27 наурыз, 2025 жыл – ҰҒА тарихы аяқталған күн
Кеше Алматыда «ҚР Ұлттық ғылым академиясы» республикалық қоғамдық бірлестігі ресми түрде таратылды. Бұл тарихи шешім қоғамдық бірлестіктің жалпы жиналысында Жарғыға сәйкес, көпшіліктің дауысымен қабылданды, деп хабарлайды aqshamnews.kz
Жиынға қатысқан академиктер елдің ғылыми әлеуетін бір жерге шоғырландыру және азаматтық позиция көрсету мақсатында елімізде екі академияның болуы дұрыс емес деп шешті. Бұл шешім Қазақстан ғылымының дамуындағы маңызды кезеңдердің бірі болып саналады.
ҰҒА 2003 жылы Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың жарлығымен қоғамдық ұйым ретінде қайта құрылды. Алайда, осыдан кейін ғылым саласында дағдарыс күшейіп, сала тоқырауға ұшырады. Бұл кезеңде көптеген талантты ғалымдар шетелдерге кетіп, елдің ғылыми әлеуеті әлсіреді.
ҰҒА-ны ұзақ уақыт бойы академик Мұрат Жұрынов басқарған болатын. Бұл академия Қаныш Сәтбаевтың құрған академиясының ізбасары деп саналды, бірақ уақыт өте келе оның ғылыми әлеуеті төмендеп, еліміздегі ғылымның дамуына үлес қосу мүмкіндігі шектелді.
2026 жылы ҰҒА-ның құрылғанына 80 жыл толады.
Енді Қазақстанда бүкіл ғылыми қауымдастық Президент жанындағы Ұлттық ғылым академиясының төңірегінде шоғырланатын болады. Бұл ұйым 2023 жылы құрылды және елдегі ғылымның дамуын басқару мен жетілдіру үшін жаңа бағыттар ұсынады.
Қоғамдық бірлестіктің құрамындағы ҰҒА-ға мүше болған академиктер (олардың саны – 148) жаңа ҰҒА-ға қабылдану үшін арнайы талаптарды орындауы қажет. Бұл талаптар баршаға бірдей және бұрынғыдай тек лауазымдық жағдайға байланысты академик болу мүмкіндігі жойылды. Енді тек ғылыми жетістіктер мен кәсіби біліктілік негізінде академик атану мүмкіндігі бар.
Бұл жаңалық ғылым мен білім саласындағы жаңа кезеңді бастайды және еліміздегі ғылыми зерттеулердің сапасын арттыруға мүмкіндік береді.