ҚР Ұлттық ядролық орталығының Атом энергиясы институты директорының материалтану зерттеулері жөніндегі орынбасары Ерболат Қоянбаевтың пікірінше, Қазақстан атом энергетикасы саласында үлкен тәжірибеге ие, деп хабарлайды aqshamnews.kz Taspanews.kz сілтеме жасап.
Ерболат Қоянбаев атап өткендей, Қазақстан Жапония, Франция, Корея, АҚШ және Ресеймен тығыз ынтымақтастықта жұмыс істейді.
«Toshiba корпорациясы үшін біз апат жағдайында реактордың белсенді аймағы балқып кеткен кезде, оны тоқтату үшін қажетті материалды таңдадық. Мысалы, Чернобыльдегі жағдай қайталанса, реактордың белсенді аймағын бір жерде тоқтату қажет», – деп түсіндірді Қоянбаев.
Сонымен қатар, Курчатовта әлемдегі алғашқы материалтану зерттеулеріне арналған токамак (КТМ) орналастырылған. Токамак – термоядролық синтезді басқаруға арналған зерттеулер үшін қолданылатын тороидалды камера, ол болашақ термоядролық энергетикаға зерттеулер жүргізуге мүмкіндік береді.
«Біз болашақ термоядролық энергетика үшін зерттеулер жүргіземіз. Бұл – келесі ғасырдың энергетикасы. Ол қазірдің өзінде бірінші және жалғыз, арнайы плазмамен әрекеттесу үшін материалдарды сынау мақсатында жасалған. Плазманың температурасы 10 миллион градусқа жетеді. Плазма – заттың төртінші күйі, яғни қатты, сұйық, газ және плазма бар. Плазма – иондалған газ. Бұл жерде энергия пайда болады. Плазма – күннің энергиясы сияқты, онда ондаған миллион градус температура бар және ол конструкциялық материалдармен өзара әрекеттесуі керек», – деді Қоянбаев.
Маман Қазақстанда АЭС салуға қажетті кадрлар жоқ деген пікірмен келіспейді.
«Бізде көп мамандар бар. Курчатовта екі реактор, Алматыда бір реактор жұмыс істейді», – деп атап өтті Қоянбаев.
Сонымен қатар, Фукусима типіндегі қайнаушы реактор Қазақстанда АЭС салу үшін қарастырылмайды. Оның орнына, су қысымымен жұмыс істейтін реактор түрі мүмкін екендігін айтты. Қоянбаев АЭС-тегі апаттар қайталану ықтималдығының өте төмен екенін де атап өтті.
«Чернобыль реакторы – бұл графитті, арналы реактор болды, бұл типтегі барлық реакторлар істен шығарылды. Қазақстанда Фукусима немесе Чернобыль реакторлары салынбайды. Олар екінші буын реакторлары болды, онда негізгі назар энергия алуға аударылды, ал қазіргі кезде салынып жатқан реакторлар 3+ буынға жатады, онда қауіпсіздікке үлкен мән беріледі», – деп түйіндеді маман.