Adam túnde durys uıyqtamasa, ne ózgeredi?

  • 10:25, 05 qarasha 2025
Adam túnde durys uıyqtamasa, ne ózgeredi? Shutterstock/FOTODOM

Nature Neuroscience jýrnalynda jarıalanǵan zertteýdiń avtorlary túngi demalystyń mıǵa qalaı áser etetinin aıtty. Eger uıqynyń ornyna emtıhanǵa daıyndalsańyz ne keshke kóńil kóterýge barǵan bolsańyz, mıyńyz tolyqqandy demalyp úlgermeıdi, - dep habarlaıdy aqshamnews.kz tilshisi "Doktor Pıterge" silteme jasap.

Adam uıyqtap jatqanda da onyń mıy únemi jumys istep turady. Naked Science basylymynyń málimetinshe, túnde mı "tazalyq" júrgizýi kerek. Bul ýaqytta mı arqyly julyn-mı suıyqtyǵy aınalyp, kún ishinde jınalǵan metabolızm ónimderin shyǵarýǵa kómektesedi.

Bul suıyqtyq jasýshalar men tamyrlardyń aınalasyndaǵy tar sańylaýlarǵa tıimdi enip, "qoqysty" ózimen alyp shyǵady da, ony qanǵa nemese mı qabyqtarynyń lımfa tamyrlary men moıynnyń tereń lımfa túıinderine jetkizedi.

"Qaldyqtardyń" bir bóligi sol jerde-aq buzylady, bul - mıkroglıanyń jumysy. Qalǵany qanǵa jáne lımfaǵa túsip, aqyrynda baýyr men búırek arqyly aǵzadan shyǵarylady.

Eger metabolızm qaldyqtaryn ýaqytynda shyǵarylmasa, olardyń keıbiri jınalyp, nátıjesinde qabynyp, tipti mıǵa qan jınalýy múmkin.

Massachýsets tehnologıalyq ınstıtýtynyń Lara Lúıs bastaǵan AQSH neırobıologtary bul teorıany tekserip kórdi. 

Eksperımenttiń máni

Gıpotezany tekserý úshin 19–40 jas aralyǵyndaǵy 26 erikti tańdaldy.

Eksperımenttiń alǵashqy kezeńinde qatysýshylarǵa jaqsylap uıyqtap, zerthanaǵa tekserilýge kelý usynyldy. Eki aptadan keıin sol adamdar zerthanada bir túndi uıqysyz ótkizip, dál sol manıpýlásıalardan qaıta ótti. Ár kezeńde eriktilerdiń mıy MRT arqyly skanerlendi. Ár seans kezinde qatysýshylarǵa reaksıa men zeıinge arnalǵan testterdi oryndaý kerek boldy.

Tapsyrmalar barynsha qarapaıym edi: belgili bir dybystan keıin nemese ekrandaǵy kres sharshyǵa aınalǵanyn kórgen sátte batyrmany basý. Ár sesıa 12 mınýtqa sozyldy.

Nátıjesinde bir tún uıyqtamaǵandardyń shynymen áldeqaıda zeıini nasharlap, tipti óte qarapaıym tapsyrmalarǵa da kóńil bólýi qıyndaǵany belgili boldy.

MRT derekteri taldanǵanda, zeıinniń joǵalýy men julyn-mı suıyqtyǵynyń qozǵalysy arasynda baılanys tirkeldi.

Sizdiń reaksıańyz?
Unaıdy
0
Unamaıdy
0
Kúlkili
0
Shekten shyqqan
0
Sońǵy jańalyqtar

14:40

14:34

14:08

12:56

12:35

12:19

12:06

12:04

11:56

11:43

11:38

11:26

11:14

11:02

10:59

10:48

10:37

10:33

10:25

10:11

09:58

09:55

09:54

09:47

09:40