Almatyda respýblıkalyq İİ Óńirlik merzimdi basylymdar forýmy ótti
Almaty tórinde QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń uıymdastyrýymen ótken respýblıkalyq İİ Óńirlik merzimdi basylymdar forýmy máresine jetti. Aımaqtaǵy BAQ-tyń ózekti máselelerin «Merzimdi basylymdar – halyq saýattylyǵynyń qaınar kózi» degen taqyryp sheńberinde qaýzaǵan alqaly jıyn eki kúnge sozyldy. Oǵan ár oblys, qaladan aqparat salasyn damytýǵa úles qosyp júrgen 100-den astam medıa maman keldi.
Altyn kópir
Forýmnyń alǵashqy kúni «Basylymdarda sapaly kontentti qalyptastyrý», «Baspa basylymdaryn tanymal etý jáne taratý: aımaqtyq qyrlary», sondaı-aq «Salalyq jýrnalısıka» taqyryptarynda paneldik otyrystar ótti.
– Buqaralyq aqparat quraldary – halyq men bılik arasyndaǵy altyn kópir. Sondyqtan memleket aqparat quraldarynyń erkin de sapaly jumys isteýi úshin árdaıym qoldaý kórsetip otyrady. Óńirdegi halyqtyń kóńil kúıin jetkizetin tilshiler bolǵandyqtan, aımaqtaǵy ahýaldyń bet-beınesi oqyrmanǵa jetkiziletin aqparattyń sapasyna baılanysty ekeni de belgili. Merzimdi basylym zaman talabyna, ómir aǵymyna saı túrlenýi kerek. Bul forým óńirlerden kelgen aqparat ókilderi úshin jemisti ári tıimdi boldy dep oılaımyn, – dedi QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi Aqparat komıtetiniń tóraǵasy Meıirlan Rahanov.
Forým aıasynda spıkerler tájirıbelerimen de bólisti. Máselen, Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń basshysy Aıdar Esenbekov jas kadrlardy kóptep tartý, jýrnalıserdi yntalandyrý úshin «Almaty jastary» baǵdarlamasy júzege asyrylyp jatqanyn tilge tıek etti.
– Almatyny BAQ ortalyǵy dep aıtýǵa ábden bolady. Sebebi, bizdiń megapolıste merzimdi basylymdar kóp shoǵyrlanǵan. Olardyń arasynda tarıhy tereńde jatqan, áli de shyǵyp jatqan, mazmunyn da joǵaltpaǵan gazetter az emes. Gazetterdiń eń senimdi aqparat kózderiniń biri ekenin umytpaýymyz kerek. Bizde «Alatau-Aqparat» medıaholdıngi bar, aıasy keń. Onyń qyzmetkerleri búginde túrik tili kýrsyn tegin oqyp jatyr. Osylaısha áriptesterimizdiń halyqaralyq deńgeıge kóterilýine jol ashylmaq, – dep atap ótti Aıdar Rahymjanuly.
Al «Alatau-Aqparat» medıaholdınginiń Bas dırektory Erjan Qalymbaıuly óńirlik buqaralyq aqparat quraldarynda kontent sapasyn arttyrý týraly oı-pikirlerimen bólisti.
Saraptama «sóılesin»
Iá, búgingi ómirimizdi, tynys-tirshiligimizdi ǵalamtor torlap, áleýmettik jeliler baılap-matap alǵan ınternet dáýirinde merzimdi basylymdardyń oqyrmanyn qaıtsek kóbeıtemiz degen másele áli de ózekti.
Forýmnyń plenarlyq otyrysynda «Jas alash» gazetiniń bas redaktory Almas Núsip jáne «Mysl» jýrnalynyń bas redaktory Asyl Saǵymbekov saraptamalyq materıal jazý stıli, jýrnalısik zertteý tásilderi týraly sóz qozǵap, dál osy janr gazet oqyrmanyn ustap turýǵa múmkindik beretinin atap ótti.
Al fılologıa ǵylymynyń doktory Orynaı Jubaeva baspasóz betterinde qate qoldanylyp júrgen sózder men tirkester týraly tarqatty. Ásirese, jas býynnyń ózimizdiń qazaqy, uǵynyqty sózder turǵanda, orys tilinen tikeleı aýdarylǵan kálka sózderge, sheteldik termınderge áýestigin synǵa aldy.
Oqyrman ne suraıdy?
Merzimdi basylymda jazýdan bólek, bettelýi, dızaıny, sýrettermen kómkerilýi de úlken ról atqarady. Básekege tótep berýdiń taǵy bir joly – osy. «Kýrsıv» gazetiniń shef-redaktory Tatána Nıkolaeva gazettiń qattalýy, maqalalardy, onyń taqyryptaryn tartymdy, «oınatyp» berý ádisteri týraly qozǵasa, «Kazahstanskaıa pravdanyń» fototilshisi Iýrıı Bekker gazettiń materaldarǵa ózgeshe ár berip, jazýsyz-aq «sóıletip» turatyn sýretterdiń sheber berilý joldaryn, kásibı sheberliktiń mańyzdy qyrlaryn áńgimeledi.
«Kursiv Media» iskerlik basylymynyń bas redaktory Mıra Halına kezinde qandaı qıyndyqtarmen betpe-bet kelgenin jáne olardy qalaı eńsergenderi jaıynda tarqatty.
– Túrli baspalarda jumys istedik. Gazetter daǵdarysqa ushyrap, tym az oqylatyn jaǵdaıǵa deıin túsip ketken kezderimiz de boldy. Máseleni sheshý úshin zaman aǵymyna saı ońtaılandyrý joldaryn izdeýge kóshtik. Beriletin maqalalardyń mazmunyn jaqsarttyq, jarnama berýshilerdi tartý úshin túrli-tústi better qostyq. Sondaı-aq, materıaldardy ınfografıkamen, kollajdarmen kómkere bastadyq. Basylymnyń oqyrmanǵa jedel jetý máselesi de jolǵa qoıyldy. Jalpy, BAQ árqashan oqyrmanǵa qaraı ıkemdelýi kerek, al oqyrmanǵa keregi – naqty, shynaıy aqparat, – dedi ol.
YouTube ta gazetke qyzmet etedi
Medıa mamandar merzimdi basylymdardyń jumysyn ilgeriletý, básekege qabiletti etý úshin áleýmettik jelilerdiń, messendjerlerdiń, tanymal beınehostıngterdiń múmkindigin paıdalaný mańyzdy degendi aıtty.
Máselen, jazylýshysynyń sany 275 myńǵa jetip jyǵylatyn «Suraýy bar» YouTube-jobasynyń jetekshisi Erbol Seıilhan gazet-jýrnaldar da óziniń YouTube arnasyn ashyp, damytý kerek dep esepteıdi.
– YouTube-arna ashý ońaı ári kóp qarajat shyǵyndamaısyz. Arnany neǵurlym tezirek ashsańyz, uıymnyń qarjylyq kirisin kóbeıtý múmkindigi soǵurlym joǵary bolady. Ýnıversıtetterde YouTube arnasyn qalaı júrgizý kerektigin úıretpeıdi, bárimiz ózimiz úırendik. Máselen, beınehostıngti úırenýge kúnine on mınýt ýaqytyńyzdy qısańyz, kóp uzamaı siz bul máseleni jaqsy meńgerip shyǵasyz, – dedi Erbol Seıilhan.
Jas oqyrman
İİ Óńirlik merzimdi basylymdar forýmynda jýrnalısıka ustahanasynda shyqqan halyq qalaýlylary – QR Parlamenti Senatynyń depýtaty Nurtóre Júsip, QR Parlamenti Májilisiniń depýattary Qazybek Isa men Ermurat Bapı de sóz aldy. Olar merzimdi baspasózge bıznes kózi dep emes, aqparattyq saıasat, ulttyq ıdeologıany júrgizýdiń tıimdi quraly retinde qaraý qajet deıdi. Sondyqtan balalar basylymyna da memlekettik qoldaý kerek dep otyr.
– Gazet-jýrnal oqyrmanyn kóbeıtý úshin aldymen balalar basylymyn damytý qajet. Bala jastaıynan gazet oqý mádenıetine úırense, bolashaqta oqyrman urpaq qalyptasady. Buǵan memleket tarapynan úlken mańyz berilý kerek. Mundaı mysaldar shetelderde bar. Máselen, Fransıada 18 jasqa deıingi azamattaryna qalaýyna qaraı merzimdi basylymdarǵa jazdyrtady. Spıkerler basylymdar balalar kontentin qalyptastyrsa dep jatyr, sonyń ıdeologıalyq sharttary men tetikterin naqtylaý kerek dep oılaımyn, – dedi Nurtóre Júsip.
Balalarǵa arnalǵan basylymdarǵa kóbirek kóńil bólý máselesin «Aıgólek» balalar jýrnalynyń avtor-redaktory Qymbat Ábildáqyzy da qoldady.
Sondaı-aq, paneldik sesıaǵa qatysýshylar eldi ábigerge salyp jatqan sý tasqyny jaıynda berilip jatqan aqparattardyń shynaıy bolýy, durys berilýi, oqyrmanyna durys jetýi, keıbir blogerler taratatyn jalǵan málimetterge muqıat bolý jaıyn da qozǵady. Gazet-jýrnaldardy shalǵaı aýyldarǵa ýaqytynda jetkizý de mańyzdy ekeni, kadr jetispeýshiligi, jergilikti tilshilerdi yntalandyrý jaıyn qarastyrý kerektigi de aıtyldy.
Úzdikter marapattaldy
Óńirlik merzimdi basylymdar forýmynyń núktesin qoıǵan QR Prezıdenti Baspasóz hatshysynyń orynbasary Erjan Baıtiles osynaý is-sharanyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
– Qurmetti áriptester! Salmaqty máselelerdi talqyǵa salǵan eki kún tıimdi ótti dep oılaımyn. Sizderdiń BAQ-tyń baǵyn ashsaq dep talpynǵan nıetterińizge, belsendilik kórsetip, oı-pikirlerińizben bóliskenderińizge qýanyshtymyn. Merzimdi basylymdardyń taralymyn kóbeıtý, kontent qurý, áleýmettik jelilerde ilgeriletý syndy ózekti máseleler kóterildi. Biz óńirlik merzimdi basylymdar bedelin birge bıiktetetin bolamyz, – dedi Erjan Baıtiles.
Respýblıkalyq İİ Óńirlik merzimdi basylymdar forýmynda 5 paneldik sesıa ótti. Otyzdan asa medıa mamany tájirıbesimen bólisti. Forým sońynda ár aımaqtan kelgen 10 jýrnalıs saltanatty ráýishte «Aqparat salasynyń úzdigi» tósbelgisimen marapattaldy. Osy sala mamandarynyń eń joǵary marapaty bolyp sanalatyn tósbelgi «Almaty aqshamy» gazetiniń «Qala tynysy» bólimi redaktory Nurjamal Álishevanyń da keýdesinde jarqyrady. Al mınıstrliktiń Qurmet gramotasyn ıelengen 8 áriptestiń ishinde gazetimizdiń «Aqparat jáne jańalyqtar» bóliminiń redaktory Raıa Eskendirdiń de mereıi ústem boldy.
