الەۋمەتتىك كودەكس قالاي ىسكە اسىرىلادى؟

الەۋمەتتىك كودەكس – بۇل تمد اۋماعىندا العاش رەت قولدانىسقا ەنگىزىلەتىن ءبىرتۇتاس الەۋمەتتىك قۇجات.

ق ر پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى تامارا دۇيسەنوۆا ۇكىمەت وتىرىسىندا 2023 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ كۇشىنە ەنەتىن ق ر الەۋمەتتىك كودەكسىن ىسكە اسىرۋ كەزەڭدەرى تۋرالى حاباردار ەتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz

ءسوز باسىندا تامارا دۇيسەنوۆا الەۋمەتتىك كودەكس – بۇل تمد اۋماعىندا العاش رەت قولدانىسقا ەنگىزىلەتىن ءبىرتۇتاس الەۋمەتتىك قۇجات ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول ادامنىڭ بۇكىل ءومىر ءسۇرۋ كەزەڭىن قامتيدى، اتاپ ايتقاندا:

-  تۋعاننان كامەلەت جاسقا تولعانعا دەيىنگى الەۋمەتتىك قولداۋ؛

-  ەڭبەككە قابىلەتتى جاستا جۇمىسپەن قامتۋ؛

-  ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى؛

-  الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ شارالارى؛

-  ومىرلىك قيىن جاعداي تۋىنداعان كەزدەگى الەۋمەتتىك كومەك؛

-  جاسى ۇلعايعان شاقتاعى قولداۋلار.

«وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، كودەكستە كوزدەلگەن كەيبىر الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى جىل باسىنان بەرى كورسەتىلۋدە، قالعانى 1 شىلدەدەن باستالماق»، – دەدى ول.

پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى انا مەن بالانى الەۋمەتتىك قورعاۋدى كۇشەيتۋ ءۇشىن قوسىمشا مىناداي اتاۋلى شارالار كوزدەلگەنىن ايتتى.

بىرىنشىدەن، جىل باسىنان باستاپ بالا كۇتىمىنە بايلانىستى تولەمدەر مەرزىمى 1،5 جاسقا دەيىن ۇزارتىلدى. بۇگىندە 450 مىڭنان استام وتباسى وسىنداي كومەك الدى. جىل سوڭىنا دەيىن 800 مىڭنان استام وتباسىن قامتۋ جوسپارلانۋدا.

ەكىنشىدەن، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك (بۇدان ءارى – ااك) الۋشىلار قاتارىنان 1 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالارعا كەپىلدەندىرىلگەن الەۋمەتتىك توپتاما ەندى اقشالاي تۇردە بەرىلەدى. جىل باسىنان بەرى مۇنداي كومەك 171 مىڭنان استام بالاعا كورسەتىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن 212 مىڭ بالاعا بەرۋ جوسپارلانۋدا.

ۇشىنشىدەن، وسى جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ «التىن القا» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالارعا بەرىلەتىن جاردەماقى مولشەرى 7،4 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ارتادى جانە 90 مىڭ اناعا تولەنە باستايدى.

ەحاقم باسشىسى سونداي-اق الەۋمەتتىك كودەكستە ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ازاماتتارعا كوپ كوڭىل بولىنەتىنىن دە اتاپ ءوتتى.

«نەگىزگى ماقسات – مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتارعا بەرىلەتىن جاردەماقىنى ۇلعايتۋ، سونداي-اق ارنايى الەۋمەتتىك قىزمەتتەردى قولجەتىمدى ەتۋ.

ول ءۇشىن بيىلعى جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا، ولارعا كۇتىم جاسايتىن ادامدارعا، اسىراۋشىلارىنان ايىرىلعان وتباسىلارعا بەرىلەتىن جاردەماقى مولشەرى 14،5%-عا ارتادى. جىل باسىنان بەرى جاردەماقىلار مولشەرىنىڭ 8،5%-عا وسكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، تولەمدەر مولشەرى وتكەن جىلدىڭ دەڭگەيىنە قاراعاندا جالپى 23%-عا ارتادى»، – دەدى پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى.

مۇگەدەكتىگى بار ادامعا قىزمەت كورسەتۋگە وتباسى مۇشەلەرىن تارتۋ كوزدەلەدى. مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ كۇتۋشىلەرى ءتيىستى ەڭبەكاقى جانە الەۋمەتتىك اۋدارىمدارمەن قامتىلىپ، جەكە كومەكشى رەتىندە رەسىمدەلەتىن بولادى.

سونداي-اق مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ جانە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا:

- «سپينا بيفيدا» دياگنوزى قويىلعان 242 ازاماتتى ساپالى كاتەتەرلەرمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى تولىق شەشىلدى. بۇعان قاجەتتى 328 ملن تەڭگە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنەدى؛ 

- ازاماتتارعا بەرىلەتىن گيگيەنالىق زاتتاردىڭ ءنورماتيۆى 2 ەسە ارتتى. ول ءۇشىن جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 5 ملرد تەڭگە قاراستىرىلدى؛

- مەنتالدى اۋرۋى بار بالالاردى شيپاجايلىق-كۋرورتتىق ەمدەۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ پيلوتتى تۇردە جۇرگىزىلەتىن بولادى. الدىمىزداعى جارتى جىلدىقتا ءوڭىر باسشىلارى وسى ساناتتاعى 1126 بالانى شيپاجايدا ەمدەۋدى قاراستىرىپ، قاجەتتى قاراجات ءبولىندى؛

- ينۆاتاكسي ماسەلەسىن تۇپكىلىكتى شەشۋ ءۇشىن ياندەكس تاكسيمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلدى. بۇل پلاتفورمانىڭ قىزمەتتەرى ءبىرقاتار وڭىرلەردەگى مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن قولجەتىمدى بولادى.

«بۇدان باسقا، الەۋمەتتىك كودەكستە 2025 جىلدان باستاپ ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەردىڭ جان باسىنا شاققانداعى نورماتيۆتەرىن ەنگىزۋ كوزدەلگەن. مۇنداي وزگەرىس ءبىرىنشى رەت ەنگىزىلىپ جاتقانىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز پيلوتتىق جۇمىستى باستاۋعا شەشىم قابىلدادىق. 2023 جىلدىڭ شىلدە ايىنان باستاپ 7 وڭىردە سىيىمدىلىعى 50 بالادان اسپايتىن شاعىن جيناقتى ۇيلەردە ارناۋلى قىزمەت كورسەتۋدىڭ پيلوتتىق جوباسى ىسكە اسىرىلاتىن بولادى»، – دەپ تولىقتىردى تامارا دۇيسەنوۆا.

ول سوڭعى ۋاقىتتا ساپالى تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارىمەن (بۇدان ءارى – توق) قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى ءجيى كوتەرىلىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ەڭبەكمينى ونى شەشۋدىڭ 2 ءادىسىن قاراستىرادى.

ءبىرىنشىسى – بالالاردىڭ وڭالتۋ قۇرالدارىنا قول جەتكىزۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن «تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارى يننوۆاسيالىق فابريكاسى» جوباسى بيىل باستالادى. بۇل جوبا قازاقستان حالقىنا قورىمەن بىرلەسىپ قولعا الىنادى.

ەكىنشىسى – تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارىنىڭ كلاسسيفيكاتورى تولىعىمەن قايتا قارالدى. توق ءاربىر ازاماتتىڭ جەكە قاجەتتىلىكتەرىنە قاراي بەرىلەتىن بولادى. بۇل جوبالار تاراپتاردىڭ پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ، جىل سوڭىندا تاجىريبە جۇزىندە ەنگىزىلەدى.

«زەينەتاقى مولشەرىن ارتتىرۋ جانە جۇيەنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جىل باسىندا بازالىق جانە ەڭبەك زەينەتاقىلارىنىڭ مولشەرىن ەسەپتەۋ پارامەترلەرى وزگەرتىلدى. سارالاۋ تەتىگىن قولدانۋ ناتيجەسىندە ەڭ تومەنگى بازالىق زەينەتاقى مولشەرى 21% - عا دەيىن ءوستى. بۇل زەينەتاقىسى تومەن زەينەتكەرلەرگە الەۋمەتتىك قولداۋ بولدى. ال بولاشاق زەينەتكەرلەر ءۇشىن 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان قوسىمشا زەينەتاقى جارنالارى تولەنەدى»، – دەدى پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى.

سونداي-اق، الەۋمەتتىك كودەكستىڭ نوۆەللالارىنىڭ ءبىرى بجزق سالىمشىسى ءوزىنىڭ زەينەتاقى اكتيۆتەرىنىڭ 50%-دان اسپايتىن بولىگىن ءوزىنىڭ دەربەس تاڭداۋى بويىنشا جەكە باسقارۋشى ينۆەستيسيالىق كومپانيالارعا بەرۋ مۇمكىندىگىن بەرۋ بولىپ تابىلادى.

ءسوز سوڭىندا تامارا دۇيسەنوۆا جىل باسىنان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلگەن وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسى (بۇدان ءارى – وسك) حالىققا پرواكتيۆتى قىزمەت كورسەتۋ قۇرالى رەتىندە تولىققاندى جۇمىس ىستەيتىنىن حابارلادى. ەسەپتى كەزەڭدە 800 مىڭنان استام ازاماتقا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن ۇسىنۋعا SMS جولدادى. ونىڭ ىشىندە 650 مىڭ ازاماتقا پرواكتيۆتى تۇردە، 95 مىڭ ازاماتقا «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراسياسى ارقىلى تولەم تاعايىندالدى.