Қазір қазақ тілінде сөйлеуге деген қызығушылық жоқ емес, бар. Бірақ, өкінішке қарай, әлі де аз. Елімізде мемлекеттік тіл - қазақ тілі, орыс тілі - ресми қарым-қатынас тілі. Қазақстанда осы екі тілдің қайсысында сөйлеймін десе де шектеу жоқ. Десе де, ана тіліміз әлі де тасада қалып қойып жатқандай сезіледі. Олай деуімізге себеп - қазақ отбасынан шыққан балалардың ана тілін білмей, өзге тілде шүлдірлеуі көбеймесе, азая қоймады. Десе де "көпке топырақ шашпайық", тілге жанашырлық танытып, оны қай жерде жүрсе де қолданысынан тастамайтын, ойынан шығармайтын жандар да бары қуантады. Ниет болса, тілдік орта болмаса да ана тілін де қолданыстан шығармауға болатынының дәлелі де бар.
5 қыркүйек – Қазақстан халқының тілдері күні. Осы атаулы күнге орай Aqshamnews.kz тілшісі елден жырақта жүрсе де, балаларына бірінші кезекте қазақ тілін үйретіп жүрген жанұямен тілдесіп көрді.
Бүгін біз тілге тиек еткелі отырған кейіпкеріміз - Америка Құрама Штаттарының Вашингтон штатындағы Сиэтл қаласында тұратын Айкерім Иманбаева. Ол Instagram желісінде afffffonya (Афоня) деген атпен блог жүргізеді. Оның әрбір жазбасынан ана тіліне деген құрмет пен жанашырлық сезіліп тұрады. Балаға ана тілі ана сүтімен дариды деген сөздің жаны бар. Айкерімнің парақшасындағы балаларымен сөйлескен әрбір әңгімесіне қарап, еріксіз осындай ой түюге болады.
Алматыда туып-өскен Айкерім Air Astana әуе компаниясында бортсерік болып жүрген кезінде болашақ жары Артеммен танысады. Қазір олар – Арлан атты ұл мен Амани есімді қыздың ата-анасы. Артем – Өскеменнің тумасы. Жүрек қалауымен, ата-аналарының батасымен көңіл жарастырған бұл отбасы екі ұлттың өкілі бола тұра әрі қанша жыл шетелде тұрса да, олар өзара қазақша сөйлесуді өмірлік қағида еткен.
Айкерім балаларының қазақша сөйлеуі үшін бар жағдайды жасап, оларды қолдап, тілді ұмытпауы үшін олармен барынша қазақша сөйлеседі. Ол үшін қазақ тіліндегі ертегілерді оқып, мультфильмдердің де қазақшасын көрсетеді. Үйде, тіпті көлікпен жүрсе де үнемі қазақша әуендерді қосып қояды. Сөздік қорды байыту үшін оларға көп сұрақ қойып, таныс емес дүниені түсіндіруден жалықпайды. Америкалық мектепте оқығанымен, кішкентай Арлан мен Амани тәтті тілімен қазақша сөйлеуі - ол үшін үлкен қуаныш.
«Бұл – үйленбей тұрып-ақ шешіп алған ортақ ұстанымымыз еді» дейді Айкерім. Жолдасы Артем де қазақ тілін еркін меңгерген. Айтуынша, жұбайының қазақшаны еркін меңгеруіне қазақ-түрік лицейінде, кейіннен ЖОО-да оқығаны көп септігін тигізген. Сондықтан Артемнің өзі де отбасында қарым-қатынас құралы - қазақ тілінде болғанына еш қарсылығы жоқ, қайта қолдайды.
Отағасы мен отанасы ағылшын тілін де еркін біледі. Балаларына өзге тілдерді үйренуге кедергі жасамайды. Тек «өз тілін құрметтеуді ұмытпасын» деген ұстанымды берік ұстанады. Айкерімнің сөзімен айтсақ:
«Мен жан-жақты дамуды қолдаймын, соның ішінде барлық тілдерді үйренуге де қарсылығым жоқ. Бірақ ол өз ана тілімді ығыстырмай, оны құрметтей отырып жүзеге асуы тиіс».
Айкерімнің іс-әрекеті шетелде жүрген қазақ отбасыларына ғана емес, Қазақстанда тұрып өз балаларымен қазақша сөйлесуге арланатындарға да үлгі. Бала тілге ең әуелі үйде қанығады. «Қазір екі қазақтың қазақша сөйлескеніне таң қалатын заман болды ғой» деп жазған Айкерімнің өкінішінде шындық жатыр.
Тілге деген құрмет – ұрандатудан емес, Айкерімдей жандардың өз отбасынан бастаған кішкентай қадамдарынан басталады деп ой қорыттық.