Конституция мен конституциялық заңдарға сәйкес, депутаттың мандаты бірқатар құқықтық және саяси себептер бойынша тоқтатылуы мүмкін.
Aqshamnews.kz редакциясы жолдаған ресми сауалға жауап ретінде ҚР Президенті Іс басқармасы Парламент депутаттарының өкілеттігін тоқтатуға негіз болатын заңды талаптарды түсіндірді.
ҚР Конституциясының 52-бабының 5-тармағына сәйкес, Парламент депутатының өкілеттігі келесі жағдайларда тоқтатылады:
- депутат өз еркімен отставкаға кеткен;
- қайтыс болған;
- соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз, хабар-ошарсыз кеткен немесе қайтыс болды деп танылған;
- Конституция мен конституциялық заңда көзделген өзге де негіздер орын алған жағдайда.
Сонымен қатар, депутат мандатынан айырылатын қосымша негіздер мыналар:
- Қазақстаннан тыс жерге тұрақты тұруға кетсе;
- оған қатысты соттың айыптау үкімі заңды күшіне енсе;
- Қазақстан азаматтығынан айырылса.
Мәжіліс депутаттары үшін қосымша жағдайлар:
- өзі сайланған саяси партиядан шыққан немесе шығарылған болса;
- партиялық тізіммен сайланған саяси партия қызметі тоқтатылған болса;
- бір мандаттық округтен сайланған депутатты сайлаушылар заңмен белгіленген тәртіппен кері шақырса.
Сонымен қатар, Конституцияның 52-бабының 3-тармағына сәйкес, Парламент депутатына келесі істермен айналысуға тыйым салынады:
- басқа өкілді органның депутаты болуға;
- оқытушылық, ғылыми және шығармашылықтан өзге, ақылы қызметпен айналысуға;
- кәсіпкерлікпен шұғылдануға;
- коммерциялық ұйымның басқару органдарына немесе байқаушы кеңесіне кіруге.
Аталған ережелер бұзылған жағдайда, депутат өкілеттігінен айырылуы мүмкін.
Бұған дейін депутат қандай жағдайда сөзден де, жалақыдан да қағылатынын жазған едік.