«تەك كىتاپ پەن ءبىلىم عانا ءبىزدى ادامدى شىنايى سۇيۋگە، ەڭبەگىن قۇرمەتتەۋگە جانە ونىڭ ۇزدىكسىز ەڭبەگىنىڭ تاماشا جەمىسىنە سۇيسىنە بىلۋگە قابىلەتتى، رۋحى مىقتى، ادال، اقىلدى ادام ەتە الادى» دەگەن ەكەن م.گوركيي. مۇنىڭ سىرتىندا كىتاپتىڭ، ادەبيەتتىڭ ايتۋلى ءبىر مىندەتى ونىڭ تاربيەلىك مانىمەن استاسىپ جاتاتىنى انىق.
بۇل تۇرعىدان العاندا، كەزىندەگى كەڭەستىك جۇيە ادەبيەتتىڭ وسى قىرىن ءوزىنىڭ يدەولوگيالىق جۇمىسىنا شەبەر پايدالاندى. ءسويتىپ، ۇلگىلى وكتيابرياتتان باستاپ، ءمىنسىز پيونەر، الدىڭعى قاتارلى كومسومول، ادال كوممۋنيست، جالپى، سوسياليستىك قوعامنىڭ يدەال ازاماتى بەينەسىنىڭ ۇزدىك ۇلگىلەرىن ناقتى ادەبي وبرازدار ارقىلى قالىپتاستىرىپ بەردى. بۇكىل حالىققا كۇن كوسەم ۆلاديمير يليچ لەنيننىڭ بەينەسى ۇلگى ەتىپ ۇسىنىلدى. وسى ناسيحاتقا كۇمانسىز سەنگەندىگىمىز سونشالىق، ءبارىمىز بالا كۇنىمىزدە كىشكەنتاي ۆولوديانىڭ م.شاگينيان شىعارمالارى ارقىلى سانامىزعا ابدەن ءسىڭىستى بولعان ىس-ارەكەتىن مۇلتىكسىز قايتالاۋعا تىرىستىق. تۋرا سول سياقتى قىستىگۇنى بيىك توبەدەن تىكەمىزدەن تىك تۇرىپ، قورىقپاي، قۇلاماي سىرعاناۋعا جاتتىقتىق، جازدىگۇنى جاپ-جاسىل باقتىڭ وڭاشالاۋ تۇسىنا شاعىن عانا جازۋ ۇستەلىن جاساتىپ الىپ، كىتاپ وقۋعا، جازۋ-سىزۋمەن اينالىسۋعا اۋەستەندىك.
كەيىنىرەك كولحوزدىڭ كۇزگى جيىن-تەرىن نۋقانىندا ەرتە جاۋعان قاردىڭ استىندا قالعان ۇشى-قيىرسىز ەگىس القابىنداعى جۇگەرىنى قولمەن ۇزۋگە تۋرا كەلگەندە بريگاديردىڭ بارىمىزگە «قۇرىش قالاي شىنىقتىداعى» پاۆەل كورچاگيندى ۇلگى ەتكەنى دە ەسىمىزدە. بىزدەن بولەك، جەر-جەردەگى، ەل-ەلدەگى قانشاما ءجاسوسپىرىم پيونەرلەر وتريادىنىڭ جەتەكشىسى تيمۋر مەن ونىڭ كومانداسىنىڭ ءىس-قيمىلىن قايتالادى! بىلايشا ايتقاندا، ورىس ادەبيەتىندەگى پاۆەل كورچاگين، گلەب جەگلوۆ، شتيرليس سياقتى باسقا دا كوپتەگەن كەيىپكەرلەردىڭ ءارالۋان كەزەڭدەر مەن ءتۇرلى بۋىنداردىڭ كۋلتتىك تۇلعاسىنا اينالعانى انىق. ماسەلەن، وتكەن عاسىرداعى ورىس زيالىسىنىڭ بەينەسى، ادەتتە، دوكتور جيۆاگومەن بايلانىستىرىلادى. ال زامانداستارىن سوڭىنان ەرتە بىلگەن تيمۋر بەينەسىنە بالالار ارمياسىنىڭ كوشباسشىسى تۇلعاسى توپتاستىرىلعانى داۋسىز.
بەلگىلى ءبىر دارەجەدە سيمۆولعا اينالعان وسى كەيىپكەرلەردىڭ قاي-قايسىسى دا – قالامگەر قاۋىمنىڭ قيالىنان تۋىنداعان ادەبي وبراز. شىندىعىندا، بۇكىل قوعام سول وبرازدارعا قاراپ بوي تۇزەدى، جامانىنان جيرەندى، جاقسىسىنان ۇيرەندى. ۇلت ۇرپاعىنا ۇلگى بولاتىن مۇنداي كەيىپكەرلەر قازاق ادەبيەتىندە دە بار، ءبىراق نەكەن-ساياق. بالالار ادەبيەتىنە قاتىستى ايتقاندا ويىمىزعا ورالاتىنى – بەردىبەك سوقپاقبايەۆتىڭ قوجاسى مەن سانسىزباي سارعاسقايەۆتىڭ، ماشقار گۋمەروۆتىڭ جەكەلەگەن شىعارمالارى عانا. قوجانىڭ ءار بالاعا تانىس كەيىپكەرگە اينالۋىنىڭ بىردەن-بىر سىرى – «مەنىڭ اتىم – قوجا» بويىنشا كينو تۇسىرىلگەندىگىندە. ال س.سارعاسقايەۆتىڭ «قايسار قىز»، «ساۋلەنىڭ جاڭا دوستارى»، «ءسۇلۋتور»، م.گۋمەروۆتىڭ «توعىز توسقاۋىل» ءتارىزدى قىزىقتى وقيعالارعا تولى، جاس جەتكىنشەكتەردىڭ وي-ارمانى، قوعامعا پايدالى ىستەرى، ونەر-بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعى، بىر-بىرىنە ادالدىعى، دوستىق قارىم-قاتىناستارى سۋرەتتەلگەن شىنايى شىعارمالارىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيدى.
قازاقتىڭ باسقا دا كوپتەگەن قالامگەرلەرىنىڭ بالالار ءۇشىن اسا پايدالى وسىنداي تۋىندىلارى بار. وكىنىشكە قاراي، ناسيحاتىنىڭ جوقتىعىنان كوپشىلىككە جەتپەي جاتادى. نەگىزى، تاسپاعا ءتۇسىرىلىپ، كينو تىلىندە سويلەگەن جاعدايدا كەز كەلگەن كوركەم شىندىقتىڭ ومىرشەڭ دە، ءوتىمدى دە بولارى انىق. بۇل رەتتە، بۇقاراعا اسەرىنىڭ كۇشتىلىگىنەن دە «ونەردىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى» سانالعان كينو سالاسىنىڭ قۇدىرەتىن مويىنداماۋ استە مۇمكىن ەمەس.
سايىپ كەلگەندە، ادەبيەت پەن كينو جانرلارىنىڭ بىر-بىرىمەن سالالاسا، ساباقتاسا ارەكەت ەتكەنى، تىعىز بىرلىكتە دامىعانى ونەر ءۇشىن دە، جالپى، قوعام ءۇشىن دە الدەقايدا ءتيىمدى بولار ەدى. اسىرەسە ۇلتىمىزدىڭ جاس ۇرپاعى وزگەنىڭ ەمەس، ءوزىمىزدىڭ ادەبي كەيىپكەرلەرىمىزگە قاراپ وي تۇزەسىن، بوي تۇزەسىن دەسەك، وسى جاعىن ەسكەرگەنىمىز ابزال.