Білім сапасы бойынша рейтингте Қазақстан 93 мемлекеттің ішінде 62-орынға жайғасқан.
Білім сапасының көрсеткіші бойынша, Қазақстан Ресей мен Қырғызстаннан артта қалып отыр. Білім беру жүйесінің сапасы бойынша елдердің рейтингісінде Қазақстан әлем бойынша 93-тен 62-ші орынға ие болды, деп хабарлайды Almaty-akshmy.kz Ranking.kz сілтеме жасап.
Елдің индексі 51 болды, мүмкіндіктер индексі - 100 -ден 43,65. Елдің индексі неғұрлым жоғары болса, елдің білім беру жүйесі соғұрлым жақсы болып саналады және студенттер үшін мүмкіндіктер жоғары болады.
Білім беру жүйесінің сапа индексі мемлекеттік білім беру жүйесін, студенттердің ЖОО -да оқуға дайындығын, университетті қаржыландыруды, әртүрлі әлемдік рейтингтердегі жоғары оқу орындарының санын бағалайды.
Мүмкіндіктер индексі ересектердің сауаттылық деңгейін, бітіру курстарын, бастауыш және орта мектептің үлгерімін, ЖІӨ -де білім алуға мемлекеттік шығындардың үлесін және басқа да көптеген көрсеткіштерді өлшейді.
Білім беру саласындағы үздік елдер қатарында Ұлыбритания, АҚШ және Австралия мемлекеттері тұр. Ал Ботсвана ең нашар көрсеткіштермен рейтингтің соңына шықты.
Рейтингке енгізілген ТМД елдерінің ішінде білім беру жүйесінің сапасының көрсеткіштері Қазақстанға қарағанда Ресейде (36 -орын) және Қырғызстанда (55 -орында) жақсы болды. Қазақстанға қарағанда Әзербайжан Республикасындағы (69-орын) және Түркіменстандағы (86-орын) жағдай нашар болып келеді.
2020-2021 оқу жылында елімізде 125 дербес жоғары оқу орны болған. Оқу орындарының саны өткен жылы да сондай болған.
Білім беру мекемелердің үштен бірі Алматыда орналасқан (41 университет). Нұр-Сұлтан мен Шымкент қалаларында да жоғары оқу орындарының шоғырлануы жоғары: астанада (15 мекеме), Шымкентте (10 мекеме).
Биылғы оқу жылында еліміздің жоғары оқу орындарында 576,6 мың студент білім алды, бұл бір жыл бұрынғы көрсеткіштен салыстырғанда 4,6% -ға аз. Соңғы бес жылда алғаш рет студенттер саны төмендеп отырғаны байқалды.
Оқу жылының басында жоғары оқу орындарына 105,2 мың студент келді, бұл 2020-2019 оқу жылымен салыстырғанда 3,7% -ға көп.
Сонымен қатар, 2020-2019 оқу жылына қарағанда 89,9% -ға көп оқушы оқудан шықты - бірден 115,2 мың адам. Оқудан шыққан студенттер санының өсуі үш жыл қатарынан байқалды. Сонымен, 2018-2019 оқу жылында 51,8 мың студент оқудан шықты (плюс жылына 3,4%), 2019-2020 жылдары - 60,7 мың (плюс 17,1%).
Естеріңізге сала кетейік, жақында Қазақстан Республикасының бірқатар жоғары оқу орындарында білім беру бағдарламаларының сапасыз жүйесіне байланысты Білім министрлігі лицензияларды қайтарып алды.
Ағымдағы оқу жылында оқуды тастағандардың ішінде 24,7 мың оқушы басқа оқу орындарына ауыстырылды (өткен жылмен салыстырғанда 2,6 есе көп); Бір оқу орнында 22,9 мың оқушы басқа оқу түрлеріне ауыстырылды (өсім - 2 есе); 22,5 мың студент қаржылық қиындықтарға байланысты оқудан шықты (бірден плюс 82,2%); 21,4 мың студент өз еркімен кетті (плюс 51,3%). Тағы 10,3 мың студент оқу тәртібі мен ішкі тәртіп ережелерінің бұзылуына байланысты оқудан шықты (өсім - 2,6 есе), 8 мың студент - оқу үлгерімсіздігіне байланысты (плюс 44,8%), 746 студент қарулы күштер қатарына шақырылды (плюс) 0,7%), 221 оқушы денсаулығына байланысты (18,8%плюс) оқудан шықты.
2020-2021 оқу жылында мемлекеттік грантта оқитын студенттердің жалпы санының 34% ғана: 196,1 мың адам - бір жыл бұрынғыдан 8,9% көп. Өз кезегінде 380,5 мың студент ақылы түрде оқыды, бұл өткен жылмен салыстырғанда 10,3% -ға аз.
Естеріңізге сала кетейік, барлық қазақстандық талапкерлер жергілікті оқу орнына түсу үшін оқу түріне қарамастан грантқа немесе ақылы түрде ҰБТ мен кейбір мамандықтар бойынша бірқатар қабылдау емтихандарын тапсыруы керек. Сонымен қатар, Қазақстандағы шетелдік азаматтардың жоғары оқу орнына түсуіне мүмкіндіктер көбірек.
Шетелдіктерге ҰБТ тапсырудың қажеті жоқ, Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты құжаттарды тапсырудың қатаң уақыты жоқ (тек оқу бітіргеннен кейін және тамыздың аяғына дейін/ортасына дейін). Шетелдіктер жоғары оқу орындарына түсуге қыста да, жазда да өтініш бере алады, шетелдік азаматтарды қабылдау академиялық күнтізбеге сәйкес келесі академиялық кезең басталардан бес күн бұрын жүзеге асырылады.
Ескерту жасайтын болсақ, қазақстандық студенттер шетелдік жоғары оқу орындарына түсу кезінде ҰБТ сияқты жергілікті емтихандарды тапсырудың қажеті жоқ. Оның үстіне, бұл жағдайда қазақстандықтардың халықаралық рейтингтерде қазақстандықтардан әлдеқайда жоғары болуы мүмкін жоғары оқу орындарына түсу мүмкіндігі бар.
Толық 2020 жылға 102 адам Қазақстан Республикасынан шетелде оқуға байланысты кетті - бұл бір жыл бұрынғыдан 2,4 есе аз. 2020 жылы бірінші рет кететін студенттер санының төмендеуі тіркелді және COVID-19 пандемиясын ескере отырып, бұл күтіледі. 2016 жылдан бастап 2019 жылға дейін елден шығатын студенттер санының тұрақты өсуі байқалады.