Қазақстанда адам құқықтарын қорғау және пенитенциарлық жүйедегі түйткілді мәселелерді шешу бағытында маңызды бастамалар қолға алынуда.
Бастамалар қатарында сотталғандарға жоғары білім алу мүмкіндігін беру, облыс орталықтарында көпсалалы колониялар салу және ұстау жағдайларын жақсарту үшін заңнамаға өзгерістер енгізу бар. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Артур Ластаев ҚР Қылмыстық кодексіне мәжбүрлі некеге тұру мақсатында адам ұрлағаны үшін арнайы жауапкершілік белгілеуді ұсынды.
Сотталғандардың жағдайын жақсарту мақсатында көпсалалы колониялар салу мәселесі де қарастырылуда. Бұл мекемелер әртүрлі санаттағы сотталғандардың қажеттіліктерін ескеріп, олардың өмір сүру жағдайын және отбасымен байланысын жақсартуға бағытталған.
Сондай-ақ, Омбудсмен шетел азаматтарын экстрадициялау кезінде балама бұлтартпау шараларын, оның ішінде кепіл қолдану мүмкіндігін енгізуді ұсынды. Бұл бастамалар заң алдындағы теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған.