Қазақстанның автомобиль өнеркәсібі: 2024 жылдың қорытындысы және даму үрдістері
Energyprom.kz аналитиктерінің есептеуінше, 2024 жылдың үш тоқсанында Қазақстандағы автомобиль өнеркәсібінің ақшалай көлемі 1,2 трлн теңгені құраған, деп хабарлайды aqshamnews.kz
Қазақстанның автомобиль өнеркәсібі 2024 жылы бірқатар өзгерістер мен жетістіктерге куә болды. ҚР СЖжРА Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша, ағымдағы жылдың үш тоқсанында саладағы өндіріс көлемі 1,2 трлн теңгені құрап, өткен жылмен салыстырғанда 8,5%-ға төмендеген. Алайда бұл көрсеткіштерге қарамастан, автоөнеркәсіп Қазақстанда машина жасау секторының негізгі драйвері ретінде қалуда.
Сала көшбасшылары: Қостанай және Алматы
Қазақстандағы автомобиль өндіру саласы екі өңірге негізделген: Қостанай облысы және Алматы қаласы. Қостанай облысында орналасқан Allur автозауыты ("СарыАрқаАвтопром") өндірістің жартысынан көбін қамтамасыз етіп, 633,8 млрд теңгеге өнім шығарды. Бұл көрсеткіш аймақтағы машина жасау өндірісінің 84,7%-ын және өңдеу өнеркәсібінің 46,2%-ын құрады.
Алматы қаласында орналасқан Hyundai Trans Kazakhstan және Hyundai Trans Auto автозауыттары 359 млрд теңге көлемінде өнім өндіріп, автоөнеркәсіптің қаладағы машина жасау саласындағы үлесін 69,9%-ға жеткізді.
Өндіріс көлемі және құрылымы
2024 жылдың қаңтар–қыркүйек айлары аралығында Қазақстанда 92,2 мың автокөлік шығарылды, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 15,8%-ға төмен. Өндірілген көліктердің 90%-ын жеңіл автокөліктер құраса, қалған 10%-ы жүк көліктері, автобустар және арнайы техникалар үлесіне тиді.
Ағымдағы жылдың қазан айының қорытындысы бойынша Қазақстанда 21,5 мың жаңа автокөлік сатылды, бұл өткен аймен салыстырғанда 20,1%-ға, ал 2023 жылдың қазанымен салыстырғанда 18,3%-ға көп. Осылайша, қазан айы 2024 жылдың ең үлкен сатылым көлемімен ерекшеленді.
Брендтер мен модельдер: Chevrolet көш бастап тұр
Автомобиль брендтері арасында Chevrolet сатылым көлемі бойынша көш бастап тұр. Қазан айында бұл брендтен 6,3 мың автокөлік сатылды. Екінші орында Hyundai (3 мың), ал үшінші орында Kia (2,4 мың) тұр.
Модельдер бойынша Chevrolet Cobalt 5,9 мың сатылған автокөлікпен рекордтық көрсеткішке қол жеткізді. Одан кейінгі орындарға Hyundai Tucson (1,3 мың) және Kia Sorento (746) орналасты.
Дистрибьюторлар және нарық үлесі
Қазан айында сатылған жаңа автомобильдердің жартысынан көбі Allur-ға тиесілі болды (50,7%). Келесі орында Astana Motors (31,9%). Басқа дистрибьюторлардың үлесі жалпы нарықтың 17,4%-ын құрады.
Саланың болашағы: Жаңа мүмкіндіктер мен сын-қатерлер
2024 жылдың басынан бері 158,6 мың жаңа автокөлік сатылды, бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,5%-ға артық. Бұл ретте өндіріс көлемінің төмендеуіне қарамастан, отандық автомобиль өнеркәсібі нарық сұранысын қанағаттандырып, жаңа мүмкіндіктерді игеруді жалғастыруда.
Қазақстандағы автомобиль өнеркәсібінің болашағы үшін негізгі басымдықтар мыналар болуы мүмкін:
- Өндіріс көлемін ұлғайту: Жаңа модельдерді енгізу және экспорттық нарықтарды игеру арқылы.
- Жергілікті құрамды арттыру: Құрамдас бөліктер мен қосалқы бөлшектерді өндіруде жергілікті үлесті көбейту.
- Инновациялар енгізу: Электромобильдер өндірісін дамыту және «жасыл» технологияларды пайдалану.
Қазақстанның автомобиль өнеркәсібі, оның ішінде Қостанай және Алматыдағы өндіріс ошақтары, елдің экономикалық дамуының маңызды драйвері болып қала береді. Өндіріс көлемінің уақытша төмендеуіне қарамастан, сұраныс пен сатылым көрсеткіштерінің өсуі отандық автоөнеркәсіптің әлеуетін көрсетеді. Ендігі міндет – бұл әлеуетті толық пайдаланып, саланы жаһандық стандарттарға сәйкес дамыту.