Оңтүстік Африка ғалымдары 2021 жылдың қарашасында Ковид-19 вирусының B.1.1.529 деп аталатын жаңа штамы табылғаны туралы хабарлады.
Әзірге зерттеулер "Omicron" белгілері вирустың бұрынғы штамдарымен бірдей екенін көрсетеді, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Lisa.ru сайтына сілтеме жасап.
Ковид-19 вирусы екінші жыл мутацияға ұшырап жатыр. "Omicron" – Оңтүстік Африка ғалымдары алғаш рет анықтаған жаңа мутация.
Оңтүстік Африка ғалымдары 2021 жылдың қарашасында Ковид-19 вирусының B.1.1.529 деп аталатын жаңа штамы табылғаны туралы хабарлады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) вирус штамдарына сілтеме жасау үшін грек номенклатурасын пайдалану дәстүріне сүйене отырып, оны "Омикрон" деп атады. "Omicron"-ға дейінгі штамдар альфа, бета, гамма, дельта нұсқасы және т.б. аталған. Олардың саны өте көп, олардың барлығы бірдей кең резонанс тудырмайды. Жаңа нұсқада ("Omicron") грек әліпбиінің екі әрпі «Nu’ мен «Xi» алынып тасталды.
Бұл нұсқаның шығу тарихы туралы айтатын болсақ, Оңтүстік Африка сарапшылары 2021 жылдың 2 желтоқсанында "Omicron"-ның шығу тегі белгісіз екенін хабарлады. Екінші жағынан, Livescience жариялаған теорияларға сәйкес, "Omicron" нұсқасы алғаш рет кеміргіштерде пайда болған болуы мүмкін деп саналады. Қайсысы дұрыс болса да, әзірге штамм туралы көп нәрсе белгісіз және одан әрі зерттеулер жүргізілуде. "Omicron"-ның денсаулыққа тигізетін әсерін дүние жүзіндегі ғалымдар әлі де сынап жатыр, бірақ Оңтүстік Африкадағы COVID-19 үшін оң сынақтардың саны бұл жаңа штамм өте тез таралып жатқанын көрсетеді.
Omicron бізге қалай әсер етеді?
"Omicron"-ның таралғаны белгілі болса да, оның қанншалықты қауіпті екенін әзір біле қойған жоқпыз. Ең қиыны – бұл штаммен бұрын ковид инфекциясын жұқтырған адамдар да ауруы мүмкін. Дегенмен бұл вирус бұрын ауырғандарда жеңілірек өтеді деп болжанды.
Сондай-ақ, "Omicron" штамының иммундық жүйеден жалтарып, вакциналық инфекцияларды (вакцинациядан кейінгі инфекция) тудыратын қабілеті бар деген алаңдаушылық бар.
Штамның ауырлығы туралы нақтырақ бірдеңе айту әлі ерте. Дегенмен, дүрбелеңнің қажеті жоқ, барлық қауіпсіздік шараларын сақтау маңыздырақ.
"Omicron" "Delta" штамынан қалай ерекшеленеді?
Үндістанда табылған COVID-19 "дельта" нұсқасы көп шу шығарып, пандемияның тағы бір толқынын тудырды. Ол өзінің ерекше белгілерімен (мысалы, асқазанның бұзылуы) және аурудың ағымының ауырлығымен ерекшеленеді (бұл штамнан өлім көп болды).
Зерттеулерге сәйкес, "Omicron" "Delta"-ға қарағанда тезірек таралады, бұл, әрине, алаңдаушылық тудырады. Дегенмен, қайта жұқтыру ықтималдығы жоғары болса да, аурудың өту барысы жеңіл болады.
"Омикрон" белгілері
Осы уақытқа дейін COVID-19-ның омикрондық нұсқасынан зардап шеккен адамдарда байқалған ерекше белгілер туралы мәлімет болған жоқ. Әзірге зерттеулер "Omicron" белгілері вирустың бұрынғы штамдарымен бірдей екенін көрсетеді. Жиі кездесетін белгілердің кейбірі дірілдеу, әлсіздік, иіс сезбеу, ентігу, кеуденің ауыруы және дәмнің жоғалуы, тамақ ауруы, жөтел, іштің ауыруы мен диарея.
"Omicron" штамын қандай тест анықтай алады?
Жаңа штамм стандартты SARS-CoV-2 RT-PCR диагностикалық сынағы арқылы анықталуы мүмкін. Оны анықтауға арналған басқа сынақтардың тиімділігін түсіну үшін ғалымдар қазір зерттеулер жүргізуде.
Қалай қорғануға болады?
Қазіргі уақытта қауіпсіздікті сақтаудың ең жақсы жолы - ДДҰ бекіткен негізгі ережелерді сақтау:
Бұрын салдырмаған болсаңыз, вакцинация салдырыңыз,
Арақашықтықты сақтаңыз,
Мүмкіндігінше саяхаттауды кейінге қалдырып, көп адамдар жиналатын жерден аулақ болыңыз,
Маска киіңіз, әсіресе, бейтаныс адамдармен қарым-қатынас жасағанда,
Гигиена ережелерін сақтаңыз,
Аурудың қандай да бір белгілері байқалса, (дірілдеу, әлсіздік, тамақ ауруы) елеусіз қалдырмай, дереу дәрігерге барыңыз.
"Omicron" туралы жиі кездесетін 4 сұрақ
- Вакциналау "Omicron"-дан құтқара ма?
Ғалымдардың пікірінше, жаңа штамға қарсы вакциналардың тиімділігі туралы мәлімдеме жасауға әлі ерте. Сонымен қатар, ковидтің жаңа нұсқасына қарсы қолданыстағы вакциналардың тиімсіздігі туралы да ешқандай дәлел жоқ.
- "Omicron"-ның кесірінен тағы да карантинге жабылу қаупі бар ма?
Әзірге ондай қажеттілік жоқ. Дегенмен, вирустан қорғаудың барлық дәстүрлі нұсқауларын орындап, мүмкіндігінше тезірек вакциналау алу ұсынылады.
- "Омикрон" вирусы пандемияға нүкте қоя ала ма?
Кейбір сарапшылар "Omicron"-ға шалдығу салыстырмалы түрде жеңіл өтетіндіктен, бұл болашақта пандемияның аяқталуына әкелуі мүмкін деп санайды. Бірақ бұл туралы әлі нақты дәлел жоқ. Тәжірибе көрсеткендей, вирустың қалай дамып жатқанын түсіну үшін шамамен алты ай бойы бақылау қажет.
- "Omicron" вирусының саяхаттауға әсері бола ма?
"Omicron" штамы туралы хабарламалардан кейін денсаулық сақтау саласының мамандары халықаралық бағыттағы жолаушылар үшін арнайы саяхаттау нұсқауларын әзірледі. Бірнеше мемлекет шекараларын жауып тастады. Әзірге ашық елдерге саяхаттауға болады (кіру және шығу шарттарын білу маңызды), бірақ бәрібір мүмкіндігінше абай болып, сақтық шараларын ескеру керек.