ӨКҚ брифингінде Алматы қаласының мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының судьялары Тұрсыналы Төлегенов пен Ұлан Қажыкен сот тәжірибесі бизнестің пайдасына қалай өзгеріп жатқанын айтып берді, деп хабарлайды almaty-akshamy.kz
Тұрсыналы Төлегенов атап өткендей, 2023 жылдың басынан бері Алматыдағы МАӘС-қа 5537 шағым түскен. Шағымдардың ең көп саны сот орындаушыларының әрекетіне (әрекетсіздігіне) қатысты – 2093 немесе 37,8 %;
Істердің басқа санаттары бойынша статистика келесідей:
- салық органдарына – 719 талап арыз, ол 12,9%-ды құрады;
- жер даулары бойынша – 545 талап немесе 9,8%;
- мемлекеттік сатып алу саласында – 22 іс немесе 4%
- мемлекеттік қызмет көрсету саласында – 300 талап арыз немесе 5,4%;
- тұрғын үй даулары – 196 талап немесе 3,5%
- сәулет және қала құрылысы қызметі саласында – 234 талап арыз немесе 1,2%.
«Қолда бар деректерге сәйкес,1 579 іс шешім шығарумен аяқталды, оның 744-і қанағаттандырылды, ал 835-і қанағаттандырусыз қалды. Бұл ретте талап - арыздарды қанағаттандыру пайызы 35% - дан асатынын атап өту қажет», - деп атап өтті Тұрсыналы Төлегенов.
Даулар санаттары бойынша жағдай келесідей:
- салық даулары бойынша талаптардың 34,9% қанағаттандырылды;
- сот орындаушыларының әрекеттеріне шағымдану туралы даулар бойынша талаптардың 19,8% қанағаттандырылды;
- мемлекеттік сатып алу саласындағы даулар бойынша-5,1%;
- тұрғын үй даулары бойынша-8%;
«Жоғарыда келтірілген статистикалық мәліметтерден көріп отырғанымыздай, барлық дерлік санаттағы даулар бойынша қанағаттандырылған талаптардың саны жоғары. Мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың атына - 238 жеке ұйғарым, сондай-ақ жалпы сомасы 7 907 400 теңгеге 92 ақшалай өндіріп алу шешімі шығарылды. Сот 584 медиацияны бекітті», - деді спикер.
Ол мақсат қақтығыстарды азайту, дауларды балама жолдар арқылы шешу екенін атап өтті.
Ұлан Қажыкен атап өткендей, құқықтық мемлекеттің атрибуттарының бірі әкімшілік Әділет институты болып табылады, өйткені мемлекеттік билік органдарымен өзара қарым-қатынаста азаматтардың, заңды тұлғалардың құқықтарын сот арқылы қорғау кепілдіктерін қамтамасыз ету үшін принципті маңызы бар.
«Жұмыста не маңызды? Шынымды айтсам, біз басқа сот ісін жүргізудегі әріптестерімізден ерекшеленбейміз. Бірақ басты міндет-азамат немесе заңды тұлға біздің сотқа кіргенде немесе біздің соттың жұмысында басты мақсат оның құқықтарын қорғау екенін түсінуі. Көрсетілген негізгі жаңалық, талап осы талап сотқа түскен сәттен бастап қабылданды деп саналады, яғни азаматтық іс жүргізу кодексінің нормаларынан айырмашылығы. Сонымен қатар, біздің сот талапкерлердің құқықтарын қорғауда. Біз әкімшілік істерді қарау, дайындау процесінде талапкерлерге белгілі бір талаптарды қалай дұрыс қалыптастыруға көмектесеміз. Біздің сотта жауапкершіліктің ауыртпалығы мемлекеттік органдарға жүктелетінін тағы да атап өткім келеді», - деп атап өтті судья.