Бердібек Соқпақбаев – қазақ әдебиетінің көрнекті тұлғаларының бірі. Оның шығармалары шынайылығымен, өміршең тақырыптарымен ерекшеленеді.
Биыл жазушының 100 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталып өтіп, оның әдеби мұрасын жаңғыртуға және тұлғалық қырын танытуға мүмкіндік берілді. Осыған орай әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті шығыстану факультетінің Түріктану және Шығыс елдерінің тарихы кафедрасы 2024 жылдың 19 қарашасында «Менің атым Қожа: еркіндікке ұмтылған жүрек» атты әдеби-сазды шара ұйымдастырды. Іс-шараны кафедраның аға оқытушысы, куратор-эдвайзер Әбілдаев Жеңісбек Әкімбекұлы 4-курс студенттерімен бірлесіп өткізді.
Мерекелік шараға кафедра меңгерушісі, т.ғ.к., доцент Эгамбердиев Мырзахан Шәріпбайұлы, аға куратор-эдвайзер Еслямгариев Алмас Азаматұлы, шақырылған профессор Саваш Шахин, кафедраның профессор-оқытушылар құрамы, магистранттар, докторанттар және студенттер қатысты.
Шығармашылық мұрасы: Балалар әдебиетінің қазынасы
Бердібек Соқпақбаев балалар әдебиетінің шебері ретінде танылған қаламгер. Оның «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Өлгендер қайтып келмейді» шығармалары бала психологиясын шынайы әрі нәзік бейнелеуімен ерекшеленеді. Әсіресе, «Менің атым Қожа» повесі – еркіндікке ұмтылған баланың болмысын, моральдық құндылықтарын және өмірлік қайшылықтарын нәзік юмормен жеткізген туынды. Бұл шығарма қазақ әдебиетінде ғана емес, әлемдік балалар әдебиетінің алтын қорына енді.
Соқпақбаевтың кейіпкерлері – қарапайым ауыл балалары. Олардың қуанышы, мұңы, арманы мен шынайы болмысы оқырман жүрегін жаулайды. Сондықтан да жазушының туындылары ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, қазақ баласының рухани дамуына ерекше ықпал етуде.
Тұлғалық қыры: Өмірдің өзінен шыққан қаламгер
Бердібек Соқпақбаев – тағдырдың түрлі сынақтарын жеңіп, өмірлік тәжірибесін шығармаларына арқау еткен жазушы. Ол қиындықтарды жеңіп, ауыл өмірінің ауыртпалығын бастан өткерген. Жазушы балалық аңғалдықты, ата-ананың махаббатын, туған жерге деген сағынышты әсерлі бейнелей білді.
Жазушының көптеген кейіпкерлері – оның өз өмірінен алынған бейнелер. Мысалы, Қожа бейнесі автордың балалық шағының көрінісі іспетті. Бұл тәсіл оның шығармаларына жылылық пен шынайылық сыйлады.
Іс-шара барысы: Әдебиет пен мәдениеттің тоғысы
«Менің атым Қожа: еркіндікке ұмтылған жүрек» атты әдеби-сазды шарада Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы терең талқыланды.
Кешті кафедра меңгерушісі, т.ғ.к., доцент Эгамбердиев Мырзахан Шәріпбайұлы ашып, жазушының қазақ әдебиетіне қосқан үлесі мен «Менің атым Қожа» шығармасының жастар тәрбиесіндегі рөлі туралы баяндады. Кафедраның шақырылған профессоры Саваш Шахин шығарманың түрік тіліне аударылуы және оның түркі әлеміндегі орны туралы айтты.
Іс-шара барысында студенттер мен оқытушылар әдеби және музыкалық қойылымдар ұсынды. Жазушының шығармашылық әлемін ашатын бейнеролик көрсетілді. «Саржайлау», «Туған ел» әндері орындалып, «Бақыт деген не?» атты поэтикалық қойылым сахналанды. Сонымен қатар, ЮНЕСКО-дағы «Менің атым Қожа» фильмінің көрсетілімінен үзінділер көрсетілді.
Қоғамдағы рөлі және әдебиеттегі орны
Бердібек Соқпақбаевтың шығармалары – қазақ халқының мәдениетін насихаттайтын баға жетпес мұра. Оның кейіпкерлері әділдік, адамгершілік және патриотизм құндылықтарын бойына сіңірген тұлғалар. Әсіресе, балалар әдебиеті саласындағы шығармалары жас ұрпақты тәрбиелеуде ерекше орын алады.
Жазушының шығармалары шетел оқырмандарына да танымал. «Менің атым Қожа» шығармасы бірнеше тілге аударылып, әлемнің түкпір-түкпіріндегі оқырмандардың сүйіспеншілігіне бөленді. Бұл – қазақ әдебиетінің жаһандық деңгейдегі жетістігінің жарқын көрінісі.
Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы мен өмірі – қазақ әдебиетінің асыл қазынасы. Оның туындылары оқырманды әділдікке, ізгілікке жетелейді. «Менің атым Қожа: еркіндікке ұмтылған жүрек» атты әдеби-сазды шара жазушының мерейтойын ұлықтаумен қатар, оның мұрасын жастарға жеткізудің маңызды үлгісі болды. Жазушының шығармашылық мұрасы әлі де көптеген зерттеулер мен насихаттауды қажет етеді.
Шығыстану факультеті,
Түріктану және Шығыс елдерінің тарихы кафедрасының
аға оқытушысы, куратор-эдвайзер Әбілдаев Жеңісбек,
«Жас зерттеуші» үйірмесінің жетекшісі, оқытушы Қайполла Қайрат