka retinde qadam basty. Ultymyzdyń tarıhynda maqtan tutar oqıǵalar men uly tulǵalar kóp.
Egemen el tarıhyna úńilsek, Respýblıka kúni alǵash ret 1995 jyly qazanda memlekettik mereke retinde jarıalandy. 25 qazannyń tańdalýy kezdeısoq emes. 1990 jyly dál osy kúni Qazaq Keńestik Sosıalısik Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesi «Qazaq KSR-niń memlekettik egemendigi týraly Deklarasıany» qabyldaǵan bolatyn. Bul qujat Qazaqstannyń táýelsiz memleket retindegi saıası-quqyqtyq negizderin aıqyndady. Egemendik qaǵıdalary retinde eldiń aýmaqtyq tutastyǵy, azamattyǵy, memlekettik búdjeti, halyqaralyq qatynastardaǵy derbestigi jáne memlekettik rámizder bekitildi.
2009 jyly Respýblıka kúni merekelik kúntizbeden alynyp, jumys kúnine aınaldy. Alaıda, 2022 jyly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Ulttyq quryltaıda Respýblıka kúnine ulttyq mereke mártebesin qaıtarýdy usyndy.
«1990 jyly 25 qazanda Qazaqstannyń egemendigi týraly Deklarasıa qabyldandy. Bul elimizdiń táýelsizdik jolyndaǵy alǵashqy qadamy boldy», – degen edi memleket basshysy.
Osy usynystyń nátıjesinde QR Parlamenti «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekeler týraly» zańǵa ózgerister engizip, 25 qazan qaıtadan Respýblıka kúni retinde resmı bekitildi. Senat spıkeri Máýlen Áshimbaev bul sheshimdi «mańyzdy jáne tarıhı» dep atap ótti.