Qazaqstanda 1 qyrkúıek pen 30 qazan aralyǵynda ótken 2021 jylǵy Úshinshi ulttyq halyq sanaǵy aıaqtaldy.
31 qazan men 8 qarasha aralyǵynda baqylaý tańdamaly aralaý kezeńi bolady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Almaty qalasy boıynsha statısıka departamentiniń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
1 qarashadaǵy jaǵdaı boıynsha halyq sanaǵy 19 450 179 adamdy nemese Respýblıka halqynyń 100,2%-yn qamtydy (1 tamyzda halyqtyń sany 19 029 507 adamdy qurady). Almaty boıynsha 652 195 adam onlaın jáne 1 559 023 adam oflaın formattarda ótip, 110,3 paıyzdy qurady. Esterińizge sala keteıik, halyq sanaǵy 2020 jylǵy Dúnıejúzilik halyq jáne turǵyn úı qorynyń aıasynda ótkizilýde. 2021 jyly Qazaqstanmen qatar taǵy 60 memleket halyq sanaǵynan ótti.
Sanaq aıaqtalǵannan keıin áleýmettik jelilerde «sanaq bitti, biraq meni tirkegen joq ...» degen negatıvti pikirler paıda bola bastady. 30 kún boıy 2287 sanaq suhbatshylary kún saıyn qatań belgilengen ádisteme boıynsha óz ýchaskelerin aralady, múmkin suhbatshylar sizdi úıde tappaǵan shyǵar. Kóptegen páterler ıeleri sanaq qyzmetkerlerine esikterin ashpady, olar bir páterge birneshe ret kelýge májbúr boldy.
Qazirgi tańda sanaqtan ýaqytyly ótpegen turǵyndardyń basym bóligi belsendilik tanytyp, azamattyq boryshyn ótep, óz betinshe ótip jatyr, óıtkeni www.sanaq.gov.kz saıty baqylaý kezeńiniń sońyna deıin jumys isteıdi. Sonymen qatar, sanaqtan óte almaǵan turǵyndar Egov elektrondy úkimet portalyndaǵy silteme boıynsha jáne «Aıtý» mobıldi qosymshasyn paıdalanyp óte alady. Keıbir turǵyndar koll-sentrge qońyraý shalyp, óz úıine suhbatshylardy shaqyrady. Statısıka departamenti qala turǵyndaryna árdaıym kómektesýge daıyn, sanaqshylar dereý sol mekenjaılarǵa barady. Osyǵan oraı, jańadan shyqqan heıterler pikir jazýmen ýaqyt joǵaltpaı, sanaq saıtyn kórip shyǵýǵa nemese jaı ǵana suhbatshy-sanaqshyny úıine shaqyrýdy usynamyz.
«Memlekettik statısıka týraly» Zańnyń «Ulttyq sanaqtar týraly» 21-babynda ulttyq sanaqtar kezindegi bastapqy statısıkalyq derekterdi respondentter mindetti túrde jáne aqysyz túrde beredi dep kórsetilgen. Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda bastapqy statısıkalyq derekterdi, onyń ishinde halyq sanaǵy kezinde usynbaǵany úshin jaýapkershilik kózdelgen. Bul álemdik tájirıbe. Qazaqstan Respýblıkasynda bul norma «Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Kodeksiniń 497-babynda jazylǵan.
Sanaq halyqty qarapaıym sanaý emes, sanaq saýalnamasyna kóptegen aspektiler engizilgen. Qazaqstanda halyq sanaǵy ár 10 jyl saıyn júrgiziletindikten, alynǵan málimetter kóptegen mekemeler aldaǵy on jyl ishinde óz qyzmetinde paıdalanatyn orasan zor aqparat kózine aınalady. Turǵyndar engizgen kórsetkishter negizinde memleket halyqtyń sandyq quramyn ǵana emes, sonymen birge «sapalyq» quramyn da anyqtaıdy, belgili bir oblystyń, qalanyń, aýyldyń ınfraqurylymynyń damýyn boljaıdy jáne josparlaıdy. Mysaly, halyq sanynyń ósýi baıqalatyn aımaqtarda qosymsha mektepter, aýrýhanalar, perzenthanalar, qala quraýshy kásiporyndar salý josparlanady.
Halyq sanaǵy aıaqtalǵannan keıin osy aptada ınstrýktor-baqylaýshylar ıntervúerlermen birlese otyryp, árbir eseptik ýchaskelerdiń 10 paıyzyn qamtıtyn turǵyn úılerdegi respondentterge saýalnama júrgizedi. Bul kezeń 8 qarashaǵa deıin jalǵasady jáne 2021 jylǵy halyq sanaǵy kezinde halyqty tirkeýdiń tolyqtyǵyn jáne derekter sapasynyń durystyǵyn tekserý maqsatynda júzege asyrylady. Sonymen qatar bul shara suhbatshylardyń árbir turǵyn úıge barǵanyn jáne saýalnamanyń barlyq turǵyndar úshin toltyrylǵanyna senimdi qamtamasyz etedi.
«Qandaı da bir sebeptermen sanaqtan ótpeı qalǵan turǵyndar bolsa, habarlasyńyz, biz sizdi ótkizemiz. Sanaq bóliminiń telefony 8 (727) 330-89-16», - delingen qalalyq statısıka departamenti taratqan málimette.