Almatyda Baým toǵaıyn kóriktendirýdiń mańyzdylyǵy túsindirildi
Almaty qalasy ákimdigi tıisti memlekettik organdarmen, ǵylymı uıymdarmen jáne qoǵam ókilderimen birlesip, Baým toǵaıyn saqtaý, qalpyna keltirý jáne kórkeıtý boıynsha kezeń-kezeńimen jumys júrgizip keledi. Jobanyń basty maqsaty – toǵaıdyń tabıǵı kelbetin saqtaý, jasyl jelekti nyǵaıtý jáne ekojúıege barynsha az áser ete otyryp, turǵyndarǵa qaýipsiz ári jaıly demalysqa jaǵdaı jasaý, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz.
Bul týraly Almaty qalasynyń Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetinde ótken baspasóz máslıhatynda tıisti basqarmalar men uıym ókilderi baıandady.
Baým toǵaıy – erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaq. Munda memlekettik orman qoryna kiretin 104 429 aǵash jáne 5 081 buta ósedi. Barlyq jumys ekologıalyq talaptar men ǵylymı ınstıtýttardyń usynymdaryna saı júrgizilip otyr.
«Baým toǵaıyn abattandyrý jobasynyń basty maqsaty – onyń mártebesin, ıaǵnı qalanyń basty tabıǵı nysany retindegi rólin qaıta jańǵyrtý. Biz turǵyndardyń ekologıalyq mádenıetin arttyrý úshin tabıǵı ortaǵa barynsha az aralasý qaǵıdatyn ustanamyz. Eń aldymen, adamdarǵa qaýipsiz ári yńǵaıly jaǵdaı jasaý kózdelgen. Qazir toǵaı aýmaǵy qaraýsyz kúıde: jaryq ta, beınebaqylaý da joq. Munyń bári jobada qarastyrylǵan jáne jaqyn arada ornatylady. Joba tolyǵymen jeke qarajat esebinen júzege asyp jatyr, jergilikti búdjetten qarajat jumsalǵan joq», – dedi Almaty qalasy Qoǵamdyq keńistikterdi damytý basqarmasynyń basshysy Batyrhan Súleımenov.
Joba aıasynda aǵashtardy kesý josparlanbaǵan. Tek apatty, qýraǵan jáne qaýipti aǵashtar sanıtarlyq maqsatta kesiledi. Ol orman patologıasy mamandarynyń qorytyndysy negizinde iske asady. Sonymen qatar jasyl qordy jańartý baǵdarlamasy qolǵa alynǵan: 2023 jyldan beri 2 myńnan astam kóshet otyrǵyzyldy, al abattandyrý aıasynda taǵy 1000 aǵash egý josparlanyp otyr.
«Qazirgi tańda Baým toǵaıyndaǵy barlyq jumys jer bederine jáne aǵashtardyń tamyr júıesine zıan keltirmeı júrgizilip jatyr. Biz aǵashtyń tamyr júıesine óte muqıat qaraımyz. Sol sebepti sement-beton ónimderin, jıektastardy paıdalanýdan bas tarttyq. Joba aıasynda birde-bir aǵash kesilmeıdi jáne búginge deıin kesilgen joq. Kerisinshe, taǵy myńnan astam aǵash egý kózdelgen», – dedi Batyrhan Súleımenov.
25-26 qazan aralyǵyndaǵy túnde «Medeý» saıabaǵynyń qyzmetkerleri zańsyz aǵash kesý faktisin anyqtady: 5 aǵash (úıeńki jáne qaraǵan) kesilip, 11 aǵash (usaq japyraqty jóke) otalǵan. Oqıǵa ornynan eki qol arasy men bir benzınmen jumys isteıtin ara tabyldy. 24 qazanda bul aǵashtarda zaqym bolmaǵany tirkelgen. Kezekshi ınspektor ekologıalyq polısıaǵa aryz túsirdi.
Sondaı-aq, 25 qazanda bir aǵashty qasaqana órteý faktisi tirkeldi, ony «SK Barlas Qurylys» merdiger kompanıasynyń qyzmetkerleri der kezinde sóndirdi.
Joba demeýshisi men merdiger uıym aǵash kesý jumystaryna qatysy joq ekenin málimdep, ekologıalyq polısıaǵa jeke aryz berdi. Kompanıa shaǵyn sáýlettik nysandardy tek jasyl jelek joq jerlerde ornatyp jatyr.
Bolashaqta mundaı quqyqbuzýshylyqtardyń aldyn alý maqsatynda toǵaı aýmaǵynda patrúldeý kúsheıtiledi, qosymsha beınebaqylaý kameralary ornatylady, al turǵyndarmen túsindirý jumystaryn júrgizý úshin ýchaskelik polısıa ınspektory tartylady.
Abattandyrý jumystarynyń negizgi maqsaty – tabıǵı ekojúıeni qalpyna keltirý, qaýipsizdikti arttyrý jáne turǵyndarǵa jaıly demalys ortasyn qurý. Jumystardyń kóp bóligi qolmen, aýyr tehnıka men beton jabyndaryn qoldanbaı, orman jaǵynda júzege asyrylyp jatyr.
Aýmaqta qaýipsiz ekosoqpaqtar, tynysh demalys aımaqtary, balalar alańdary, jaryqtandyrý, beınebaqylaý júıesi jáne polısıa beketteri paıda bolady. Ásirese, tabıǵı drenaj júıesin qalpyna keltirýge basa nazar aýdarylǵan: aryqtar qurylys maqsatynda emes, aǵashtardyń dińin sý basýdan qorǵaý úshin paıdalanylady.
«78 dana 360° buryshta sholý jasaıtyn kamera ornatý kózdelgen», – dedi Bazis-A Corp kompanıasynyń vıse-prezıdenti, jobanyń kýratory Ǵalym Tilemisov.
Barlyq sheshim Qazaq ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıteti men Orman ǵylymı-ınnovasıalyq ınstıtýtynyń zertteýleri negizinde qabyldanady. Joba demeýshilik qarjy esebinen júzege asyrylyp jatyr, al aǵash otyrǵyzý jumystary eriktiler men demeýshilerdiń qoldaýymen júrgiziledi.
Jumys 2025 jyly kúzde bastalyp, 2026 jyly mamyrda aıaqtalady. Toǵaıdyń jaǵdaıyn turaqty túrde «Medeý» tabıǵı saıabaǵynyń qyzmetkerleri baqylaıdy. Qala bıligi turǵyndarmen jáne BAQ-pen ashyq dıalogty jalǵastyryp, barlyq sheshimniń ashyqtyǵyn qamtamasyz etip otyr.
Baým toǵaıy tabıǵı aýmaq mártebesin saqtap qalady. Negizgi basymdyq – onyń biregeı ekojúıesin qorǵaý, qaýipsizdikti arttyrý jáne qala turǵyndary úshin zamanaýı, qolaıly ári ekologıalyq keńistik qalyptastyrý.
«Bizde turaqty túrde 8 ınspektordan quralǵan kezekshi top jumys isteıdi. Olar jumys kúnderi saǵat 8:30-dan 18:00-ge deıin aýmaqta bolady. Demalys kúnderi de kezekshi ınspektorlar kezekshilik atqarady», – dedi «Medeý» memlekettik óńirlik tabıǵı saıabaǵy dırektorynyń orynbasary, bas ormanshy Uzaq Myqytanov.
Almaty ákimdigi qala turǵyndaryn tabıǵı aýmaqtardy aıalap ustaýǵa shaqyrady jáne jasyl jelekti zaqymdaý derekteri zań aıasynda qatań túrde qaralatynyn habarlaıdy.