Мегаполисте 406 мыңнан астам жұмыс істеп тұрған шағын және орта бизнес субъектілері тіркелген.
Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің брифингінде Алматы қаласының «Атамекен» өңірлік кәсіпкерлер палатасының директоры Нұрсұлтан Шоқанов мәлімдеді.
«Атамекен» палатасы 2013 жылы кәсіпкерлік мүдделерін қолдау және қорғау мақсатында құрылды. Тәуелсіздік алған кезден-ақ Алматы еліміздің іскерлік орталығына айналды. Қалада бизнестің негізгі үлесі шоғырланған. Бүгінгі таңда 406 мың шаруашылық жүргізуші субъект, бұл еліміздің барлық бизнесінің 25% - ын құрайды.
ӨКҚ спикері Қазақстан экономикасындағы ШОБ үлесі ЖІӨ-нің 30,8% - на жететінін және 3,3 млн адамды жұмыспен қамтуды қамтамасыз ететінін ескере отырып, осы сегментті қолдау негізгі бағыттардың бірі болып табылатынын атап өтті.
Алматы қаласының ӨКП негізгі міндеттері бизнес мүдделерін қорғау және білдіру, іскерлік ахуалды жақсарту, бизнес пен биліктің сындарлы диалогын жолға қою, бизнеске консультациялық көмек көрсету болып табылады.
«Айта кету керек, Палатаның маңыздылығы әсіресе қоғам мен бизнес үшін қиын кезеңдерде, бізден барынша бірігу талап етілетін кезеңдерде артып келеді. Сіздермен бірге біз пандемия кезеңін бастан өткердік, қаңтар оқиғалары кезінде қиындықтарды бастан өткердік (кәсіпкерлердің кейбіруі үлкен шығындарға ұшырады), билік, бизнес және азаматтық қоғам жақында болған су тасқыны кезінде де бірікті. Және бұл қуантпай қоймайды. Өз тарапынан «Атамекен» бизнесті қолдаудың бірқатар тетіктеріне ие, соның арқасында жыл сайын жеке кәсіпорындардың саны артып келеді», – деді Нұрсұлтан Шоқанов.
Бүгінгі таңда Алматыда 406 мың шаруашылық жүргізуші субъект бар (2024 жылғы 1 сәуірдегі деректер).
«Сәйкесінше, Алматы қазақстандық кәсіпкерліктің локомотиві ретінде, ең алдымен, қарқынды дамып келе жатқан ШОБ секторы есебінен салықтық аударымдардың ең көп көлемін жасайды. Өткен жылы ғана республикалық қазынаға Алматы бизнесі 5 трлн теңгеден астам қаржы аударған. 2024 жылдың 4 айында-1,7 трлн теңгеден астам. Бір қызығы, шетелдік қатысуы бар кәсіпорындардың үлесіне салық түсімдерінің 40% – ға жуығы тиесілі, яғни Алматы халықаралық бизнесті жүргізу үшін қалалар арасында өңірлік көшбасшы мәртебесін растайды», - деп атап өтті ол.
Алматы экономикасының негізгі драйверлері сауда, қаржы және көлік сияқты дәстүрлі салалар болып табылады. Алайда, 2023 жылы кәсіпкерлердің белсенділік құрылымында сапалы өзгерістер орын алды. Бағдарламалық жүйелік құжаттар шеңберінде, оның ішінде қаланы дамытудың 2025-2030 жылдарға дейінгі жоспары креативті индустриялар, туризм және таза өндірістер басым салалар ретінде айқындалған, оларға қазір ерекше назар аударылып, бизнесті жаңа деңгейге көтеруге қабілетті. Биыл IT-сектор мен креативті индустриялардың дамуы жалпы қосылған құнның 1,6 трлн теңгесіне жетті, номиналды мәнде 43,8% - ға, ғылыми және техникалық қызметтің (1,7 трлн теңге +46,8%,), туризмнің (301 млрд теңге +9,1%) және өңдеуші өнеркәсіптің (997,7 млрд теңге +9,1%)өсуі жалпы - 4,6 трлн теңге, бұл қаланың жалпы өңірлік өнімінің (ЖӨӨ) құрамында 18,4% -. құрады.
Қала аудандары бөлінісінде кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін салық түсімдерінің ең көп үлесі дәстүрлі түрде Медеу, Бостандық және Алмалы аудандарына тиесілі. Қазір күш-жігер қалған аудандардың да бизнесті дамытуға мүдделі болуына бағытталған.
Бұл науқанның жақсы тренд екені атап өтілді - өткен жылы жұмыс істемеген немесе салық көлеңкесінде болған компаниялар қазір жандана бастады, көптеген кәсіпкерлер қазір ашық жұмыс істеуге ұмтылуда.
Алматы қаласының ӨКП құрылымында құқықтық қорғау, қоғамдық мониторинг және мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл бөлімі жұмыс істейді, жан-жақты заң көмегін көрсететін, оның ішінде мемлекеттік және сот органдарында кәсіпкерлердің мүдделерін қорғайтын сарапшы-заңгерлер жұмыс істейді.
«Тек 2023 жылдың өзінде Алматы қаласының ӨКП бизнестің 2720 өтінішін қарады. Біздің араласуымыздан кейін 6 мыңнан астам кәсіпкердің 5 миллиард теңгеден астам құқықтары қорғалды (негізінен келісім комиссиясының материалдары бойынша заңсыз есептелген айыппұлдар, өсімпұлдар, қосымша есептеулер, мүліктік шығындардың алдын алды)», – деп нақтылады спикер.
Жақында Алматыға кәсіпкерлер құқықтары жөніндегі уәкіл Қанат Нұров келді. Өңірлік палата алаңында ол заңнамаға өзгерістер енгізу немесе отандық бизнесті қолдау тетіктерін жетілдіру талап етілетін мәселелерді шешуде көмек сұрай алған бизнес өкілдерімен кездесті.
Алматы қаласының ӨКП қамқорлығымен тұрақты жұмыс істейтін жұмыс органы - кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау жөніндегі кеңес құрылды. ӨКП жанындағы кеңеске депутаттар, осы салада тәжірибесі бар заңгерлер, қоғам қайраткерлері, ғалымдар мен БАҚ өкілдері кіреді.
Дуальді оқытудың Жол картасы тізілімінің иесі бола отырып, ҚР «Атамекен» ҰКП кәсіпорындар үшін жаңа кәсіби кадрларды жүйелі даярлауға ықпал етеді, ал білім алушыларға барынша тиімді жұмысқа орналасуға және соның салдарынан одан әрі мансаптық өсуге мүмкіндік береді. Бағдарламаға 690 кәсіпорын, 49 колледж, 34 сала, 69 мамандық, 109 біліктілік кірді, 15 388 үшжақты шарт жасалды (студент - кәсіпорын - колледж). Биылғы жылы алдын-ала болжам бойынша, Бағдарламаға қатысушылар бизнестен 5-10 пайызға өседі деп күтілуде. Қазіргі уақытта «ЭСАБ Қазақстан» ЖШС, «ALG Company» АҚ, «Алматы жылу желілері» ЖШС, «Алатау Жарық компаниясы» АҚ, «Келет» АҚ, «АлматыИнжСтрой» АҚ сияқты бизнес-құрылымдар қызығушылық танытты.
Сондай-ақ, Алматы қаласының ӨКП халықаралық жобаларды іске асырады, онда шетелдік компаниялардың лауазымды тұлғалары мен басшыларының қатысуымен қазақстандық бизнесмендердің халықаралық көрмелерге және бірлескен жобаларға қатысу мүмкіндіктері талқыланады, денсаулық сақтау, логистика, туризм, жеңіл, ауыр, тамақ өнеркәсібі және т. б. салаларда ынтымақтастықты жолға қою бойынша жұмыстар жүргізіледі. Кәсіпкерлер үшін импорт,экспорт және сыртқы саясат қызметі бойынша кеңес беріледі.
Ағымдағы жылдың сәуір айында Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы Қытайдың Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданының Үрімші қаласында өз өкілдігін ашты. Осындай өкілдікті Қытай тарапы Алматы ӨКП базасында ашты. Осының арқасында ұсыныстар мен келісімдер көбірек болды. Осындай келіссөздердің нәтижесінде Қытайдағы ең ірі автоконцерндердің бірі - GAC компаниясы Алматыда өндіріс ашуға ниетті.
2023 жылы Алматы қаласы ӨКП inDrive халықаралық компаниясының New Ventures бөлімшесімен ынтымақтастығы туралы Меморандумға қол қойылды. Ынтымақтастық шеңберінде Алматы қаласының бизнесмендері инвестициялық бағдарламаның көлемі 100 миллион долларға дейінгі New Ventures-тен инвестицияларға үміткер бола алады. Сондай-ақ Яндекс, венчурлық қорлармен өзара іс-қимыл жасайды. Кәсіпкерлік үшін «Almaty Business» жобасы аясында бірқатар цифрлық құралдарды әзірлеп жатырмыз. Бұл Өңірлік палата биыл жүзеге асырып жатқан бірегей жоба.
«Almaty Business порталы құрылуда. Оған 4 негізгі компонент кіреді: портал-бизнеске арналған қызметтердің бірыңғай маркетплейсі, оқыту, сауалнамалар, аналитика. Онда біз кәсіпкерлікті дамыту мақсатында бизнестің пайдасы үшін барлық цифрлық әзірлемелерді шоғырландыруға тырысамыз. Мұның бәрін біз қаланы дамытудың басымдықтарына байланысты жасаймыз. Бизнес пен қоғамдық мүдделер бірігіп кетуі мүмкін», - деді ол.
Оқыту Алматы қаласы Кәсіпкерлік басқармасының тапсырысы бойынша жүргізіледі және салалық ерекшелікті және ісін жаңа бастаған және жұмыс істеп тұрған кәсіпкерлер үшін бизнес-ортаның өзекті трендтерін ескере отырып, кәсіпкерлердің құзыретін арттыруға бағытталған. Барлық оқыту бағдарламалары креативті индустриялар және IT, туризм, таза өндірістер сияқты басым салаларға баса назар аудара отырып, кәсіпкерлердің қолданбалы қажеттіліктеріне сүйене отырып әзірленеді. Бұл қаланы дамытудың негізгі басымдықтарына сәйкес микро, шағын және орта бизнесті жандандыруға көмектеседі. Алдағы 3 жылда кемінде 6 мың қатысушыны, жыл сайын 2000-ға жуық қатысушыны оқыту жоспарлануда.
Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы мен оның өңірлік бөлімшелерінің жұмысындағы инновациялар туралы ақпарат www.atameken.kz сайтында және әлеуметтік желілерде орналастырылады.