بۇل كۇن 1950 جىلدان باستاپ 7 ساۋىردە اتالىپ كەلەدى.
7 ساۋىردە بارلىق ادامزات 1950 جىلدان باستاپ دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ قۇرىلۋىنا وراي دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق كۇنىن اتاپ وتەدى. ءدال بۇگىن 1948 جىلى ددۇ جارعىسى كۇشىنە ەندى، -دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz Azattyq Ruhy-نا سىلتەمە جاساپ.
بۇگىن الەم بويىنشا دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن، سونداي-اق، ءوز دەنساۋلىعىنا عانا ەمەس، اينالاسىنداعىلارعا دا قامقورلىق جاساۋ كەرەكتىگىن ويلاۋى ءۇشىن وتكىزىلەدى. ال دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارى بۇكىل الەمدەگى ادامداردىڭ دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەگەن ماسەلەنى شەشۋگە ارنالعان.
قوعامدىق دەنساۋلىق - بۇل ءومىر ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىنىڭ وڭتايلى دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قورشاعان ورتا مەن حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ سالتىنىڭ ءتۇرلى فاكتورلارىنىڭ اسەرىنە نەگىزدەلگەن ەلدىڭ ماڭىزدى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك الەۋەتى.
قىزمەتتىڭ سيپاتى بويىنشا قوعامدىق دەنساۋلىق - بۇل ساۋىعاتىن اسەردى، سونداي-اق الەۋمەتتىك فاكتورلار مەن جاعدايلاردىڭ حالىقتىڭ جانە ونىڭ توپتارىنىڭ دەنساۋلىعىنا قولايسىز اسەرىن زەرتتەۋ جانە قوعامدىق دەنساۋلىق دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە ساقتاۋ مۇددەسىندە ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا زياندى الەۋمەتتىك جاعدايلار مەن فاكتورلاردىڭ اسەرىن جويۋ جانە الدىن الۋ بويىنشا عىلىمي نەگىزدەلگەن ۇسىنىمدار ازىرلەۋ.
قوعامدىق دەنساۋلىق جاعدايى - ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى فاكتورلارىنىڭ ءبىرى. ادام الەۋەتىنىڭ فيزيكالىق جانە پسيحيكالىق دەنساۋلىعى ەلدىڭ جوعارى ەكونوميكالىق دامۋى مەن ساياسي تۇراقتىلىعىنىڭ كوزى بولادى.
قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋ سىندى مەملەكەت تاراپىنان ماڭىزدى باستاملالار جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس. سەبەبى ۇلت دەنساۋلىعى - ەلىمىزدەگى ستراتەگيالىق ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى. پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇلتتىڭ دەنساۋلىعى مىقتى بولۋى ءۇشىن بۇقارالىق سپورت ءتۇرىن دامىتۋ قاجەتتىلىگىن ءوز جولداۋىندا دا تالاي ايتتى. ۇلتتىڭ ساۋلىعى ەندى بۇعاناسى قاتىپ كەلە جاتقان وسكەلەڭ ۇرپاقتان باستالاتىنى انىق.
جوعارعى ساناتتى دارىگەر ونكولوگ قۋانتقان جاباعين كۇن تارتىبىندەگى ەرەجەلەردى ساقتاپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ دا اۋرۋعا شالدىقتىرمايتىن قاعيدا ەكەنىن ايتتى.
«سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ – وسى ءسوزدى بارلىعىمىز ەستىسەك تە، ول قاعيدالاردى ۇستانىپ جاتقانىمىز وتە از. دۇرىس ءارى ۋاقىتىمەن تاماقتانۋ، دەنە شىنىقتىرۋمەن اينالىسۋ، كوپ قيمىلداۋ، كوپ ءجۇرۋ، تازا سۋ ءىشىپ ءجۇرۋ، كوكونىس پەن جەمىستەردى مول پايدالانۋ، ەت تاعامدارىن مولشەرىنەن تىس پايدالانباۋ كەرەك. ساۋ ادامدار جىلىنا ءبىر رەت دارىگەرگە كورىنىپ، ءتۇرلى تەكسەرۋلەر مەن قاراۋلاردان ءوتىپ وتىرۋى كەرەك. ايەل ادام بولسىن، ەر ادام بولسىن پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەردەن ءوتىپ وتىرۋ، انىقتالعان اۋرۋلاردى ۋاقىتىندا ەمدەتۋ – دەنساۋلىقتىڭ ۇنەمى مىقتى بولىپ جۇرۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى. اۋىرىپ ەم ىزدەمەي، اۋىرمايتىن جول ىزدەۋدى ءار ادام وزىنە ماقسات تۇتسا نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى»، - دەيدى ول.
ديەتولوگ جاننا نۇربەرگەن ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا تاماق ونىمدەرى قالاي اسەر ەتەتىنىن ايتتى.
«ادامنىڭ وسى تۇرعان كۇيىندە 2 كەلىگە جۋىق پايدالى باكتەريا بار. ونى مەديسينا تىلىمەن ميكروبيوتا، ميكروفلورا دەپ اتايمىز. اۋىز قۋىسىنان باستالىپ ۇلكەن دارەت پەن كىشى دارەتكە دەيىن ءبىزدىڭ اعزامىز تولعان باكتەريا. ول باكتەريا بولماسا، ءبىز ءومىر سۇرە المايمىز. ءسۇت ونىمدەرىندە كوپ كەزدەسەتىن بيفيدوباكتەريا، لاكتەباكتەريا سىندى پايدالى باكتەريالار اعزامىزدا بار. ولار اعزامىزعا پايدالى دارۋمەندەردى سىڭىرۋگە، يممۋنيتەتتى قورعاۋعا، استىڭ قورتىلۋىنا جاقسى كومەكتەسەدى. ولاردىڭ كوپ بولىگى اششى ىشەكتە جاتىر»، - دەيدى جاننا نۇربەرگەن.
قازاقستاننىڭ سوڭعى 30 جىلدا جەتكەن جەتىستىگى:
- قىزامىقپەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ – 1993 جىلعى 11 مىڭنان 2010 جىلدان باستاپ ءبىرلى-جارىم جاعدايعا دەيىن؛
- ەپيدەميالىق پاروتيتپەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ – 660 ەسەدەن استام؛
- حالىق اراسىندا «ۆ» ۆيرۋستىق گەپاتيتىمەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ – 67 ەسە، ال وسى ينفەكسياعا قارسى ەگىلگەن بالالار اراسىندا – 141 ەسە (1998 جىلدان باستاپ ۆۆگ-عا قارسى ۆاكسيناسيا ەنگىزىلدى) تومەندەگەنى بايقالدى؛
- كوكجوتەلمەن سىرقاتتانۋشىلىقتىڭ تومەن دەڭگەيى ساقتالىپ تۇر.