Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының Халықаралық кеңесі интернет-алаяқтармен байланысты істердің 2024 жылы 2022 жылмен салыстырғанда 270%-ға артқанын мәлім етті. Бұл қоғамды біраз алаңдаушылық тудырып отыр. Себебі алаяқтардың құрбаны болған адамдар көбіне өте қиын жағдайға тап болып, несие алып немесе мүліктерін сатуға мәжбүр болады, ақшаны алаяқтарға жібереді, деп хабарлайды aqshamnews.kz.
Маңыздысы, Қазақстанның Қылмыстық кодексінде интернет-алаяқтардың құрбандарын қорғауға арналған нақты бір бап жоқ болса да, зардап шеккен адамдар азаматтық сотқа талап-арыз беру арқылы заңсыз алынған қаражаттарын қайтарып алу мүмкіндігіне ие. Атап айтқанда:
- «Дропперлерге» (алаяқтардың араағайындары) қарсы талап-арыз беруге болады. Бұл адамдар алаяқтар мен құрбандар арасында делдалдық жасайды. Бұл туралы біз бұған дейін жазған болатынбыз, олардан қалай сақтануға болатынын.
- Банкке және микрофинансовая ұйымдарға талап-арыз беріп, жалған несие алу туралы сұрақтарды шешуге болады.
Жоғарғы Сот бұл мәселені шешу үшін заңнаманы жетілдіру жұмыстары бойынша бірнеше маңызды ұсыныстар әзірледі:
- Онлайн-кредит беру саласындағы алаяқтық үшін қылмыстық жауапкершілікті күшейту.
- Онлайн-кредиттер беру кезінде міндетті биометриялық аутентификацияны енгізу, жалған құжаттар мен тұлғаларды пайдаланып алаяқтық жасауды болдырмау үшін.
- Зейнеткерлер мен басқа да әлсіз топтардың кредит алуына шектеулер қою, олардың алаяқтардың құрбаны болуын алдын алу үшін.
- Қарыздарды төлеуге міндетті ұйымдардың жауапкершілігін арттыру, егер сот несие алаяқтық жолмен алынғанын анықтаса, қарыздарды өшіру міндетін бекіту. Бұл талап кредиторларды жауапкершілікке тартуға және несиелерді дұрыс беруіне әсер етеді деп үміттенеміз.
Заңнамалық өзгерістерді күтіп, оның тиімділігін бақылап отырғанымызбен, өзіңіздің қауіпсіздігіңізді сақтау үшін әрдайым абай болу қажет. Құпия деректер мен ақшаңызды белгісіз адамдарға беруден аулақ болыңыз, интернеттегі күмәнді мәмілелерден сақтаныңыз, және әрқашан ақпаратты тексеріңіз.
Заңнамалық өзгерістердің жақын арада іске асатынына сеніміміз мол, және бұл өзгерістер тек алаяқтардан зардап шеккендерді қорғауға ғана емес, сонымен бірге онлайн-кредиттеу мен қаржылық транзакцияларды жалпы алғанда қауіпсіз етуге көмектеседі деп үміттенеміз.