Ресей Федерациясы бірнеше қазақстандық саясаткер мен қоғам қайраткеріне өз аумағына кіруге ресми түрде тыйым салды, деп хабарлайды Aqshamnews.kz
DW-нің мәліметінше, Қазақстан мен Ресей арасындағы қарым-қатынас соңғы уақытта күрделі сипат ала бастаған. Бұған себеп — екі елде де арнайы «қалаусыз тұлғалар» тізімінің болуы. Қазақстан тарапы Ресейдің бірнеше медиа және саяси тұлғаларына шекара асуға рұқсат бермеген. Атап айтқанда, бұл тізімде Тина Канделаки, Тигран Кеосаян, Александр Дугин, Никита Мендкович және Ресей Мемлекеттік Думасының депутаттары Евгений Федоров, Вячеслав Никонов пен Петр Толстой бар.
Ал Ресей өз кезегінде Қазақстаннан бірқатар танымал тұлғаларға тыйым салған. Олардың қатарында саясаттанушылар Досым Сатпаев, Димаш Әлжанов, қоғам қайраткерлері Мұхтар Тайжан мен Тоғжан Қожалы, сондай-ақ ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары Ермұрат Бапи мен Айдос Сарым бар.
Мәжіліс депутаты Айдос Сарым бұл тыйыммен 2021 жылы алғаш рет бетпе-бет келгенін айтады. Ол кезде қазақстандық делегация Брюссельге сапарлап бара жатып, Мәскеу арқылы өтпек болған. Алайда Мәскеудегі Қазақстан елшілігінің шарасына қатысу үшін қалаға шығуға тырысқан депутат шекарадан өте алмады.
"Дипломатиялық төлқұжатым бола тұра, мені қалаға жібермеді. Басқа делегация мүшелерін өткізді, ал мен шекара бақылауында ұзақ уақыт отырдым. Ақырында ФСБ офицері келіп, маған 'персона нон грата' екенімді растайтын ресми қағаз берді. Себебі түсіндірілген жоқ. Тек егер қайта заң бұзсам, 8 жылға дейін бас бостандығымнан айырылуым мүмкін деген ескерту жасалды", – деді Сарым DW-ге берген сұхбатында.
Саясаттанушылардың пікірінше, мұндай тізімдер — екі ел арасындағы саяси алауыздық пен идеологиялық қайшылықтардың көрінісі. Қазақстан мен Ресей арасындағы одақтастық қатынастардың формалды сипатта сақталғанымен, қоғамдық пікір мен ішкі саясатта келіспеушіліктер айқын байқалады. Әсіресе, Украинадағы соғыс, сөз бостандығы, ұлттық саясат секілді тақырыптарда көзқарас алшақтығы бар екені байқалады.
Мысалы, тыйым салынғандардың қатарындағы Мұхтар Тайжан мен Досым Сатпаев секілді қоғам қайраткерлері Ресейдің саясатына қатысты сыни пікірлерімен танымал. Ал Ермұрат Бапи мен Айдос Сарым ұлттық мүдде мен тіл мәселесіне қатысты белсенді пікір білдіріп жүрген тұлғалар.
Қазақстан мен Ресей арасындағы «персона нон грата» дауы — екіжақты қарым-қатынастағы жаңа кезеңнің белгісі іспетті. Бұл жағдай сөз еркіндігі мен ұстаным еркіндігіне қатысты күрделі мәселелерді алға тартуда. Шекарадан кіруге рұқсат бермеу – бұл бір елдің ішкі құқығы болса да, мұндай шешімдер аймақтық саясаттағы сенім мен тұрақтылыққа әсер етуі мүмкін.