Jergilikti kompanıalar suranystyń jartysynan azyn ǵana qamtıdy. Negizgi ımporter – Reseı memleketi.
Qant baǵasy bir jylda 15 paıyzǵa qymbattady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Energyprom.kz saıtyna silteme jasap.
Aǵymdaǵy jyldyń aqpan aıynda Qazaqstan Respýblıkasynyń dúkenderi men bazarlarynyń sórelerinde qanttyń kelisi ortasha eseppen 296 teńgege satyldy – bir jyl burynǵydan 14,7%-ǵa qymbat.
Qant baǵasynyń qatty qymbatshylyǵyn Túrkistan oblysynyń turǵyndary sezindi: birden jylyna 29,8%-ǵa ósti. Bul oblystan basqa osy úshtikke Qostanaı (plús 23,4%) men Atyraý (plús 21%) oblystary da kirdi. Baǵanyń eń az ósimi Almatyda baıqaldy: «bar bolǵany» 7,2%-ǵa qymbat.
Elimizdiń iri qalalarynyń ishinde eń qymbat Atyraýda qant (kg 337 teńge), Nur-Sultanda (319 teńge) jáne Túrkistanda (317 teńge) boldy. Eń tómengi baǵa Taraz (248 teńge), Almaty (273 teńge) jáne Taldyqorǵan (275 teńge) qalalarynda tirkeldi.
Eske salaıyq, bizdiń naryqty qanttyń aıtarlyqtaı kólemimen qamtamasyz etip otyrǵan Reseıge qarsy sanksıalar týraly aqparattan keıin Qazaqstan Respýblıkasynda zıandy ajıotaj bastaldy.
Al, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi men Saýda jáne ıntegrasıa mınıstrligi saýda jelileri men turaqtandyrý qorlarynyń qoımalaryndaǵy qant qory keminde úsh aıǵa jetetinin, qant óndirisi men ony ımporttaý jalǵasatynyn, ıaǵnı qorlardyń tolyǵyp jatqanyn habarlady. Elde naqty tapshylyq joq, biraq jasandy túrde jasalǵan «Satyp alý dúrbeleńi» fonyndaǵy tapshylyqty týdyrýdyń mysaly: jalpy Qazaqstan Respýblıkasynda Magnum bólshek saýda jelisinde qant satylymy 5 kún ishinde 528 tonnaǵa jetti, al buryn bes kúndik satylymdar shamamen 172 tonna bolatyn.
Óndiriske keler bolsaq: resmı málimet boıynsha, aǵymdaǵy jyldyń qańtar aıynda elimizde 17 myń tonna qant óndirilgen, bul bir jyl burynǵy kórsetkishten 26,7 paıyzǵa az. Óndiristiń eń kóp kólemi Jambyl oblysyna tıesili: 13,7 myń tonna, bul jylyna 21,9%-ǵa az degen sóz. Oblystyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy qanttyń jalpy ónimdegi úlesi bir jyl buryn 76% bolsa, bıyl 81%-dy qurady.
Sonymen qatar, jalpy alǵanda 2021 jyldyń qańtar-jeltoqsan aılarynda óndiris 276,9 myń tonnaǵa jetti, bul bir jyl burynǵy kórsetkishten birden 58%-ǵa artyq.
2021 jyldyń 12 aıynyń qorytyndysy boıynsha jergilikti kompanıalar qantqa degen suranysty (ishki naryqtaǵy satý men eksportty qosqanda) 42,1%-ǵa qamtamasyz etti, bul kórsetkish bir jyl buryn 25,1%-ǵa ǵana bolǵan. Importtyń úlesi tıisinshe 74,9%-dan 57,9%-ǵa deıin tómendedi. Elge 308,5 myń tonna qant ákelindi, bul jylyna 25,8%-ǵa azaıǵanyn bildiredi. İshki naryqtaǵy satý kólemi 0,5%-ǵa ósip, 530,2 myń tonnany qurady.
Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy qant naryǵynyń ımportqa táýeldiligi ózgermeli: mysaly, 2012–2021 jyldar kezeńinde ımporttaýshylar suranysty 20%-75%-ǵa japty. Importtyń eń kóp úlesi 2020 jyly, eń azy 2016 jyly tirkeldi. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy qant óndirisi jáne bizdiń naryqtyń ózin-ózi qamtamasyz etý deńgeıi turaqsyz, al ımportqa táýeldi segmentter árqashan kez kelgen ekonomıkanyń «osal tusy» bolyp qala beredi.
Eskertý: 2021 jyly respýblıka boıynsha qyzylsha egisiniń kólemi – 15,2 myńnan 14,5 myń gektarǵa qysqartyldy.
Salystyrý úshin: 2011 jyly egis kólemi 18,2 myń ga, 2005 jyly 17,5 myń ga boldy. 2021 jyly qyzylsha túsimi de 14,8 paıyzǵa tómendep, gektaryna 323,2-den 275,5 sentnerge deıin azaıdy.
2021 jylǵy qańtar-jeltoqsanda elimizge 506,9 myń tonna quraq pen qyzylsha qanty, sondaı-aq 267,3 mıllıon dollardyń hımıalyq taza saharozasy ımporttaldy. Ósim fızıkalyq mánde 3,3%-dy, aqshalaı túrde – birden 47,3%-dy qurady.
TMD elderinen Qazaqstan 311,6 myń tonna qant pen saharozany ımporttady, bul bir jyl burynǵydan 25,8%-ǵa az. Importtyń negizgi bóligi Reseıden keldi: 275,9 myń tonna (ıaǵnı sektordaǵy ımporttyń 55% derlik), bul jylyna 12,7%-ǵa az.
TMD-dan tys elderden Qazaqstan 195,3 myń tonna qant ımporttady, bul bir jyl burynǵydan 2,7 ese kóp. Munda negizgi kólemdi Brazılıa qamtamasyz etti: 164,6 myń tonna, jyldyq ósim 2,3 ese kóp.
