Қазақстанның автонарығы – ел экономикасында маңызды рөл атқаратын сала. Ол тек көлік құралдарын сату-сатып алу нарығын ғана қамтып қоймай, сонымен қатар автоөндіріс, автосервис, қосалқы бөлшектер мен аксессуарлар секторы, сондай-ақ көлікке қатысты барлық басқа да қызметтерді қамтиды. Автонарықтың даму үрдістері, оның құрылымы мен ерекшеліктері көп аспектілерді қамтиды. Олардың арасында көлік бағасының өсуі, Қытай көліктерінің танымалдылығы және Қазақстандағы автоөндіріс жүйесі маңызды орын алады, деп хабарлайды aqshamnews.kz
Қазақстандағы автокөлік бағасы соңғы бірнеше жылда айтарлықтай өсті. Баға өзгерістеріне бірнеше факторлар әсер етті:
- Валюталық құбылмалылық: Қазақстанда автокөлік бағалары көбінесе АҚШ долларына тәуелді. Ұлттық валютаның құлдырауы, сондай-ақ шетелден көлік құралдарын жеткізу бағасының өсуі автокөлік бағасына тікелей әсер етті.
- Импорттық алымдар мен салықтар: Шетелден әкелінетін көліктерге қойылатын импорттық салықтар мен басқа да қаржылық төлемдер көлік бағасын өсіріп отыр. Қазақстанда жоғары салық пен баж салығы жаңа көліктердің бағасын шарықтатып жіберді.
- Жеткізу тізбегіндегі қиындықтар: Әлемдік деңгейде автокомпоненттердің тапшылығы және логистика мәселелері көліктердің жеткізілуін қиындатты, бұл да баға өсімін тудырды.
- Жаңа экологиялық талаптар: Көлік құралдарына қойылатын экологиялық стандарттардың күшейтілуі, әсіресе еуро-5 және еуро-6 стандарттарына сәйкес жаңа көліктердің шығарылуы да баға өсіміне әсер етті.
Қазіргі таңда Қазақстандағы жаңа көліктердің орташа бағасы 4-10 миллион теңге аралығында өзгереді, ал премиум сегменттегі көліктердің бағасы 15 миллион теңгеден жоғары болуы мүмкін. Қолданыстағы көліктердің бағасы да жыл сайын артып келеді, әсіресе сұраныс жоғары болған көліктердің бағасы.
Автонарықтың сарапшылары қазіргі кезде бірнеше негізгі трендтердің қалыптасқанын атап өтуде:
-
Қолданыстағы көліктердің сұранысы артуда: Экономикалық дағдарыс және көлік бағасының өсуі адамдарды екінші қолды көліктерге көбірек көңіл бөлуге мәжбүр етеді. Қолданыстағы көліктердің бағасы да көтерілуі мүмкін, бірақ олар жаңа көліктерге қарағанда әлі де қолжетімді.
-
Электр көліктеріне сұраныс артуда: Қоршаған ортаны қорғау және отын үнемдеу мақсатында электр көліктері Қазақстанда танымал бола бастады. Қазіргі уақытта экологиялық таза көліктерді пайдаланушылар саны артып келеді, ал мемлекет тарапынан субсидиялар мен жеңілдіктер көлік сатып алуды ынталандырып отыр.
-
Қытай көліктерінің басымдылығы: Қытай өндірісінің көліктері Қазақстанда үлкен сұранысқа ие. Бұл көліктердің қолжетімді бағасы мен жоғары техникалық сипаттамалары көлік сатып алушылар үшін тартымды болып отыр. Сарапшылардың айтуынша, Қытай көліктері жыл сайын өз үлесін көбейтіп, қазақстандық нарықта бәсекелестік туғызуда.
-
Автокөлік бағаларының тұрақсыздығы: Экономикалық жағдайға байланысты автокөлік бағаларының өсуі жалғасып, тұрақсыздық сақталады. Бұл автонарықтағы көптеген тұтынушылардың алаңдаушылығына себеп болып отыр.
Қытай көліктері соңғы жылдары Қазақстанда ерекше танымал болды. Бұл көліктердің негізгі артықшылықтары:
-
Бағасы: Қытай көліктері әдетте бәсекеге қабілетті бағамен ұсынылады, бұл оларды Қазақстанның орташа және төмен табыс деңгейіндегі тұтынушылары үшін тартымды етеді.
-
Жоғары техникалық сипаттамалары: Қытай көліктері соңғы жылдары техникалық тұрғыдан айтарлықтай жетілдірілді. Олар заманауи дизайнымен, қауіпсіздік жүйелерімен және жанармай тиімділігімен ерекшеленеді. Geely, Chery, BYD сияқты брендтер Қазақстандағы көлік сатып алушылар арасында кеңінен танылды.
-
Қазақстанда өндіріс пен сервистік қолдау: Қытайдың бірқатар автокөлік өндірушілері Қазақстандағы өндіріс алаңдарымен серіктесіп, көліктерін жергілікті нарыққа шығарады. Бұл көлік құрастыру ісінің артуына және қосалқы бөлшектер мен сервистік қызметтердің қолжетімді болуына мүмкіндік береді.
-
Қолайлылық пен сенімділік: Қытай көліктері жоғары технологиялық мүмкіндіктер мен сапа стандарттарына сәйкес келеді. Олар сенімділік, ұзақ мерзімділік және жанармай тиімділігі бойынша тұтынушылардың сенімін жоғалтқан жоқ.
Қазақстанда автомобиль өндірісі соңғы жылдары елеулі даму көрсеткіштерін көрсетті. Елімізде көлік құралдарын шығаратын бірнеше ірі зауыт бар:
-
"СарыарқаАвтоПром": Бұл Қазақстанның ең ірі автозауыттарының бірі, онда Hyundai, Kia, Chevrolet, Renault сияқты танымал маркалардың көліктері құрастырылады. 2019 жылы зауыттың өндірістік қуаты айтарлықтай өсті, ал Қазақстандағы көлік өндірісінің көлемі артты.
-
"Азия Авто": Бұл зауыт Lada, Toyota, Daewoo сияқты брендтердің көліктерін шығарады. Олардың өнімдері тек Қазақстан нарығында ғана емес, ТМД елдеріне де экспортталады.
-
Жергілікті автоөндіріс дамуы: Мемлекет отандық автоөндірісті қолдау мақсатында түрлі субсидиялар мен ынталандыру шараларын ұсынады. Бұл шаралар өндірісті кеңейтуге, жаңа жұмыс орындарын құруға және ішкі нарықта жаңа модельдерді енгізуге мүмкіндік береді.
-
Экспорттық әлеует: Қазақстандағы автокөлік өндірісінің экспорттық әлеуеті де артып келеді. Отандық өндірушілер ТМД елдеріне, сондай-ақ басқа да жақын шетелдерге көлік экспорттайды.
Қазіргі уақытта Қазақстанда экологиялық таза көліктерді шығару бағытында да жұмыстар жүргізілуде. Елде экологиялық таза көліктерді субсидиялау бағдарламалары және жеңілдіктер енгізіліп, бұл бағыттың дамуына әсер етуі мүмкін.
Қазақстандағы автонарық тұрақты түрде өсіп, даму үрдісін жалғастыруда. Көлік бағаларының өсуі, Қытай көліктерінің танымалдылығы және отандық автоөндіріс мәселелері автонарықтың негізгі компоненттері болып табылады. Бұл нарықтың дамуында түрлі ішкі және сыртқы факторлар әсер етеді, ал көлік сатып алушылардың сұранысы мен үміттері үнемі өзгеріп отырады.
Қазақстанның автонарығы, әсіресе экологиялық көліктер мен автоөндірісті дамыту бағытында, алдағы жылдары жаңа деңгейге көтеріліп, экономикаға ықпал ететін маңызды салалардың бірі ретінде қала береді.