كەگەن كەرۋەنىن تۋريزمگە بۇرعىسى كەلەدى
تۋريزم – ۆاليۋتا گەنەراتورى. قازاقستاننىڭ پايداعا اسىرىلماي جاتقان پوتەنسيالىنىڭ ءبىرى دە وسى سالا. بيىلعى جولداۋىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ تا مۇنى مويىنداي وتىرىپ، تۋريزم سالاسىندا «سەرپىندى جوبالاردىڭ كەرەك ەكەنىن» باسا ايتقان ەدى. بۇل كۇندە ءبىز بۋراباي مەن الاكولگە، كولساي مەن شارىنعا، مەدەۋ مەن شىمبۇلاققا كەلگەن مىڭداعان شەتەلدىك تۋريستەردى ايتىپ ماقتانۋعا قۇمارمىز. الايدا، بۇلاردىڭ سانى ميلليوندارمەن سانالعان كەزدە عانا ەل ەكونويكاسىنداعى ناعىز سۇبەلى سالاعا اينالادى.
كولساي مەن شارىن سىندى ايگىلى برەندى بار كەگەن اۋدانى بولاشاقتا ءوڭىردىڭ باستى كىرىس كوزىن وسى سالاعا بۇرماق. ول جايىندا اۋدان اكىمى نۇرباقىت تەڭىزبايەۆ كەگەن اۋدانىنداعى باسپا ءسوز تۋرىن قابىلداعان كەزدە ءمالىم ەتتى. شىن مانىسىندە، ەلىمىزدە مۇنداي سەرپىندى بۇرىلىس جاساۋعا نيەتتەنگەن ءوڭىر جوقتىڭ قاسى. ەگەر كەگەن اۋدانى ءوزىنىڭ اسىپ جەتەرلىك پوتەنسيالىن كادەگە جاراتۋعا شىنداپ كىرىسسە، بۇل تۇتاس رەسپۋبليكا ءۇشىن ۇلكەن باستاما بولار ەدى.
ول ءۇشىن وڭىرلەردىڭ ەكونوميكالىق باعىتى الەمدەگى اقشا گەنەراتورى سانالاتىن وسى سالاعا بەيىمدەلۋى ءتيىس. بىلايشا ايتقاندا، ءبىر ءوڭىر تۇتاستاي ءتۋريزمدى نەگىزگى تابىس كوزى مەن ءال-اۋقاتتى ارتتىرۋدىڭ تىرەكتى تياناعى ەتۋى كەرەك. جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتەن باستاپ، تۇرعىندارىنا دەيىن تۋريزم سالاسىنان تاسقىن سۋداي اعىلاتىن ۆاليۋتا اعىنىنا دايىن بولعاندا عانا كوركەم تابيعاتىنان تارتىپ، قولىنداعى تارى-تالقانىنا دەيىن داپ-دايىن رەسۋرسقا اينالىپ شىعا كەلمەك.
30 قىركۇيەك كۇنى كەگەن اۋدانىندا وتكەن باسپا ءسوز تۋرى كەزىندە اۋدان باسشىسى نۇرباقىت مولداحمەت ۇلى ءوڭىردىڭ تۋريستىك الەۋەتى جايىندا كەڭىرەك مالىمەت بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا، اۋىل شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتكەن اۋداندى جاڭا سالاعا بەيىمدەۋ ءۇشىن قىرىۋار ينۆەستيسيا تارتۋعا تۋرا كەلەدى. سەبەبى، 9 ملرد تەڭگە شاماسىنداعى اۋدان بيۋدجەتىمەن بۇرىلىس جاساۋ مۇلدە قيىن شارۋا. قازىرشە اۋدان تارابى جەرگىلىكتى جانە وتاندىق بيزنەس وكىلدەرىن، ينۆەستورلاردى ءوڭىردىڭ بولاشاق سالاسىنا تارتۋعا جۇمىستانۋ ۇستىندە.
ب ا ق وكىلدەرىمەن بولىسكەن رەسمي مالىمەتتەرىندە ايتىلعانداي، كەگەن اۋدانى بيىل كۇزگە دەيىن 214 مىڭعا جۋىق تۋريست قابىلداعان. بۇدان بيۋدجەتكە تۇسكەن سالىق كولەمى 71،5 ميلليون تەڭگەنى قۇرايدى. الايدا، اۋداننىڭ اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ قۇنىمەن (14،5 ميلليارد تەڭگە) سالىستىرعاندا ءالى دە تومەن دەڭگەيدە.
ارينە، ءبىر ءوڭىردىڭ تۋريزم سالاسىنىڭ، جالپى ەكونوميكالىق تىنىسىنىڭ اشىلۋى تىكەلەي كوممۋنيكاسياعا تاۋەلدى. اۋدانداعى 775 شاقىرىمدىق جولدىڭ 200 شاقىرىمنان استامى رەسپۋبليكاعا، ياعني او «نك «قازاۆتوجول»-عا تيەسىلى. ءارى اۋدانداعى ناشار نەمەسە جارامسىز جولداردىڭ 32 پايىزى دا سوعان قاراستى. پرەسس-تۋر كەزىندە بەلگىلى بولعانىنداي، كەگەن جۇرتىنىڭ «قازاۆتوجولعا» وكپەسى قارا قازانداي. ۇلتتىق كومپانيا وكىلى جۋرناليستەر الدىندا قار جاۋعانعا دەيىن جولداردى ورتا دەڭگەيدەگى جوندەۋدەن وتكىزۋگە ۋادەسىن بەردى. رەسپۋبليكالىق ماڭىزدى بار جولدارداعى اقاۋ ءوڭىردىڭ تۋريستىك تىنىسىن بۋىپ تۇر.
شىن مانىندە، كەگەن كەرۋەنىن ءتۋريزمنىڭ كەڭ ايدىنىنا بۇرۋ قىسقا ۋاقىتتا جۇزەگە اساتىن جۇمىس ەمەس. سوندىقتان دا اۋداننىڭ جاڭا اكىمشىلىگى قازىرگە دەيىنگى نەگىزگى شارۋاشىلىق سالاسىندا تىڭ باستامالاردى قولعا الىپ جاتقانىن بىلدىك. ايتالىق، «كەگەنمياسوپروم» جشس-نىڭ ەت كومبيناتىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن. وزىمەن ىرگەلەس الماتى وبلىسىنىڭ 4 اۋدانىن جانە كورشىلەس قىرعىزستاننىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىندەگى مال ونىمدەرىن وزىنە بۇراتىن جوبادان كۇتەر ءۇمىت زور. تاۋلىگىنە 50 ءىرى قارا، 10 جىلقى، 150 ۇساق مال قابىلداۋعا قابىلەتتى جۇمىس ورىنى تەك ءوڭىردىڭ وزىنەن 3500-دەن اسا شارۋا قوجالىعىنا تۇراقتى تابىس كوزىن ۇسىنا الادى دەپ كۇتىلۋدە.