Осының кесірінен құрылыс компаниялары бұрын-соңды болмаған шығынға ұшыраған.
Құрылыс материалдарының бағасы шарықтап тұр, ал былтыр баға қазіргіге қарағанда арзандау болған, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Finprom.kz-ке сілтеме жасап.
Дүние жүзіндегі жылжымайтын мүлік нарығы биыл қатты қиыншылыққа ұшырады. Тұрғын үй бағасының айтарлықтай өсуі байқалады. Knight Frank консалтингтік компаниясының мәліметі бойынша, әлемде жылжымайтын мүліктің орташа бағасы ағымдағы жылдың маусым айының соңына қарай (12 айдағы көрсеткішті салыстырғанда) 9,2%-ға өсті. Өсу қарқыны 2006 жылдан бергі тоқтаған емес.
Тұрғын үй бағасының қатты қымбаттауы Түркияда (бір жылда бірден + 29,2%), Жаңа Зеландияда (+ 25,9%), АҚШ-та (+ 18,6%), Словакияда (18,6%) және Швецияда (17 , 2%) тіркелді. Ал Ресейде тұрғын үй бағасының өсімі 14,4%-ды құрады.
Дәл осындай жағдай Қазақстанда да байқалады. Мәселен, ағымдағы жылдың қазан айында жаңа тұрғын үй бағасы бір жылда 14,6%-ға өскен, және мұнымен тоқтайтын түрі байқалмайды.
Бүкіл әлемдегі сияқты Қазақстанда да тұрғын үй бағасының өсуінің негізгі және басты себебі құрылыс материалдары бағасының қымбаттауының кесірінен құрылыс шығынының көбеюі болып отыр. Бетоннан арматураға дейінгі құрылыс материалдарының қымбаттауымен қатар, бұл салада секторда тапшылық та сезіледі. Бұл бір жағынан, «коронакризден» кейінгі «ұзақ ұйқыдан оянған» халықтың жаппай құрылыс жүргізуге кіріскеніне байланысты болса, екінші жағынан дағдарыс кезінде құрылыс материалдарын шығаратын кейбір кәсіпорындар, пандемия сынағына төтеп бере алмай жабылып қалды, бұған қоса тауар тасымалдаушылардың шекаралардағы кептелісі жағдайды ушықтырып жіберді.
Nasdaq қор биржасының мәліметінше, құрылыс компаниялары тарихта болмаған көп шығынға тап болды. Тек шілде айында құрылыс материалдарының бағасы өткен жылмен салыстырғанда 19,4%-ға қымбаттап кеткен.
Өз кезегінде, Қазақстанда өңдеуші кәсіпорындар бағасының жылдық өсімі 2021 жылдың қазан айында 28%-ды құрады. Бұл саладағы өсу қарқыны биыл да жоғары болып отыр. Өткен жылдың қазан айында құрылыс материалдарының бағасының арзандау болған
Айта кету керек: тұрғын үй бағасының қымбаттауы мамырда – құрылыс материалдары бағасының сәуірде қымбаттағаннан кейін бірден байқалды.
Қазақстанда құрылыс материалдарының қымбаттауы барлық номенклатураларда байқалады. Атап айтқанда, пластмасса бұйымдарын шығаратын кәсіпорындардың бағасы жылына бірден 13,7%-ға өсті, ал бір жыл бұрынғы өсім шамалы ғана 0,5%-ды құрады. Балшықтан жасалған құрылыс материалдары жылына бірден 16,2%-ға (бір жыл бұрын – жылына 2,3%-ға), кірпіш, плитка және күйдірілген саздан жасалған басқа да бұйымдар жылына 18,5%-ға (бір жыл бұрын) қымбаттады. - жылына 2,5%-ға), бетоннан жасалған құрылыс өнімдері бірден 14,2%-ға (бір жыл бұрын – 5,9%-ға) өсті.
Металлдар мен металл бұйымдары бағасының өсуі де баспана бағасының қымбатшылығына айтарлықтай үлес қосты. Металлургиялық компаниялар тауарларының бағасы бірден 30,9%-ға қымбаттады. Болат құбырлар, құбырлар, қуыс секциялар мен фитингтер бір жылда бірден 19,8%-ға қымбаттады (бір жыл бұрын өсу бар болғаны 0,3%), құрылыс металл конструкциялары мен олардың бөлшектері – бір жылда бірден 16,6%-ға өсті... Сонымен қатар, металл есіктер мен терезелер бір жылда 4,5%-ға қымбаттады (бір жыл бұрынғы баға арзанырақ болған).
Осылайша, құрылыс материалдарының қымбаттауы және тиісінше тұрғын үй құнының өсуі бүкіл әлемде байқалады. Бірақ кейбір елдерде кейбір құрылыс материалдары ғана қымбаттаған болса, Қазақстан Республикасында бұл үрдісті құрылыстың барлық саласынан байқауға болады.
Әрине, осы жағдай Қазақстанда да, әлемде де тұрғын үй бағасының бұрын-соңды болмаған қымбатшылығының негізгі себебі болып отыр.