Мәдениет және ақпарат министрлігінің кеңейтілген Алқа отырысында Парламент Сенатының депутаты Бибігүл Жексенбай еліміздің медиа саласы бірқатар жүйелі мәселелерге тап болып отырғанын атап өтті. Бұл туралы Aqshamnews.kz сайты хабарлайды.
Цифрлық трансформация және өңірлік БАҚ-тың артта қалуы
Қазақстандық дәстүрлі БАҚ цифрлық форматқа көшу барысында қиындықтарға тап болуда. Әсіресе, өңірлік басылымдар технологиялық өзгерістерге ілесе алмай, қаржылық және кадрлық мәселелерге байланысты дамудан кенже қалуда. Аудиторияның онлайн платформаларға көшуі дәстүрлі медианың ықпалын әлсіретіп отыр.
Медиа сауаттылық және жалған ақпарат мәселесі
Халық арасында ақпаратты сыни тұрғыдан бағалау деңгейі төмен, бұл фейк ақпараттың таралуына және манипуляцияға жол ашады. Сонымен қатар, заңнамалық базаның цифрлық платформаларды қамтымауы блогерлер мен онлайн медиалар қызметін реттеуде құқықтық вакуум тудырып отыр.
Қаржыландыру және медиа нарықтағы бәсеке
Қазақстандық БАҚ көбіне мемлекеттік тапсырысқа тәуелді, ал тәуелсіз басылымдар жарнама мен оқырмандардың қолдауына сүйенуге мәжбүр. Жарнама нарығы шағын болғандықтан, отандық медиалар шетелдік ірі платформалармен (Google, Meta) бәсекелесе алмайды. Мемлекет гранттар мен мемлекеттік тапсырыстарды әртараптандырып, жаңадан құрылған медиаларды қолдауға назар аударуы керек.
Аудиторияның сенімсіздігі және ақпараттың біржақтылығы
Қоғам мемлекеттік медианың ресми ақпаратты біржақты жеткізетінін сезінеді. Ал әлеуметтік желілерде тарайтын мәліметтер жылдам әрі түрлі көзқарастарды қамтитындықтан, аудиторияның қызығушылығы дәстүрлі БАҚ-қа қарағанда төмендеуде. Мемлекеттік БАҚ өз контентін ашықтық, объективтілік, фактчекинг қағидаларына негіздеуі тиіс.
Кадр тапшылығы және кәсіби стандарттардың төмендеуі
Журналистика саласында білікті мамандар жетіспейді. Ақпараттық ресурстарда сапасыз аудармалар, кәсіби этиканың бұзылуы жиі кездеседі. Жалақының төмендігі салдарынан тәжірибелі журналистер басқа салаларға ауысып кетуде. Журналистика факультеттерінің білім сапасын арттырып, медиа мамандарын тұрақты оқыту қажет.
Өңірлік баспасөздің тиімсіздігі
Облыстық және аудандық газеттер әкімдік қызметін дәріптеуге бағытталғандықтан, халықтың шынайы мәселелері көтерілмейді. Бұл оқырманның қызығушылығын төмендетіп, ақпараттың өзектілігін жояды. Мысалы, Ақмола облысы Аршалы аудандық газетіне 20 млн теңге бөлінгенімен, таралымы небәрі 1000 дана. Ал ауданда 48 мың халық барын ескерсек, бұл қаржының тиімсіз жұмсалғанын көрсетеді.
Қазақстанның медиа саласы күрделі өзгерістерді қажет етеді. Цифрлық трансформацияны жеделдету, медиа сауаттылықты арттыру, құқықтық базаны жетілдіру және әділ бәсеке орнату – отандық медианы жаңа деңгейге көтерудің басты шарттары.