Almaty qalasynyń tórinen baspana alý – ár almatylyqtyń armany bolar. Osy oraıda, «Almaty aqshamy» gazeti 2022 jyly memlekettik turǵyn úı baǵdarlamalary boıynsha turǵyn úıdi jalǵa nemese satyp alý joldaryn usynady.
Jalpy, bizdiń elde memlekettik baǵdarlamalar arqyly baspanaly bolýdyń eki joly bar:
- Jaldaý arqyly – satyp alý múmkindigimen nemese satyp alý qarastyrylmaıdy.
- Jeńildikpen nesıe berý (tómen paıyzdyq ıpoteka).
Árbir baǵdarlamaǵa «kirý» úmitkerdiń tabysyna baılanysty, ol eń tómengi kúnkóris deńgeıi boıynsha esepteledi. 2022 jyly bul kórsetkish 36 018 teńgeni quraıdy.
Sondaı-aq, baǵdarlamalardyń basym bóligi úshin adamnyń óz baspanasy bolmaýy tıis jáne ol ákimdikte turǵyn úıge kezekte turýy tıis. Kezekke kezekte.kz tirkelý-platformasy arqyly turýǵa bolady.
Ár baǵdarlamaǵa jekeleı toqtalsaq.
JALǴA ALÝ
- Áleýmettik jaǵdaıy tómen azamattar úshin. Bul - kóp balaly jáne tolyq emes otbasylar, jetim balalar, múmkindigi shekteýli balalary bar otbasylar. Qatysýshylarǵa qoıylatyn talap:
– ákimdik kezeginde turý;
– jeke turǵyn úıi bolmaýǵa tıis;
– konkýrsqa qatysýǵa ótinim berý;
– otbasynyń bir múshesine tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen (36 018 tg) artyq bolmaýy tıis. Satyp alý múmkindiginsiz beriletin páter komýnaldyq qordan beriledi. Bul bastapqy nemese qaıtalama turǵyn úı bolýy múmkin.
Aı saıynǵy jaldaý aqysy – 5000 teńgeden 15 000 teńgege deıin. Mólsherin ákimdikter belgileıdi. Komýnaldyq tólemder men úıdiń shyǵyndary qosymsha tólenedi. Jalǵa alýshy páterde turaqty turyp, jaldaý shartyn ár bes jyl saıyn uzarta alady.
Azamat qaıtys bolǵan jaǵdaıda turǵyn úı otbasy múshesine mura bolyp qalady. Baǵdarlama elimizdiń barlyq aýmaǵynda qoldanylady. 2022 jyly 3 myńǵa jýyq páter berý josparlanyp otyr.
Ótinimderdi qabyldaý týraly habarlandyrýlardy Turǵyn úı basqarmasy jarıalaıdy. Bıyl elimizde jaldaý aqysyn sýbsıdıalaý bastalady: 50%-yn memleket tóleıdi, 50%-yn jalǵa alýshynyń ózi tóleıdi. Tek tabysy tómen azamattarǵa kómek kórsetiledi.
2. Jumys isteıtin jastar úshin Almaty qalasynda jumys isteıtin jastarǵa da jalǵa beriletin turǵyn úı qarastyrylǵan. «Almaty zhastary» baǵdarlamasy arqyly 29 jasqa deıingi azamattarǵa 5 jylǵa jalǵa baspanaly bolýǵa bolady. Talaptar:
– apatty turǵyn úılerdi qospaǵanda, sońǵy eki jylda ótinish berýshiniń, jubaıynyń (zaıybynyń), kámeletke tolmaǵan balalarynyń jeke turǵyn úıiniń bolmaýy;
– qalada keminde eki jyl turaqty tirkeýde bolýy;
– aıaqtalǵan orta/arnaıy orta/joǵary/joǵary oqý ornynan keıingi bilim;
– resmı túrde jumys isteý;
– ótinish berýshiniń sońǵy alty aıdaǵy tabysy keminde 40 AEK (122,5 myń tg) bolýy tıis. 2022 jyly 1 AEK – 3063 teńgeni quraıdy.
Baldyq júıe qoldanylady (otbasy, balalar, jumys jáne t.b. úshin). Jańa turǵyn úı usynylady. Aı saıynǵy jaldaý aqysy – 5000–15 000 teńge arasynda. Jalǵa alýdyń eń uzaq merzimi – 5 jyl.
Merzimi aıaqtalǵanda jalǵa alýshy páterdi qaıtarýy tıis. Almatyda bul baǵdarlama arqyly jyl saıyn 1000 páter beriledi.
Baǵdarlama 2025 jylǵa deıin jumys isteıdi.
3. Satyp alý quqyǵymen jalǵa alý («Nurly jer») Ákimdikterde kezekte turǵandar úshin: halyqtyń áleýmettik osal toptary, sondaıaq bilim berý, densaýlyq saqtaý, mádenıet, sport, İİD, TJD qyzmetkerleri.
Baǵdarlama operatory – «Qazaqstan Turǵyn úı kompanıasy» AQ (QTÚK). Jyldan-jylǵa tizimge ózgertýler engizilip turady. Olardy óńirdiń qajettilikterine jáne turǵyn úıdiń bolýyna qaraı beıindi mınıstrlikter men ákimdikter qalyptastyrady. Úmitkerlerge qoıylatyn talaptar:
– sońǵy bes jyl ishinde jeke turǵyn úıi bolmaýy tıis. Eger jataqhanada bólme bolsa, onda otbasynyń ár múshesine 15 sharshy metrden az bolýy kerek;
– ákimdik kezeginde turý;
– QTÚK ishki qujattaryna sáıkes tólem qabilettiligin rastaý. Almatyda jalǵa alý quny 1 sharshy metrine – 1455 teńge. Komýnaldyq tólemder men úıdiń shyǵyndary qosymsha tólenedi.
Sharttary:
– páterler bastapqy naryqtan beriledi;
– bastapqy jarnasyz;
– merziminen buryn satyp alý múmkindigimen 20 jylǵa beriledi. Ótinim maquldanǵan jaǵdaıda jalǵa alý sharty boıynsha turǵyn úı qunynyń 1%-y mólsherinde birjolǵy tólem engizý qajet.
Ótinimderdi qabyldaý týraly habarlandyrýlar turǵyn úı basqarmalarynyń saıttarynda jarıalanady.
JEŃİLDİKPEN NESIE BERÝ
1. «Baqytty otbasy» baǵdarlamasy kóp balaly, tolyq emes otbasylar men múmkindigi shekteýli balalary bar otbasylar úshin.
Talaptar:
– kezekte turý;
– jeke turǵyn úıi bolmaýy;
– «Otbasy bankte» depozıt ashý;
– otbasynyń bir múshesine shaqqandaǵy tabysy 3,1 eń tómengi kúnkóris deńgeıinen artyq emes (111,6 myń tg).
Sharttary:
– mólsherleme – 2 %;
– bastapqy jarna – 10 %-dan;
– merzimi – 20 jylǵa deıin.
Almatyda beriletin qaryzdyń eń joǵarǵy somasy – 15 mln teńgege deıin. Siz ózińiz kezekke turǵan aımaqta páterdi bastapqy, qaıtalama naryqta nemese jer úı satyp ala alasyz.
Ótinim «Otbasy bankiniń» www.hcsbk. kz. saıty arqyly beriledi.
Qabyldaýdyń bastalýy týraly eskertý bank saıttary men sizdiń qalańyzdyń turǵyn úı basqarmalarynyń paraqshalarynda jarıalandy.
Qujattardy qabyldaý 1–29 sáýirge belgilengen.
Bıyl osy baǵdarlama boıynsha barlyǵy 5,1 myń qaryz beriledi.
4. «Almaty Jastary 3.0»
Memlekettik, qalalyq jáne respýblıkalyq mekemelerde jumys isteıtin jastar úshin: polısıa qyzmetkerleri, muǵalimder, mádenıet, sport, jýrnalısıka, áleýmettik jáne IT salasynyń qyzmetkerleri jáne t.b.
Talaptar:
– jasy 35 jastan aspaýy;
– sońǵy 5 jylda jáne ótinim bergen sátte (otbasy múshelerin qosa alǵanda) jeke turǵyn úıiniń jáne satyp alý quqyǵymen jalǵa beriletin turǵyn úıiniń bolmaýy;
– sońǵy jyly qalada turaqty úzdiksiz ataýly tirkeýdiń bolýy;
– qatysýshynyń sońǵy jylynan kem emes resmı jumys ótili;
– jınaqtalǵan somasy 1,8 mln teńgeden kem emes «Otbasy bankte» depozıttiń bolýy;
– resmı jumys ótili sońǵy 6 aıdan kem emes;
– otbasynyń bir múshesine shaqqandaǵy tabys – 6 eń tómengi kúnkóris deńgeıinen (216,1 myń tg) artyq emes.
Sharttary:
– mólsherlemesi – jyldyq 5 %;
– bastapqy jarna – 10 %-dan;
– qaryzdyń eń joǵarǵy somasy – 18 mln;
– kredıttiń eń uzaq merzimi – 25 jyl.
Bastapqy nemese qaıtalama naryqtaǵy páterler beriledi.
Qatysýshylardy irikteýde neke jyldary, balalardyń bolýy, jumys ótili men halyqtyń áleýmettik osal toptaryna jatqyzylýy qosymsha baldar beredi.
Baǵdarlamanyń bastalǵany týraly zhilfond.kz jáne almaty-zhastary.kz saıttarynda jarıalanady.
«7-20-25» IPOTEKASY
Menshik quqyǵynda turǵyn úıi joq azamattar úshin.
Talaptar:
– jekemenshik úıdiń bolmaýy;
– eńbek tabysynyń bolýy jáne tólem qabilettiligin rastaý;
– otbasynyń bir múshesine shaqqanda aıyna tabys – 3,7 eń tómengi kúnkóris deńgeıinen astam (133,2 myń tg). Eki teń qaryz alýshyny tartýǵa bolady. Sharttary:
– mólsherleme – 7%;
– bastapqy jarna – 20%-dan;
– merzimi – 25 jylǵa deıin;
– Almatyda beriletin eń joǵarǵy soma – 25 mln tg. Tek mindetti túrde paıdalanýǵa berilgen bastapqy jyljymaıtyn múlik.
Jalpy, 2022 jyly Qazaqstanda barlyǵy 17,3 mln sharshy metr turǵyn úı (163 myń páter) salý josparlanyp otyr.
Onyń ishinde: 11,8 myń nesıelik páter; 7,3 myń jalǵa beriletin páter. Kóp balaly otbasylar úshin 1,3 myń páter, áleýmettik osal otbasylar úshin 3 myń páter, jumys isteıtin jastar úshin 3 myń páter berilmek.
(Derekkóz: Materıal Krisha.kz-tiń resmı saýalyna QR Indýstrıa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginiń jaýaby negizinde daıyndalǵan).