«سق-فارماسيا» جشس-دەگى جاڭاشىلدىقتار قانداي؟
«مەديسينالىق تەحنيكانى ساتىپ الۋ جۇيەسىن تۇبەگەيلى قايتا قاراۋ قاجەت. بۇل – ۇلكەن پروبلەما، ويتكەنى بۇل سالا جوعارى كوررۋپسيوگەندى بولىپ تابىلادى. وڭىرلەر جابدىقتىڭ سمەتالارى مەن باعالارىن جۇيەلى تۇردە كوتەرىپ وتىرادى، وعان سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋگە كوپ اقشا جۇمسالادى. سوندىقتان ۇكىمەتكە «سق-فارماسيا» بازاسىندا مەديسينالىق تەحنيكانى ورتالىقتاندىرىلعان ساتىپ الۋعا كوشۋدى تاپسىرامىن».
ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ
«سق-فارماسيا» ءجشس-نىڭ ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتورلىق ورتالىعى تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمى شەڭبەرىندە حالىقتى دارى-دارمەكتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە تەڭ قۇقىلى سەرىكتەستىك جاعدايىندا جەكە جانە مەملەكەتتىك سەكتورلاردىڭ كۇش-جىگەرىن بىرىكتىرۋ جولىمەن قر-دا فارماسيەۆتيكالىق سالانى دامىتۋعا جاردەمدەسۋ ماقساتىندا قۇرىلعان. ءيا، ۇلت دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق سالاسىنىڭ بارىمىزگە تەڭ قولجەتىمدى بولۋى – مەملەكەت نازارىندا ۇستاپ وتىرعان نەگىزگى باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى.
جاڭالاناتىن كەز كەلدى
بۇگىنگى كۇنى قازاقستان دا تەحنولوگيالاردىڭ قارقىندى دامۋى ناتيجەسىندە ەمدەۋ تۇرعىسىنان دا، اۋرۋلاردى ەرتە دياگنوستيكالاۋ باعىتىندا دا ۇلكەن بيىكتەرگە جەتتى. ەرتە دياگنوستيكا جاساۋ ءوز كەزەگىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ پريەۆەنتيۆتى مەديسينانى دامىتۋ باعىتىندا قوزعالۋىنا ىقپال ەتەدى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى بويىنشا سويلەگەن سوزىندە مەديسينالىق تەحنيكانى ساتىپ الۋ ءجۇيەسىن تۇبەگەيلى قايتا قاراۋ قاجەتتىگىن اتاپ وتكەن بولاتىن. سونداي-اق، ۇكىمەتكە «سق-فارماسيا» بازاسىندا مەديسينالىق تەحنيكانى ورتالىقتاندىرىلعان ساتىپ الۋ جۇيەسىنە كوشۋدى مىندەتتەگەن-دى. پرەزيدەنت تاپسىرماسى جەدەل قولعا الىنىپ، بۇگىندە كۇش الىپ، جەمىسىن دە بەرە باستادى. ءقازىر بۇل باعىتتا «سق-فارماسيا» ج ش س ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتورلىق ورتالىعى جۇيەلى تۇردە جۇمىس ىستەۋدە.
ساراپشىلار پىكىرىنە سۇيەنسەك، بۇرىن بۇل جۇيە ەنگىزىلمەي تۇرعاندا وڭىرلەردەگى مەديسينالىق ۇيىمداردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن تەڭەستىرۋ جانە نىعايتۋ قاعيداتى ىسكە اسىرىلماعان؛ دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىن مەديسينالىق تەحنيكامەن جابدىقتاۋدا ءبىرىڭعاي ءتاسىل بولماعان؛ مەديسينالىق تەحنيكالار پايدالانىلماي تۇرىپ قالعان نەمەسە باسىم كوپشىلىگى توزۋعا دەيىن جەتكەن؛ مەديسينالىق تەحنيكانىڭ جاراقتانۋ دەڭگەيى، تەحنيكالىق جاي- كۇيى تۋرالى شىنايى، تولىق جانە ەگجەي-تەگجەيلى اقپاراتتار بولماعان؛ تەحنيكالىق اپپاراتتاردى جەڭ ۇشىنان جالعاسىپ، سىبايلاستىقپەن ءارى جوعارى باعامەن ساتىپ الۋشىلار كوبەيگەن؛ كەيبىر دارى-دارمەكتەر حالىققا جەتپەي جۇرگەن؛ زاماناۋي قىمبات اپپاراتتاردىڭ ءتىلىن بىلەتىن مامانداردى وقىتاتىن وقۋ ورىندارىنىڭ سانى شەكتەۋلى بولعان.
بەس جىلدىق مەجە
سوندىقتان مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا ءسايكەس، 2021 جىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جاڭعىرتۋعا دايىندىق بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستى قولعا الىپ، قولدا بار مەديسينالىق تەحنيكا پاركىن تۇگەندەۋدى باستادى. ناتيجەسىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارىنىڭ مەديسينالىق تەحنيكامەن جاراقتاندىرۋ دەڭگەيى 82%-دى قۇراسا، 49% جابدىقتىڭ توزعانى انىقتالعان.
ساپاسىز سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ اپپاراتتىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋىنە، جابدىقتىڭ بۇزىلۋىنا اكەپ سوقتىرىپ، ال بۇل ءوز كەزەگىندە دۇرىس دياگنوستيكا جاسالماۋىنا، پاسيەنتتەر مەن مەديسينالىق مەكەمە قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە ءقاۋىپ توندىرەدى. ال بۇزىلعان اپپاراتتى جوندەتۋ قوسىمشا كوپ قاراجاتتى كەرەك ەتەتىنى تاعى انىق.
وسىنداي ماسەلەلەرى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن ءدارى-دارمەكتەر مەن مەديسينالىق بۇيىمداردى ساتىپ الۋ ۇلگىسى بويىنشا «سق-فارماسيا» ءجشس-نىڭ بازاسىندا مەديسينالىق تەحنيكانى ساتىپ الۋدى ەكى كەزەڭدە جۇزەگە اسىرۋدى ورتالىقتاندىرۋ قولعا الىندى. بەس جىلدىق كەزەڭگە ارنالعان مەديسينالىق ۇيىمداردى جاراقتاندىرۋدىڭ ۇلتتىق باعدارلاماسى ازىرلەنىپ، ول قارجىلاندىرۋ كوزدەرىن ەسكەرە وتىرىپ، مەديسينالىق تەحنيكاعا قاجەتتىلىكتى ايقىنداۋ جۇيەسىنە ورنىقتى كوزقاراس قالىپتاستىرۋ ەسەبىنەن مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ؛ مەديسينالىق جابدىقتار پاركىن جاڭارتۋ جانە ونىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن ءتيىستى دەڭگەيدە ۇستاۋ؛ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتەتىن جانە مەديسينالىق تەحنيكاعا ناقتى قاجەتتىلىكتى ايقىندايتىن اقپاراتتىق جۇيە قۇرۋعا جول اشتى.
وتاندىق وندىرۋشىلەردى قولدايمىز
سونداي-اق، ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتورلىق بازا دارىلىك زاتتار مەن مەديسينالىق بۇيىمداردى ءبىر ورتالىقتان ساتىپ الۋ مەديسينالىق بۇيىمدار ءوندىرىسىن قۇرۋعا نەمەسە جاڭعىرتۋعا نيەتى بار ءونىم بەرۋشىلەرمەن ۇزاق مەرزىمدى شارتتارىن جاساسۋ مۇمكىندىگىنە جول اشتى. بيۋدجەت قاراجاتىن ۇنەمدەۋگە، باسەكەلەستىكتى ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. انالوگى جوق دارى-دارمەكتەر دەلدالدارسىز تىكەلەي ءوندى لىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى كودەكسىنىڭ 77-بابىنا سايكەس، ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتور شەڭبەرىندە دارىلىك زاتتار مەن مەديسينالىق بۇيىمداردى ساتىپ الۋدىڭ باستى قاعيداتتارىنىڭ ءبىرى – قازاقستاندىق فارماسيەۆتيكالىق نارىقتىڭ دامۋىنا تۇتاستاي ىقپال ەتەتىن وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى قولداۋ. ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتور مەن وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر اراسىندا 10 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە دارىلىك زاتتار مەن مەديسينالىق بۇيىمداردى جەتكىءزۋدىڭ ۇزاق مەرزىمدى شارتتارى جاسالادى.
بۇگىنگى تاڭدا «سق-فارماسيا» ج ش س مەن 36 وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر اراسىندا 996 دارىلىك زات پەن 4018 مەديسينالىق بۇيىمدار اتاۋىنا 88 ۇزاق مەرزىمدى جەتكىزۋ كەلىسىمشارتى جاسالعان.
ءبىرىڭعاي ورتالىقتاندىرىلعان جۇيە نە بەردى؟
ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتور جۇيەسى بىزگە نە بەردى دەگەنگە كەلەر بولساق، مەديسينالىق تەحنيكانى ورتالىقتاندىرىلعان ساتىپ الۋدى رەگلامەنتتەيتىن نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەر ازىرلەنىپ، قابىلداندى؛ ءبىرىڭعاي فارماسيەۆتيكالىق اقپاراتتىق جۇيە (بفاج) بازاسىندا مەديسينالىق تەحنيكانى ورتالىقتاندىرىلعان ساتىپ الۋ بويىنشا وتىنىمدەردى جيناۋ ءمودۋلى ازىرلەندى؛ سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ جولى كەسىلىپ، مەديسينالىق تەحنيكانى جوسپارلاۋ جانە ساتىپ الۋ راسىمدەرىنىڭ اشىقتىعى قامتاماسىز ەتىلە باستادى. سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى جاقسارۋدا، ال ول مەديسينالىق ۇيىمداردىڭ سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋگە ارنالعان قاراجاتىن ۇنەمدەۋگە جانە مەديسينالىق تەحنيكانى پايدالانۋ تيىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ىقپال ەتۋدە. ەلىمىزدىڭ تەحنيكالىق ماماندىقتار سالاسىنداعى كادرلىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا جانە مەديسينالىق تەحنيكا نارىعىنداعى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرە باستادى.
بۇگىندە «سق-فارماسيا» ج ش س جانىنان قوعامدىق جۇمىس توبى قۇرىلعان. ونىڭ قۇرامىنا ازاماتتىق قوعام مەن بيزنەس-قوعامداستىق وكىلدەرى، دەپۋتاتتار مەن سالالىق ساراپشىلار كىرەدى. جۇمىس توبى ازاماتتىق قوعامنىڭ پىكىرىن، سىندارلى سىنىن تىڭداپ، وتكىر ماسەلەلەردى كوتەرىپ، جەدەل شەشىم شىعارىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار، قوعامدىق جۇمىس توبىنىڭ مۇشەلەرى قويمالارعا مونيتورينگ جۇرگىزە الادى، اۋرۋحانالار مەن ءدارىحانالاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن بولجاپ، اۋرۋحانالارعا دارى-دارمەكتەردى جونەلتۋ ۋاقىتىن ولشەي الادى. سونداي-اق، ساتىپ الۋ راسىمدەرى مەن جەتكىزۋشىلەرمەن كەلىسسوزدەرگە باقىلاۋشى رەتىندە قاتىسۋعا قۇزىرەتى جەتەدى.
ادىلەتتى قازاقستان – بۇل ءبىزدىڭ الدىمىزعا تاياۋ بولاشاقتا قويىلعان، ەلدىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋ جونىندەگى ءىس-شارالاردى ىسكە اسىرۋدا جىلدار بويى ورنىققان ءداسءتۇرلى تاسىلدەردەن تۇبەگەيلى ەرەكشەلەنەتىن ساپالىق جاعىنان وزگەشە باعدار. بۇل باعدار ىشىندە، البەتتە، ادامنىڭ، قوعامنىڭ دەنساۋلىعىن قورعايتىن مەديسينا سالاسى دا بار.
ەرحات ەسقالييەۆ، «سق-فارماسيا» ج ش س باسقارما ءتوراعاسى: ءبىز بارىنە اشىقپىز
«سق-فارماسيا» ءجشس-نىڭ الدىنا قويىلعان مىندەتتەردىڭ ءبىرى – وتاندىق ازىرلەمەلەردى قولداۋ جانە باسەكەگە قابىلەتتى فارماسيەۆتيكالىق ونەركاسىپتى دامىتۋ. وتاندىق فارماسيەۆتيكالىق وندىرۋشىلەردى قولداۋ شەڭبەرىندە ۇزاق مەرزىمدى شارتتار ارقىلى ساتىپ الۋ كولەمى ۇلعايۋدا جانە بولجامدار بويىنشا 2025 جىلعا قاراي قولدانىستاعى شارتتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتوردى ساتىپ الۋداعى ءتوج ۇلەسى اقشالاي ماندە شامامەن 50%-دى قۇرايتىن بولادى.
فارماسيەۆتيكالىق كلاستەرلەردى دامىتۋ ءۇشىن سالاعا بيگفارما 50 ءىرى ويىنشىلارىن تارتۋ، وتاندىق R&D ورتالىقتارىن دامىتۋ، سونداي-اق ەركىن ەكونوميكالىق جانە يندۋستريالىق ايماقتاردا جاڭا وندىرىستەردى ورىستەتۋ ۇلكەن ىنتالاندىرۋ بولماق.
سونىمەن قاتار، سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ مەن كادرلاردى وقىتۋ ساپاسى، مەديسينالىق تەحنيكا نارىعىنداعى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ ۇلەسى ارتۋى ءتيىس.
اۋقىمدى ءىس-شارالار قابىلدانعان تاعى ءبىر باعىتىمىز – ءبىرىڭعاي ديستريبيۋتور قىزمەتىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ. ازاماتتىق قوعاممەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى جاقسارتۋ جانە دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ قوعامدىق ماڭىزدى ماسەلەلەرى بويىنشا اشىقتىقتى قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا ازاماتتىق قوعامنىڭ پىكىرىن ءبىلدىرۋ الاڭى رەتىندە «سق-فارماسيا» قوعامدىق جۇمىس توبى قۇرىلدى.
ماقالا «سق-فارماسيا» ءجشس-نىڭ باسپا ءسوز
قىزمەتىنىڭ مالىمەتتەرى نەگىزىندە ازىرلەندى.
دايىنداعان نۇرجامال الىشيەۆا.