الماتىدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى قابىرعاسىندا بەلگىلى قىتايتانۋشى عالىم كلارا حافيزوۆانىڭ «XVIII–XIX عاسىرلارداعى دالا بيلەۋشىلەرى جانە ولاردىڭ ديپلوماتياسى» كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى.
بۇل ءىس-شارا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ قۇرىلعانىنا 30 جىل تولۋىنا ارنالعان شارالار كەشەنىن باستايدى.
مونوگرافيا قازاق حاندىعى بيلەۋشىلەرىنىڭ ءۇش ۇرپاعىنىڭ ەكى عاسىر بويى قازاق مەملەكەتتىلىگىن، اۋماقتىق تۇتاستىعىن جانە ۇلتتىق بىرلىگىن ساقتاۋ جولىنداعى قىزمەتىنە ارنالعان. مونوگرافيانىڭ اۆتورى – بەلگىلى قىتايتانۋشى، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، حالىقارالىق قاتىناستار تاريحى، قىتايدىڭ سىرتقى ساياساتى، ورتالىق ازيا جانە قازاقستان–جۇڭگو قاتىناستارى جونىندەگى بىلىكتى مامان كلارا شايسۇلتان قىزى حافيزوۆا. كلارا شايسۇلتان قىزى - بىرنەشە ءىرى مونوگرافيالار مەن جيناقتاردىڭ جانە دە قىتايدا، رەسەيدە، اۋعانستاندا، يراندا، انگليادا، ۋكراينادا، جاپونيادا وسى ەلدەردىڭ تىلدەرىندە جاريالانعان كوپتەگەن ماقالالاردىڭ اۆتورى.
ءىس-شارا قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ەركىن تۇقىموۆتىڭ العىسوزىمەن باستالدى.
«كلارا شايسۇلتان قىزى اسا قيىن باعىت – قىتايتانۋ سالاسىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ناعىز عالىمنىڭ قايسارلىعىنىڭ ۇلگىسى. كلارا شايسۇلتان قىزىنىڭ جانقيارلىق قىزمەتى جاس زەرتتەۋشى-عالىمداردى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ شىعىستانۋ جانە قىتايتانۋ عىلىمدارىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋعا شابىتتاندىرادى. قازاقستاندا قىتايتانۋ مەكتەبى ءالى قالىپتاسۋ ساتىسىندا، سوندىقتان كلارا شايسۇلتان قىزىنىڭ ەڭبەگى سەكىلدى ءاربىر مونۋمەنتالدى تۋىندىنىڭ قۇنى التىنمەن باعالانادى. قىتايتانۋ – قاجەتتى ءبىلىم كولەمىن، قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيىن، جۇڭگو ءتىلىن ءبىلۋدى جانە ت.ب. ەسكەرىلەتىن كۇردەلى باعىت. سوندىقتان بۇگىنگى تاڭدا قسزي قىتايتانۋ بويىنشا زەرتتەۋلەردىڭ باستاماشىسى بولىپ، وسى باعىتتىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋى ماڭىزدى. سەبەبى، ەرتە مە، كەش پە جۇيەلى مەكتەپتىڭ قالىپتاسارى داۋسىز»، – دەدى ينستيتۋت ديرەكتورى.
ەسكە سالا كەتەيىك، تۇڭعىش قىتايتانۋشى قازاق قىزى كلارا حافيزوۆا «XVIII–XIX عاسىرلارداعى دالا بيلەۋشىلەرى جانە ولاردىڭ ديپلوماتياسى» كىتابىن جازۋمەن 50 جىلدان بەرى اينالىسىپ جۇرگەنىن ايتقان بولاتىن.
«بۇل كىتاپ مەنىڭ جارتى عاسىرلىق قازاقستان–جۇڭگو قارىم-قاتىناسىنىڭ تاريحىنا ارنالعان ەڭبەگىمنىڭ جەمىسى. ەگەر بۇرىن بۇل تاقىرىپتى ەكونوميكالىق جانە ساياسي ماسەلەلەر تۇرعىسىنان قاراستىرساق، بۇل كىتاپ وركەنيەتتىك كوزقاراسقا باعىتتالعان. قازىرگى تاڭدا الەم مۇراعاتتارى اشىلىپ جاتىر، ءتۇرلى مەملەكەتتىك باعدارلامالار بار، سوعان سايكەس ادامدار ساياحاتتاپ، بىرەگەي ماتەريالدار اكەلەدى. ءوزىم اۋدارعان كوپتەگەن ءتۇپنۇسقا ماتەريالدار دا بار. زەرتتەۋ ءادىسىم مىناداي: الدىمەن ماتەريالداردى اۋدارىپ، اشىق جاريالايمىن، سودان كەيىن سولاردىڭ نەگىزىندە ءوز ەڭبەكتەرىمدى جازامىن. سول ارقىلى ءبىزدىڭ زەرتتەۋشىلەر جۇمىسقا سىني تۇرعىدان قاراۋعا مۇمكىندىك الادى. الايدا، بۇل اۋدارمالاردى جاساۋ وتە قيىن بولدى. سەبەبى، ولار كونە جۇڭگو تىلىندە جازىلعان بولاتىن»، – دەيدى كلارا شايسۇلتان قىزى.