Қазақстан Республикасының халқын тұрғын үймен қамтамасыз етуді арттырудың өзектілігі бірнеше жылдан бері күн тәртібінен түспей келеді. Құрылыс жұмыстарының көлемі қарқынды өсуде.
Биылғы жылдың он айының қорытындысы бойынша, 11,6 млн шаршы метр пайдалануға берілді. Бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда шамамен 8%-ға артық, деп хабарлайды Almaty-akshamy.kz Finprom.kz сайтына сілтеме жасап.
Өңірлік үлесте тұрғын үйді пайдалануға беру бойынша елорда алдыңғы орында тұр: 2,3 млн ш.м немесе республика бойынша 19,6% құрайды. Алғашқы үштікке сонымен қатар Алматы (1,4 млн шаршы метр) мен Маңғыстау облысы (954,1 мың шаршы метр) кіреді.
Жалпы, осы кезеңде 32,43 мың жеке тұрғын үй және 1032 көп қабатты тұрғын үй пайдалануға берілді. Барлық меншік нысанындағы ұйымдар 98,9 мың пәтер салды.
Құрылыс қарқынының дамуына қарамастан, баспана мәселесі әлі де шешілмей тұр: Қазақстан Республикасында тұратын бір адамға тұрғын үймен қамтамасыз ету небәрі 22,6 шаршы метрді құрайды. Бұл ретте БҰҰ-ның әлеуметтік стандарттарына сәйкес, қауіпсіздік көрсеткіші 30 шаршы метрден кем болмауы керек.
Ағымдағы жылдың он айында тұрғын үй құрылысына барлығы 1,9 трлн теңге инвестиция тартылды, бұл 2020 жылғы қаңтар-қазанмен салыстырғанда 27,5%-ға артық. Бұл бөлінген қаражаттың жалпы сомасының 76,6%-ы кәсіпкерліктің (әзірлеушілердің) жеке қаражатына келеді. Оның 554,7 млрд теңгесі немесе 38,6 пайызы үлестік құрылысқа салынған халықтың қаражаты.
Халықтың тұрғын үй құрылысына салған қыруар қаржысын ескерсек, дамудың қауіпсіздігі қоғамдық тыныштық пен халықтың көңіл-күйінің тұрақтылығымен тікелей байланысты, ал тұрғын үй нарығындағы сенімсіз құрылыс салушылар мен айла-шарғылар елдегі әлеуметтік тұрақтылықтың негізіне нұқсан келтіруде.
Тұрғын үйлерді пайдалануға беруде көш бастап тұрған сол Нұр-Сұлтанның мысалында ұзақ мерзімді құрылыс пен үлескерлерді алдаудың әлеуметтік және қаржылық салдары қаншалықты ауыр екені анық. Жыл басында елорда әкімдігі 2021 жылы 7 мыңнан астам үлескер пәтер алатынын, мемлекет миллиардтаған бюджет қаражатын бөліп, ұзаққа созылған үйлердің құрылысын аяқтап жатқанын атап өтті.
Биылғы жылдың бірінші жартыжылдығында ғана мемлекет 21 проблемалы ұзақ мерзімді құрылыс нысанын аяқтауы керек еді, оның ішінде, мысалы:
- «Жастар 4» ТК (құрылысы 11 жылға созылды);
- «Талисман» ТК (құрылысы 6 жылға созылды);
- «Зере-1» ТК (құрылысы 7 жылға созылды);
- «Шығыс» ТК;
- «Ақерке-2» ТК (құрылысы 7 жылға созылды);
- «Жеті жол» ТК (құрылысы 10 жылға созылды);
- және басқалар.
Үстіміздегі жылдың екінші жартыжылдығында елордада үлескерлері он жылдан астам уақыт бойы пәтер кезегінде тұрған тағы 57 көп пәтерлі тұрғын үй кешенінің құрылысын аяқтау жоспарлануда.
Осылайша, тұрғын үй құрылысының қарқынды өсуі жағдайында құрылыс салушылар сенімділігінің маңыздылығы бірінші орынға шығады.
Сіз құрылыс салушы туралы ақпаратты мұқият зерделеу арқылы мыңдаған алданған инвесторларының қатарына қосылудан, сенімсіз құрылыс салушының құрбаны болудан аулақ бола аласыз. Мәселен, Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігі мезгіл-мезгіл «сенімді» және «сенімсіз» құрылыс салушының тізімін жариялайды. Мұндай ақпарат сәулет басқармасының сайтында да бар. Құрылыс компаниясының тарихына және оның ауқымына, сәтті аяқталған жобаларының санына және оның нарықтағы өмір сүру ұзақтығына назар аударған жөн.