"Көлеңкелі экономика" Қазақстан дамуына кедергі келтіруде

Қазақстанда көлеңкелі экономикамен күрес қайта күшейтілмек. Бұл құбылыс елдің инвестициялық тартымдылығына кері әсер етіп, бизнестің даму қарқынын бәсеңдетіп, нарықтағы әділ бәсекелестікке зиян тигізіп отыр. Бұл туралы Ұлттық экономика министрлігінің Салық және кеден саясаты департаментінің директоры Ерлан Сагнаев мәлімдеді. Бұл туралы Aqshamnews.kz сайты хабарлайды.

Көлеңкелі экономиканың басты сипаты — салықтық бөлшектеу

Сагнаевтың айтуынша, көлеңкелі экономиканың кең таралған тәсілдерінің бірі — салықтық бөлшектеу. Бұл — ірі компаниялар өз қызметін бірнеше ұсақ кәсіпорынға бөліп, салықтық жеңілдіктерді заңсыз пайдалану арқылы шығындарын азайтып, нарықта әділетсіз артықшылыққа ие болатын тәсіл.

"Мемлекет алдындағы басты міндет — барлық кәсіпкерлер үшін тең бәсекелестік жағдайын қамтамасыз ету. Салықтық бөлшектеу әділетті бизнес-ортаны бұзады және кейбір компанияларға артықшылық береді", — деді Ерлан Сагнаев.

Микро және шағын бизнестің үлесі — 98,9%

Ұлттық экономика министрлігінің дерегіне сәйкес, Қазақстандағы барлық кәсіпорындардың 98,9%-ын микро және шағын бизнес субъектілері құрайды. Орта бизнестің үлесі — 1%, ал ірі бизнес бар болғаны 0,1%-ға тең. Бұл құрылым соңғы бес жылда өзгеріссіз қалып отыр.

Сарапшылардың пікірінше, бұл — кәсіпкерлердің бизнесін кеңейтуге емес, салықтық жеңілдіктер аймағында қалуға ұмтылатынын білдіреді. Сагнаев бұл тенденцияға тоқталып:

"Көптеген кәсіпкерлер бизнесін дамытуға емес, салықтан жалтаруға бағытталған. Бұл жүйенің өзгеру қажеттігінің айқын белгісі", — деп атап өтті.

 "Әділетті Қазақстан" идеясымен үйлеспейтін тәжірибе

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев ұсынған "Әділетті Қазақстан" тұжырымдамасының басты мақсаты — ел азаматтарына бірдей мүмкіндік беру, оның ішінде адал бәсекелестікті қалыптастыру. Алайда салықтық бөлшектеу сынды тәсілдер бұл мақсатқа кереғар келеді.

Сагнаев бұл жөнінде:

"Әділетті Қазақстан — бұл әр азаматтың өз үлесін адал жолмен қосатын мемлекет. Ал салықтан жалтару — болашаққа қасақана кедергі жасау", — деп мәлімдеді.

Мемлекет бақылауды күшейтеді

Салықтық бөлшектеу тек салықтан жалтарудың құралы емес, ол — фискалдық міндеттемелерді бұзу және құқықтық тәртіпке қайшы әрекет. Осыған байланысты, үкімет:

• Салық заңнамасын жетілдіруді;
• Бақылау жүйесін автоматтандыруды;
• Жалған кәсіпкерлікті анықтайтын құралдарды енгізуді көздеп отыр.

Мақсат — нарықтағы әділ ережелерді қамтамасыз ету, көлеңкелі экономиканың үлесін азайту және еліміздің экономикалық өсуіне кедергі болатын факторларды жою.

Ашықтық пен әділдік — экономиканың негізгі тірегі

Көлеңкелі экономикамен күрес — Қазақстан үшін стратегиялық маңызы бар мәселе. Мемлекеттің мақсаты — барлық кәсіпкерлерге бірдей талап қою арқылы, инвестициялық климатты жақсартып, экономиканың тұрақты дамуына жол ашу. Бұл бастамалар Президент айтқан "Әділетті Қазақстан" идеясына толықтай сәйкес келеді.