ەلىمىزدە قىلمىسپەن كۇرەس بويىنشا كەشەندى شارالاردىڭ ارقاسىندا نەگىزگى كورسەتكىشتەر جاقساردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
قازاقستاندا قۇقىق ءتارتىبى مەن قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى ەرەكشە نازاردا. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا پوليسيا ازاماتتارمەن ءتيىمدى ءوزارا ءىس-قيمىل جاساۋعا باعىتتالعان قىزمەتتىڭ سەرۆيستىك ۇلگىسىنە كوشۋدە.
سونىمەن قاتار قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى نىعايتىلۋدا، وڭىرلەردە جوسپارلى تۇردە بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ورناتىلىپ، قاۋىپسىزدىك سالاسىنا جاڭا سيفرلىق شەشىمدەر بەلسەندى تۇردە ەنگىزىلىپ جاتىر.
2023 جىلى قوعامدىق ءتارتىپ پەن ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا قول جەتكىزىلگەن ناتيجەلەر تۋرالى Primeminister.kz رەداكسياسىنىڭ قورىتىندى شولۋ ۇسىندى.
بۇدان بولەك، ق ر ءتجم-نىڭ تابيعي ورتتەرمەن جانە وزگە دە توتەنشە جاعدايلارمەن كۇرەستەگى الەۋەتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
● جالپى قىلمىس دەڭگەيى 12%-عا تومەندەدى، اتاپ ايتقاندا، 1،4 مىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ ارەكەتىنىڭ جولى كەسىلدى.
● ادام ءولتىرۋ 11%-عا، ۇرلىق 27%-عا، بۇزاقىلىق 28%-عا، دەنساۋلىققا اۋىر زيان كەلتىرۋ 2%-عا ازايدى.
● مال ۇرلىعى دەرەگى 14%-عا ازايدى. بۇل باعىتتا 661 قىلمىستىڭ بەتى اشىلىپ، 112 قىلمىستىق توپ ارەكەتىنىڭ جولى كەسىلدى، مال ۇرلاعان 614 بارىمتاشى ۇستالدى.
● قاراقشىلىق 28%-عا، توناۋ 13%-عا، كوشەدەگى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار 8%-عا تومەندەدى.
● ەلىمىزدە قوعامدىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 1،2 ملن-نان استام بەينەكامەرا ورناتىلعان. ولاردىڭ كومەگىمەن پوليسەيلەر 9،2 مىڭ قىلمىستىڭ بەتىن اشىپ، 513 مىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ جولىن كەستى.
● قوعامدىق ورىنداردا «SOS تۇيمەشەلەرى» ورناتىلۋدا، بۇل پوليسيانىڭ جەدەل باسقارۋ ورتالىقتارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن جىلدام بايلانىس ورناتۋعا جانە قاجەتتى اقپاراتتى جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
● ۇيالى تەلەفون ۇرلىعىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن IMEI كودىنا جانە ونىڭ يەسىنە بايلانعان نومىرلەردى تىركەۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا، بۇل ۇرلانعان قۇرىلعىلاردى جىلدام بۇعاتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
● قۇقىق بۇزۋشىلىقتارعا مۇلدەم توزبەۋ قاعيداتى قامتاماسىز ەتىلۋدە. اتاپ ايتقاندا، بۇگىنگى تاڭدا انىقتالعان اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ سانى 19%-عا (1،5 ملن) كوبەيدى. ولاردىڭ ىشىندە ازاماتتاردىڭ تىنىشتىعىن بۇزۋ مەن تىيىم سالىنعان جەرلەردە تەمەكى شەگۋ، ۇساق بۇزاقىلىق جانە ت.ب. بار.
● بيىل تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقپەن كۇرەس مەحانيزمدەرى كۇشەيتىلدى.
1 شىلدەدەن باستاپ پوليسيا تۇرمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى تىركەۋدىڭ ارىزدانۋدان انىقتاۋ سيپاتىنا كوشتى. بۇل جابىرلەنۋشىنىڭ ارىزىنسىز ءتيىستى ىستەردى قوزعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەگەر بۇرىن جابىرلەنۋشىلەردىڭ 60%-ى ارىزدانۋدان باس تارتىپ، ءوتىنىش قاراۋسىز قالعان بولسا، ءقازىر 94% جاعدايدا تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جاساعاندار جاۋاپقا تارتىلادى. ناتيجەسىندە تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جاساعانى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعاندار سانى 3 ەسەگە – 13 مىڭنان 35 مىڭعا دەيىن ءوستى. بۇدان بولەك، قورعاۋ نۇسقامالارى 62%-عا – 51 مىڭنان 82 مىڭعا دەيىن ءوستى.
سونىمەن قاتار تاراپتاردىڭ قايتا تاتۋلاسۋ مۇمكىندىگى الىنىپ تاستالدى. بۇعان دەيىن تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قاتىستى ماتەريالداردىڭ جارتىسى تاتۋلاسۋ ارقىلى سوتتا توقتاتىلاتىن. بۇل اگرەسسوردىڭ نەمەسە تۋىستارىنىڭ كوندىرۋ نەمەسە قىسىم كورسەتۋ ناتيجەسىندە بولدى. ەندى 1 شىلدەدەن باستاپ تەك ءبىر رەت، سوت ارقىلى تاتۋلاسۋعا بولادى.
سونداي-اق ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىنا سايكەس تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى كۇرەس جونىندەگى مامانداندىرىلعان بولىمشەلەردى قۇرۋ شارالارى جۇرگىزىلۋدە.
● ناشاقورلىققا جانە ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى كۇرەستىڭ 2023-2025 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارى قابىلداندى.
ونىڭ اياسىندا قاراسورا وسىرىلەتىن القاپتارعا عارىشتىق مونيتورينگ جۇرگىزىلدى. 265 ەسىرتكى پلانتاسياسى انىقتالدى. الىنعان مالىمەتتەردى جەر سەرىكتەرى جاساندى ينتەللەكت ارقىلى ولاردى ودان ءارى سايكەستەندىرۋ ءۇشىن پايدالانادى.
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسياعا ەسىرتكى وندىرىسىندە قولدانىلاتىن 14 جاڭا زاتتى باقىلاۋداعى تاۋارلار تىزىمىنە ەنگىزۋ تۋرالى ۇسىنىستار جىبەرىلدى.
«ارنا» وپەراسياسى جۇرگىزىلدى، ونىڭ بارىسىندا 2،5 توننادان استام ەسىرتكى، اتاپ ايتقاندا، 1 توننادان استام «سينتەتيكا» جانە «وپيويد» تاركىلەندى.
جوسپار اياسىندا ءىىم-نىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرىنە قاجەتتى اپپاراتتىق-باعدارلامالىق كەشەندەر، سونداي-اق ءام-نىڭ سوت ساراپتاما ورتالىقتارى ءۇشىن زەرتحانالىق جابدىقتار مەن شەكارالىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ءۇشىن تەكسەرۋ قۇرال-جابدىقتارى ساتىپ الىنۋدا.
● بيىل رەسپۋبليكادا 8،2 ملن جول قوزعالىسى ەرەجەسىن بۇزۋدىڭ جولى كەسىلدى، 20،5 مىڭ «ماس» جۇرگىزۋشى ۇستالدى، 22 مىڭ ادام جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن ايىرىلدى.
● وڭىرلەردە جول قوزعالىسىن اۆتوماتتى تۇردە قاداعالاۋ ءۇشىن «قورعاۋ – ءقاۋىپسىز جۇرگىزۋشى» جۇيەسى ەنگىزىلۋدە. ول جالعان نومىرمەن، ساقتاندىرۋسىز، ىزدەۋدە جۇرگەن نەمەسە جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن جۇيەلى تۇردە بۇزىپ، ايىپپۇل تولەمەيتىن كولىكتەردى انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جۇيە ارقىلى جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن ايىرىلعان 6،4 مىڭ جۇرگىزۋشى انىقتالىپ، 8،9 مىڭ جالعان ءنومىر تاركىلەندى.
● بيىل ق ر ءتجم-نىڭ قۇتقارۋ بولىمشەلەرى 76 مىڭنان اسا اۆاريالىق-قۇتقارۋ شارالارىنا شىقتى، 22 مىڭنان استام ادام قۇتقارىلىپ، ەۆاكۋاسيالاندى، 5 مىڭعا جۋىق ازاماتقا العاشقى مەديسينالىق كومەك كورسەتىلدى.
● ءتجم-نىڭ قۇتقارۋ بولىمشەلەرىنە 250-دەن استام ءورت ءسوندىرۋ جانە ارنايى تەحنيكا، 2 مىڭعا جۋىق ءتۇرلى قۇتقارۋ جابدىقتارى، 2 تىكۇشاق پەن 70-تەن استام پيلوتسىز ۇشۋ اپپاراتتارى ساتىپ الىندى.
● ءتجم-نىڭ جەدەل بولىمشەلەرى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى 10%-دان 77%-عا دەيىن كوتەرىلىپ، ۇستەمەاقىلار مەن قوسىمشا اقىلار ەنگىزىلدى.
● ازاماتتىق قورعاۋدىڭ مەملەكەتتىك جۇيەسىن ترانسفورماسيالاۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. نەگىزگى باعىتتاردىڭ ءبىرى - توتەنشە جاعدايلاردى جويۋدان ونىڭ الدىن الۋعا كوشۋ جانە حالىقتىڭ قاۋىپسىزدىك مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ.
● سۋ تاسقىنىنا قارسى ءىس-شارالاردىڭ ءۇش جىلدىق جول كارتاسىن ىسكە اسىرۋ اياقتالدى، بۇل 214 ەلدى مەكەندى سۋ باسۋ ءقاۋپىن جويۋعا جانە تاعى 607 ەلدى مەكەنگە تونگەن ءقاۋىپتى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. بۇل ەلدى مەكەندەردە جالپى سانى 120 مىڭعا جۋىق تۇرعىن ءۇي ورنالاسقان، 550 مىڭنان استام ادام تۇرادى.
● ءورت قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋ اياسىندا بيىل استانا، الماتى، شىمكەنت قالالارى مەن باتىس قازاقستان، الماتى وبلىستارىندا 6 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى سالىندى. ەلىمىزدىڭ 13 وبلىسىندا 21 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسىنىڭ قۇرىلىسى جالعاسۋدا.
بۇل رەتتە نورمالار بويىنشا ورتكە قارسى قىزمەت قاراستىرىلماعان ەلدى مەكەندەردە 57 ءورت ءسوندىرۋ بەكەتى اشىلىپ، 80 ەرىكتى بولىمشە قۇرىلعان.
● رەسپۋبليكانىڭ ورمان قورىنداعى تابيعي ورتتەرگە جەدەل ارەكەت ەتۋ ءۇشىن ءورت وشاعىن ەرتە انىقتاۋ جۇيەلەرى ەنگىزىلدى.
● سۋداعى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا سۋ-قۇتقارۋ ستانسياسىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى.
● رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق ماڭىزى بار جولدارداعى جول-كولىك وقيعالارىنا جەدەل ارەكەت ەتۋ ءۇشىن 8 مەديسينالىق قۇتقارۋ بەكەتى جاڭارتىلدى.
سونداي-اق رەسپۋبليكانىڭ 6 وبلىسىنداعى اپاتتار مەديسيناسى ورتالىعىنىڭ بولىمشەلەرى توتەنشە جاعدايلاردان زارداپ شەككەندەرگە شۇعىل مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەۋ رەجيمىنە كوشىرىلدى.
● الماتىدا جەر سىلكىنىسى تۋرالى الدىن الا حابارلاۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسىنىڭ ستانسيالارى ورناتىلدى، حالىقتى ەۆاكۋاسيالاۋ ءۇشىن باعىتتار مەن ورىنداردىڭ سحەمالارىنا تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى، مەديسينالىق بۇيىمدار مەن قۇرال-جابدىقتاردىڭ رەزەرۆتەرى قۇرىلدى، حالىققا جەر سىلكىنىسى بولعان جاعدايدا قالاي ارەكەت ەتۋ قاجەت ەكەنى جونىندە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
● سەل قاۋپىنەن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ اياسىندا ءىرى جوبا جۇزەگە اسىرىلدى – سەل ۇستايتىن «ايۋساي» بوگەتى پايدالانۋعا بەرىلدى. 2024 جىلى «اقساي» بوگەتىنىڭ، 2025 جىلى «قورعاس» بوگەتىنىڭ قۇرىلىسىن اياقتاۋ جوسپارلانعان.