Qazirgi qoǵamda memlekettik qyzmetterdiń sapasy árbir azamattyń ómirinde mańyzdy ról atqarady. Alaıda belgilengen tártip pen zańnama normalaryna qaramastan, memlekettik qyzmetter árdaıym ýaqytynda, tolyq kólemde jáne sapaly kórsetile bermeıdi. Qyzmet alýshylardyń quqyqtarynyń buzylýy – keń taralǵan qubylys, biraq kóbinese tıisti deńgeıde nazar aýdarylmaı qalady. Osyǵan qaramastan, árbir azamattyń óz quqyqtaryn qorǵaýǵa jáne ádildikke qol jetkizýge múmkindigi bar.
Qandaı quqyqtar kóbine buzylady?
- Memlekettik qyzmetterdi ýaqytyly kórsetpeý – qujattardy berý, anyqtamalardy usyný, rásimderdi júrgizý barysynda kidiristerdiń bolýy.
- Memlekettik qyzmet kórsetýden zańdy negizsiz bas tartý.
- Qyzmet kórsetý sapasynyń tómendigi – aqparattyń tolyq berilmeýi, dórekilik, ótinishterdi elemeý.
- Shaǵymdardy qaraý merzimderiniń saqtalmaýy.
Óz quqyqtaryńyzdy qorǵaý nege mańyzdy?
Óz quqyqtaryn qorǵaý – bul tek ádildikke qol jetkizý ǵana emes, sonymen birge búkil qoǵam úshin memlekettik qyzmetterdiń sapasyn jaqsartýdyń tıimdi joly. Árbir negizdelgen talap pen árbir ótinish júıeli máselelerdi anyqtaýǵa jáne memlekettik qyzmet kórsetetin mekemelerdiń jaýapkershiligin arttyrýǵa yqpal etedi.
Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasy azamattarǵa óz múddelerin qorǵaýdyń keń múmkindikterin usynady – qoldaý qyzmetine júginýden bastap ýákiletti organǵa shaǵym berýge deıin.
Almaty qalasy boıynsha Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Departamenti memlekettik qyzmetterdiń sapasyn baqylaýdy jáne zańnamanyń saqtalýyn júıeli túrde kúsheıtip keledi. Túsken ótinishterdi taldaý kórsetkendeı, ýákiletti organnyń der kezinde aralasýy azamattardyń buzylǵan quqyqtaryn tıimdi qalpyna keltirýge jáne memlekettik organdardyń qyzmet nátıjeleri úshin jaýapkershiligin arttyrýǵa múmkindik beredi.
Departamentke kelip túsken árbir ótinish muqıat jáne obektıvti túrde qaralady. Shaǵymdar tekserý júrgizý úshin tıisti quzyretti organdarǵa joldanady, al anyqtalǵan quqyqbuzýshylyqtar tártiptik shara qoldanýǵa, nusqama engizýge jáne basqarýshylyq prosesterdi túzetýge negiz bolady.
Tájirıbe kórsetkendeı, sotqa deıingi shaǵymdaný mehanızmi azamattardyń quqyqtaryn qorǵaýdyń mańyzdy quraly bolyp qala beredi jáne sot organdaryna júginbeı-aq, quqyq buzýshylyqtardy ýaqtyly joıýǵa múmkindik beredi.
1. Mektepke deıingi bilim berý salasyndaǵy aqparatty túzetý
Mysaldardyń biri – qyzmet alýshy B.N. Jomarttyń ótinishi. Ol resmı ınternet-resýrstarda mektepke deıingi uıym týraly málimetterdiń durys ornalastyrylmaǵanyn habarlaǵan.
Júrgizilgen tekserý elektrondyq júıedegi derekterdiń tolyq emestigin anyqtady. Qaraý qorytyndysy boıynsha:
- mektepke deıingi uıymnyń jaýapty tulǵalaryna nusqama engizildi;
- saıttaǵy aqparat tolyq jańartyldy;
- kináli qyzmetkerler tártiptik jaýapkershilikke tartyldy.
Bul jaǵdaı tehnıkalyq sıpattaǵy kemshilikterdiń ózi azamattardyń quqyqtaryna tikeleı áser etetinin jáne jedel áreket etýdi talap etetinin kórsetti.
2. Jer ýchaskeleriniń nysanaly maqsatyn ózgertý kezinde quqyqtardy qalpyna keltirý
2024–2025 jyldary túsken ótinishterdiń birqatar bóligi Almaty qalasynyń Qala qurylysyn jáne sáýletti josparlaý basqarmasy kórsetetin «Jer ýchaskesiniń nysanaly maqsatyn ózgertý týraly sheshim berý» memlekettik qyzmetine qatysty boldy.
Tekserý nátıjeleri quqyqbuzýshylyqtardyń bar ekenin kórsetti — negizsiz bas tartýlardan bastap, reglamentte kózdelgen rásimderden aýytqýlarǵa deıin. S.M.Jánibekovtiń ótinishi
Aryzdy qaraý barysynda anyqtalǵandary:
- negizsiz bas tartý faktileri;
- qyzmet kórsetý tártibiniń buzylýy;
- zańnama talaptarynyń saqtalmaýy.
Tekserý qorytyndysy boıynsha:
- qyzmet alýshynyń quqyqtary tolyq qalpyna keltirildi;
- buzýshylyqtardy joıý jóninde Basqarmaǵa mindetti nusqama engizildi;
- qyzmet zańnama normalaryna tolyq sáıkes kórsetildi.
N.A. Koksheevanyń shaǵymy
Osyǵan uqsas másele boıynsha tómendegiler anyqtaldy:
- zańsyz bas tartý;
- qujattardy qaraý kezinde belgilengen rásimderdiń saqtalmaýy.
Departamenttiń aralasýy nátıjesinde:
- memlekettik organnyń sheshimi kúshin joıdy;
- azamattyń quqyqtary qalpyna keltirildi;
- jer ýchaskesiniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimi zańǵa sáıkes júrgizildi.
D.A. Revshanovtyń ótinishi boıynsha
Shaǵymdy tekserý barysynda tómendegiler de rastaldy:
- bas tartýdyń zańsyzdyǵy;
- ótinishti qaraý kezinde rásimdik normalardyń buzylýy.
Qyzmet alýshynyń quqyqtary qalpyna keltirildi, al aldaǵy ýaqytta osyndaı faktilerge jol bermeý maqsatynda Basqarmaǵa usynystar men sharalar joldandy.
Tekserý materıaldary kórsetkendeı:
- buzýshylyqtar kóbine reglamentterdiń saqtalmaýy, negizsiz bas tartýlar jáne zańnama normalaryn durys qoldanbaýmen baılanysty;
- Departamenttiń der kezinde áreket etýi qatelikterdi jedel túzetýge, tártiptik tájirıbeni kúsheıtýge jáne memlekettik qyzmetter kórsetý prosesteriniń ashyqtyǵyn arttyrýǵa múmkindik beredi;
- sotqa deıingi shaǵymdaný tetiginiń tıimdiligi naqty mysaldarmen dáleldendi — atalǵan barlyq qyzmet alýshylardyń quqyqtary tolyq kólemde qalpyna keltirildi.
Qyzmet alýshylardyń buzylǵan quqyqtaryn qalpyna keltirý – bul tek memlekettiń mindeti ǵana emes, azamattar men júıe arasyndaǵy senimniń negizi. Tek birlesken kúsh-jiger arqyly ǵana qurmet, adaldyq jáne jaýapkershilik qalypty qundylyqtarǵa aınalatyn orta qurýǵa bolady.
Árbir azamat sapaly memlekettik qyzmet alýǵa quqyly – jáne árkim osy quqyqtarynyń oryndalýyna qol jetkize alady.