10-11 aqpanda Fransıa astanasy Parıjde «JI salasyndaǵy is-áreket máseleleri boıynsha Samıt» ótti. Samıtke 100-den astam eldiń bılik ókilderi, kásipkerler men sarapshylar qatysty. Jasandy ıntellekt salasyndaǵy mańyzdy jıynda sóz sóılegen Fransıa, AQSH jáne EO bılik ókilderiniń málimdemelerine nazarymyz tústi. Sebebi, Eýroodaq pen Fransıa tehnologıalyq básekelestikten shet qalmaq emes.
AQSH ulttyq múddeni joǵary qoıdy
Amerıka Qurama Shtattarynyń atynan Parıjde ótken samıtke vıse-prezıdent Djeı Dı Vens qatysty. Ol jasandy ıntellekt salasyna qatysty Tramp ákimshiliginiń ne oılaıtyny, qandaı josparlary bar ekeni jaıly baıandama jasady. Bir qyzyǵy, ol ózi sóılep bolǵasyn Fransıa prezıdenti Emmanúel Makron men EO komısıa tóraıymy Ýrsýla fon der Láıandy tyńdamaı is-shara ótken jerden shyǵyp ketti. Alaıda, is-shara aıaqtalǵan soń olardyń árqaısysymen jeke kezdesken. Máselege tereńirek qaraıtyn bolsaq, onyń is-áreketiniń saıası astary bar ekenin kóremiz.
AQSH pen Ulybrıtanıa samıttiń qorytyndysy sanalatyn qujatqa qol qoıýdan bas tartty. Esesine, qol qoıǵandardyń arasynda Qytaı bar. Bul neni bildiredi? JI salasyn damytýda AQSH pen EO arasynda kózqarastar ártúrli. Eki tarap ta tehnologıalyq damýdy qoldaıdy. Alaıda, AQSH «damýǵa» mán berse, EO «qaýipsizdikti» birinshi orynǵa qoıýda. Qujatta JI salasy barynsha ınklúzıvti, ashyq, etıkaǵa saı jáne qaýipsiz bolýy tıis dep jazylǵan.
AQSH-tyń vıse-prezıdenti Djeı Dı Vens óz sózinde jasandy ıntellektini shekten tys retteý salany qurdymǵa ákeledi dep eýropalyqtarǵa qarata málimdeme jasady. Ol bul málimdemesin Tramptyń «Eń aldymen Amerıka» atty baǵdarlamasy aıasynda aıtty. Iaǵnı JI salasynda AQSH ulttyq múddesin bárinen joǵary qoıyp, tehnologıalyq básekelestikte jeńiske jetýdi maqsat etkenin málimdedi. Donald Tramptyń alǵashqy jarlyqtary da onyń sózin dáleldep turǵandaı. Sebebi, JI salasyn damytýǵa bólingen 500 mlrd AQSH dollary az qarajat emes.
Eýropa da básekege túspek
Eýropalyqtar da JI salasyndaǵy básekelestikten shet qalmaq emes. Alaıda, amerıkalyq áriptesterinen ereksheligi qaýipsizdikke basymdyq berýde. Bul týraly EO komısıa tóraıymy Ýrsýla fon der Láıannyń málimdemesinen baıqaýǵa bolady. Ol óz sózinde: «Bul samıt bizge qajet is-qımylǵa arnalǵan. JI bizdi qoǵam jáne adamzat retinde qaıda alyp keletinin túsinetin ýaqyt keldi. Sodan keıin biz Eýropanyń osy maqsatqa jetýin jedeldetýimiz kerek», – dedi. Iaǵnı JI-di damytý bizdi qaıda alyp keledi degen máselege asa mán berip otyr. Odan keıin ǵana damý týraly aıtty.
Ýrsýla fon der Láıan óz sózinde EO JI salasyn damytýǵa 50 mlrd eýro (51,6 mlrd AQSH dollary) qarajat bólinetini týraly málimdedi. Salystyrmaly túrde qaraıtyn bolsaq, árıne, Tramp bólgen qarajattan 10 ese az. Degenmen, EO komısıa tóraıymy AQSH pen Qytaı bastaǵan básekeden tys qalmaıtynyn aıtty.
JI salasyn damytýǵa Fransıa bıligi de múddeli. Muny samıtti ótkizýinen jáne Emmanúel Makronnyń málimdemelerinen kóremiz. Alaıda, prezıdenttiń sózine qaraǵanda JI-di damytý úshin energetıkalyq múmkindigi shekteýli eken. Mundaı máseleni Germanıa da sheshýi tıis. Sebebi, jasyldardyń bılikke yqpalynan AES-tar jabyldy. Energetıkalyq máseleni sheshpeı JI-di damytý múmkin emes. Sondyqtan EO-nyń básekelestikke tótep bere almaý yqtımaldyǵy basym.
Qazaqstan GPAI-dy qoldady
Fransıadaǵy samıtke elimizdiń atynan Sıfrlyq damý, ınovasıalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Jaslan Mádıev bastaǵan delegasıa qatysty. Onda ol Qazaqstannyń «Jasandy ıntellekt jónindegi jahandyq áriptestikti» (GPAI) qoldaıtynyn málimdedi. Mınıstr qatysqan is-sharaǵa Fransıa Prezıdenti Emmanýel Makron, Kanada premer-mınıstri Djastın Trúdo jáne EYDU Bas hatshysy Matıas Korman qatysty.
Jaslan Mádıev óz sózinde eldegi sıfrlyq transformasıa nátıjeleri men jasandy ıntellektti damytý josparlarymen bólisip, Alem.AI ortalyǵynyń tujyrymdamasy týraly aıtty.
«Qazaqstan jasandy ıntellekttiń bolashaǵymyzdy qalyptastyrýdaǵy mańyzdy rólin moıyndaıdy jáne bul saladaǵy halyqaralyq yntymaqtastyqtyń biregeı alańy retinde GPAI-dy joǵary baǵalaıdy. Biz úkimetter men sarapshylardy biriktire otyryp, GPAI-dyń jasandy ıntellektke baılanysty múmkindikter men synaqtarǵa jaýap berý jónindegi kúsh-jigerin qoldaımyz jáne onyń jasandy ıntellekt salasyndaǵy bilim men tájirıbeni búkil álemge taratý mısıasyn tolyqtaı quptaımyz. Qazaqstanda biz ulttyq jasandy ıntellekt ekojúıemizdi belsendi túrde damytyp jatyrmyz. Biz Alem.AI – jasandy ıntellekt salasyndaǵy ınovasıalardy qoldaý, startaptardyń damýyn jedeldetý jáne ǵylymı zertteýlerdi yntalandyrýǵa arnalǵan Halyqaralyq ortalyq quryp jatyrmyz. Jylyna 200 myń azamatty mektep oqýshylarynan bastap memlekettik qyzmetshilerge deıin bazalyq jáne ilgeri deńgeıdegi jasandy ıntellekt daǵdylaryna oqytatyn keshendi bilim berý baǵdarlamalary arqyly adamı kapıtaldy damytýǵa mindettenemiz», – dedi mınıstr óz sózinde.
· Mınıstrdiń málimdemesinen elimizdiń JI salasyn damytýǵa múddeli ekenin baıqaımyz. Memleket basshysy da sońǵy jyldary tehnologıalyq básekelestikten qalyp qoımaý jaıly jıi aıtýda. Alaıda, biz JI salasyndaǵy tehnologıalyq básekelestik geosaıası, geoekonomıkalyq teketireske ulasyp ketpegenin qalaımyz. Sondyqtan da eýropalyqtar usynǵan GPAI bastamyn qoldap otyrmyz.