Sý tapshylyǵy jahandyq máselege aınalyp otyrǵan qazirgi kezeńde Qazaqstan da sýdy únemdeý jáne sý resýrstaryn utymdy paıdalaný jolynda naqty ári júıeli qadamdar jasap keledi. El úkimeti sý resýrstary men ırrıgasıa salasynda jańa strategıalardy engizip, óndiristik jáne aýylsharýashylyq sektorlarynda sýdy tıimdi tutynýǵa baǵyttalǵan reformalardy iske asyrýda, dep habarlaıdy Aqshamnews.kz
2025 jyldyń shildesinde ótken úkimet otyrysynda sý resýrstary jáne ırrıgasıa mınıstri Nurjan Nurjigitov memlekettik sý saıasatynyń jańa basymdyqtaryna toqtaldy. Mınıstrdiń aıtýynsha, qazirgi tańda halyqty sapaly aýyz sýmen qamtamasyz etý ǵana emes, sonymen qatar sýdy únemdeý jáne ony qaıtalama paıdalaný sharalary da basty nazarda. Bul baǵytta keshendi sharalar qabyldanyp jatyr.
Mınıstr Nurjigitov atap ótkendeı, aýyl sharýashylyǵynda sý únemdeý tehnologıalaryn engizýdi yntalandyrý maqsatynda zańnamalyq baza jasaqtalǵan. Sonymen qatar ónerkásiptik kásiporyndarda da sýdy paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrý baǵytynda aýqymdy jumys júrgizilip keledi. Bul Qazaqstannyń sý qaýipsizdigin qamtamasyz etýge arnalǵan uzaq merzimdi strategıasynyń quramdas bóligi bolyp tabylady.
Atalǵan reformalar negizinen Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń 2024 jyldyń 9 sáýirinde qol qoıǵan jańa Sý kodeksi aıasynda júzege asady. Jańa kodeks kezeń-kezeńimen aınalymdy jáne qaıtalama sý paıdalanýǵa kóshýdi kózdeıdi. Bul – sý resýrstaryn barynsha utymdy ári ekologıalyq turǵydan qaýipsiz paıdalaný maqsatyndaǵy mańyzdy qujat.
Jańa Sý kodeksi aıasyndaǵy sharalardy júzege asyrý jeti jyldyq merzimdi qamtıdy. Onyń alǵashqy eki jyly – ótpeli kezeń, al qalǵan bes jyly – naqty is-sharalardy oryndaý kezeńi retinde belgilengen. Bul rette jaýapty mekemeler men sala mamandarynyń úılesimdi jumysy asa mańyzdy.
Sala sarapshylarynyń pikirinshe, bul bastama Qazaqstannyń sý tapshylyǵy máselesin sheshýde úlken qadam bolyp sanalady. Máselen, sý únemdeýge arnalǵan zamanaýı tehnologıalar men sıfrlyq baqylaý júıelerin engizý arqyly jyl saıyn mıllıondaǵan tekshe metr sýdy únemdeýge múmkindik týady.
Sý resýrstaryna uqypty qaraý mádenıetin qalyptastyrý maqsatynda respýblıka kóleminde keń aýqymdy aqparattyq-aǵartý jumystary qolǵa alynǵan. «Taza Qazaqstan» aksıasy aıasynda 2 mıllıonǵa jýyq oqýshyny qamtyǵan «Sýdy únemde – bolashaqty saqta» taqyrybynda ashyq sabaqtar ótkizildi. Bul bastama jańa oqý jylynda kolejder men joǵary oqý oryndarynda jalǵasady.
Sonymen qatar halyq arasynda sý únemdeýdiń mańyzyn túsindirý úshin áýejaılarda, temirjol vokzaldarynda, qoǵamdyq kólikterde jáne ákimshilik ǵımarattarda kórneki aqparattyq materıaldar ornatylady. Bul sharalar qoǵamnyń sýǵa degen kózqarasyn ózgertip, sý resýrstaryna jaýapkershilikpen qaraýdy qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan.
Qazirgi tańda Qazaqstan sý resýrstaryn tıimdi basqarý jáne únemdeý máselesine strategıalyq turǵydan qarap otyr. Jańa Sý kodeksi men oǵan negizdelgen sharalar sý tapshylyǵyna aldyn alý jolyndaǵy naqty ári aýqymdy qadam bolyp sanalady. Eldegi sý saıasatynyń jańa baǵyty aınalymdy sý paıdalaný, agrosektordaǵy tehnologıalyq jańǵyrtý jáne qoǵamda ekologıalyq sana qalyptastyrý sekildi negizgi úsh baǵytta damýda.