Бір жылда 0,1%-ға азайған.
Қазақстанда қыздар саны азайып келе жатыр, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Ranking.kz сілтеме жасап.
Қазақстан Республикасының халқы бір жылда 1,3%-ға өсіп, 2022 жылдың басында 19,12 млн адамды құрады. Оның 9,84 миллионы әйелдер, 9,29 миллионы ерлер. Халықтың жалпы санындағы әйелдердің үлесі жыл басында 51,44 пайызды құрады. Салыстыру үшін: бір жыл бұрын бұл көрсеткіш 51,48%, бес жыл бұрын – 51,62%, он жыл бұрын – 51,77% болған.
Ағымдағы жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша халық саны 19,18 миллион адамға өсті, оның ішінде 9,31 миллионы ерлер, 9,86 миллионы әйелдер. Әйелдердің үлесі тағы да 51,43%-ға дейін төмендеді.
Жалпы, әйелдер үлесі ерлерге қарағанда біршама жоғары болғанымен, жылдан жылға әйелдер саны азайып келеді және бұл тұрақты үрдіс. Анықтама үшін: соңғы 5 жылда әйелдер санының орташа жылдық өсімі 1,2 пайызды құраса, ерлер санының өсімі 1,4 пайызды құрады.
Әйелдердің жалпы саны ерлерден басым болып тұрса да, жас санатына қарай жағдай мүлдем басқаша. 14-28 жас аралығындағы әйелдердің саны 0,1 процентке азайып, жыл басында 1,83 миллион болған. Ал осы санаттағы жігеттердің саны, керісінше, 0,1 процентке өсіп, 1,92 миллионға дейін жеткен. Бұл да тұрақты динамика болып отыр.
2022 жылдың басында жас әйелдердің үлесі 48,87 процентті құрады. Оның үстіне осы санаттағы қыздардың саны жыл сайын азайып келеді.Мәселен,бір жыл бұрын бұл көрсеткіш 48,92%-ға, бес жыл бұрын 49,5%-ға, одан он жыл бұрын 49,88%-ға жеткен (яғни, жігіттермен бірдей дерлік).
Сонымен, «статистикалық мәліметтер бойынша 10 қызға 9 жігіттен келеді» деген ескірген кеңестік стереотиптің Қазақстанға мүлдем қатысы жоқ (және де болған емес). Статистикалық мәліметтерге сәйкес, Қазақстан Республикасында ұлдарға қарағанда туған қыздар айтарлықтай аз: 2021 жылы – 230,3 мың нәрестеге қарсы 216,2 мың нәресте, яғни қыздар жаңа туған нәрестелердің жалпы санының 48,4%-ын ғана құрады. Ал ең «неке» жасындағы (28 жасқа дейін) жастардың арасында 1000 жігітке небәрі 956 қыздан келеді, ал алшақтық жылдан-жылға артып, қыздардың саны азайып барады.
Статистика халықаралық ұйымдардың болжамдарын растайды. Осылайша, БҰҰ-ның «2019 жылға арналған әлемдік демографиялық перспективалар» баяндамасына сәйкес, сарапшылар Қазақстандағы ерлер мен әйелдер арасындағы алшақтықтың одан әрі қысқаруын болжады.
Белгілі бір жас топтарында ерлер саны басым болады. 20 жастан 30 жасқа дейінгі ұлдар жағдайында олардың саны 2022 жылы 10 000 қыз балаға шаққанда 10 380, ал 2025 жылға қарай қазірдің өзінде 10 472 болады. Бұл жағдай жасты неғұрлым кеңірек қамтуды ескерсек те дамитынына назар аударыңыз. Мәселен, БҰҰ деректері бойынша 2022 жылдың басында 20 мен 39 жас аралығындағы 10 000 әйелге 10 022 ер адам, 2025 жылға қарай қазірдің өзінде 10 069 ер адам келеді деп болжанған болатын. Яғни, құрдасының жоқтығын жетілген ер адамдар сезінеді.
Шын мәнінде, әйелдер ұзақ өмір сүргендіктен, жалпы, Қазақстанда әлі де әйелдер ерлерге қарағанда көбірек. Бір қызығы, әйелдердің «тапшылығы» өз кезегінде ерлердің өмір сүру ұзақтығына әсер етуі мүмкін. Сонымен, Падуа университетінің ғалымдарының зерттеуі үйленбеген ер адамдар мен жесірлер үйленген еркектерге қарағанда қарттық әлсіздікке көбірек бейім және денсаулығын тез жоғалтатынын көрсетті. Сонымен қатар, жесір әйелдердің денсаулығы, керісінше, тұрмыстағы әйелдерге қарағанда жақсырақ болып келеді, көбінесе серіктесі қайтыс болғаннан кейін жақсарады.
